به گزارش خبرنگار ایمنا، سال‌های ابتدایی امامت حضرت زین‌العابدین (ع)، سال‌های پر التهابی در جهان اسلام بود. این سال‌ها که مصادف با ایام خلافت یزید تا سال‌های ابتدایی خلافت عبدالملک مروان بود، در مناطقی چون حجاز و عراق شورش‌های بسیاری به وقوع پیوست. به گونه‌ای که پس از مرگ یزید بن معاویه، حتی بین خود امویان نیز بر سر خلافت اختلاف افتاده بود.
مهم‌ترین ویژگی دوره امامت امام سجاد (ع) قیام‌هایی است که به قصد خونخواهی امام حسین (ع) برپا می‌شد. امام سجاد (ع) با اتخاذ موضع صحیح نسبت به این قیام‌ها تلاش کردند هدف اصلی واقعه عاشورا را برای مردم روشن کنند. از جمله قیام‌های دوره امامت ایشان می‌توان به این موارد اشاره کرد:
قیام توابین
رهبری قیام توابین را سلیمان بن صرد خزاعی، به همراهی تنی چند از دیگر سرشناسان شیعه در کوفه بر عهده داشتند. به نظر می‌رسد رابطه سیاسی خاصی بین امام سجاد (ع) و توابین وجود نداشته و آنچه بیشتر رنگ نهضت را شیعه نشان داد، شرکت فعال افراد معروف شیعه کوفه در این نهضت و مایه‌های عاطفی آن است. این قیام بر پایه توبه برای عدم حمایت از حسین بن علی (ع) و شهید شدن به عنوان تنها راه پذیرش این توبه صورت گرفت. در این حرکت نامی از محمد بن حنفیه نیز وجود ندارد.
قیامِ تَوّابین از نخستین قیام‌های شیعیان پس از واقعه کربلا بود. توابین پس از واقعه عاشورا در سال ۶۱ قمری، مخفیانه به جمع‌آوری نیرو و اسلحه پرداختند. گفته شده به دلیل عدم همراهی مختار ثقفی، بسیاری از شیعیان با توابین همراه نشدند. این قیام پس از جنگی چهار روزه و کشته شدن بسیاری از توابین خاتمه یافت.
قیام مختار
ابواسحاق، مختار بن ابی عبید ملقب به کیسان، در سال اول هجری به دنیا آمد، وی از طایفه «ثقیف» از اعراب طایف بود که در میان اعراب معروف به شجاعت، سلحشوری، سخاوت و جوانمردی بودند. مختار از دوران کودکی، دارای عقل و هوش سرشار و فردی حاضر جواب، زیرک و بلند همت بود. سیزده سال بیشتر نداشت که همراه پدرش در جنگ با ایرانیان «قس الطائف»، شرکت کرد.
وی از مشهورترین شخصیت‌های عرب است که تاریخ اسلام به خود دید و نقش زیادی در حوادث مهم سیاسی – اجتماعی داشته است. در سال ۶۱، زمانی که مسلم بن عقیل به کوفه آمد تا برای حضرت ابا عبدالله (ع) بیعت بگیرد، او اولین نفری بود که با مسلم پیمان بست، سپس خانه اش را در اختیار او قرار داد تا در آنجا از مردم بیعت بگیرد.
پس از ورود ابن زیاد به کوفه و فراری شدن مردم از دور مسلم، مختار به همراه عده‌ای دیگر از بزرگان کوفه به زندان افتاد، اما پس از جریان کربلا، با وساطت‌هایی از زندان آزاد شد و به مکه رفت. وی پس از اطلاع یافتن از آمادگی مردم کوفه، در سال ۶۴ هجری از مکه وارد کوفه شد. مختار پس از شکست قیام توابین، برای طلب خون امام حسین (ع) و یاری مظلومان قیام کرد و همه قاتلان جریان کربلا و کسانی که در آن واقعه نقش داشتند را به سزای عملشان رساند.
در مورد رابطه مختار و امام سجاد (ع) گزارش‌های ضد و نقیض بسیاری وجود دارد. به دلایل مختلفی نمی‌توان باور کرد که امام سجاد (ع) درباره مختار فرموده باشد: «یکذب علی الله و علی رسوله؛ او بر خدا و بر رسولش دروغ می بندد». به ویژه اینکه وقتی مختار سر عبیدالله بن زیاد را برای آن حضرت فرستاد، فرمود: «جزی اللّه المختار خیرا؛ خدا به مختار خیر دهد».
شهادت
امام سجاد (ع) بیش از هر چیز تلاش می‌کردند آگاهی مردم را نسبت به قیام و مسائل دینی بالا ببرند. مورخان درباره قاتل امام زین‌العابدین (ع) با هم اختلاف دارند. بعضی معتقدند ایشان به دست ولید بن عبدالملک و برخی دیگر معتقدند به دست هشام بن عبدالملک، که برادر خلیفه بود مسموم شدند.
نظر شما