به گزارش ایمنا، محرم نخستین ماه از ماه‌های دوازده‌گانه قمری و ماهی مقدس برای شیعیان است. حوادث و وقایع فراوانی از جمله غزوه ذات الرقاع، فتح خیبر، حادثه خونین کربلا؛ تاسوعا و عاشورا و شهادت امام حسین (ع) و اسارت خاندان امام به کوفه و شام در ماه محرم رخ داده است.
بیشتر بخوانید:
اعمال شب اول ماه محرم
دعای اول ماه محرم: یکی از اعمال مهم، دعای اول ماه است و به جهت اینکه اول این ماه اول سال بوده و از طرف دیگر دعاهای قبل از وقت نیز تأثیر خاصی در برآورده شدن حاجات و رسیدن به امور مهم دارد، این دعا تأثیر زیادی در سلامتی و دوری از آفات دینی و دنیایی آن سال و بهبودی حال و به دست آوردن نیکی‌ها دارد. و دعایی که برای اول ماه در اقبال روایت شده دعای بسیار مفیدی برای مطالب مذکور است.
شب اول محرم: بعضی از نمازهایی را که در این شب وارد شده به مقدار حال و توانایی خود خوانده - حداقل دو رکعت نمازی را که شامل حمد و یازده بار "قل هو الله احد" است، بعد از آن دعایی را که پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم بعد از این نماز خوانده است و در کتاب اقبال نقل شده بخواند و فردای آن روز را روزه بگیرد.
در روایت آمده است: کسی که چنین عملی را انجام دهد، مانند کسی است که به مدت یک سال کارهای خوب انجام داده و تا سال آینده محفوظ خواهد بود.
نماز و اعمال اول محرم
سیّد در اقبال برای این شب چند نماز ذکر فرموده:
اوّل: صد رکعت در هر رکعت حمد و توحید بخواند.
دوّم: دو رکعت در رکعت اوّل حمد و انعام و در دوّم حمد و یَّس.
سوّم: دو رکعت در هر رکعت حمد و یازده قُل هُوَاللّهُ اَحَدٌ در روایت است از حضرت رسول صَلَّی اللَّهِ عَلِیهِ وَاله که هر که در این شب این دو رکعت نماز را بجا آورد و صبحش را که اوّل سال است روزه بدارد مثل کسی است که تمام سال را مُداومت به خیر کرده و در آن سال محفوظ باشد و اگر بمیرد به بهشت برود.
و نیز سیّد برای هلال این ماه دعاء مَبْسُوطی ذکر فرموده و اگر ممکن شود احیا بدارد این شب را به دعا و نماز و خواندن قرآن روز اوّل.
بدانکه اوّل محرم اوّل سال است و در آن دو عمل وارد است:
اوّل: روزه است و در روایت رَیّان بن شبیب از حضرت امام رضاعلیه السلام مرویست که هر که در این روز روزه بدارد و خدا را بخواند خداوند دعای او را مستجاب کند چنانکه دعای زکریّا را مستجاب نمود.
رسول اکرم (ص) در اعمال دهه اول محرم در روز اول، دو رکعت نماز می‌خواند و چون فارغ می‌شد دست‌ها را بلند می‌کرد و این دعا را سه دفعه می‌خواند:
اللَّهُمَّ أَنتَ الْإِلَهُ الْقَدِیمُ وَ هَذِهِ سَنَهٌ جَدِیدَهٌ فَأَسْأَلُکَ فِیهَا الْعِصْمَهَ مِنَ الشَّیْطَانِ وَ الْقُوَّهَ عَلَی هَذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَهِ بِالسُّوءِ وَ الاِشْتِغَالَ بِمَا یُقَرِّبُنِی إِلَیْکَ یَا کَرِیمُ یَا ذَا الْجَلاَلِ وَ الْإِکْرَامِ یَا عِمَادَ مَنْ لاَ عِمَادَ لَهُ یَا ذَخِیرَهَ مَنْ لاَ ذَخِیرَهَ لَهُ یَا حِرْزَ مَنْ لاَ حِرْزَ لَهُ یَا غِیَاثَ مَنْ لاَ غِیَاثَ لَهُ یَا سَنَدَ مَنْ لاَ سَنَدَ لَهُ یَا کَنْزَ مَنْ لاَ کَنْزَ لَهُ یَا حَسَنَ الْبَلاَءِ یَا عَظِیمَ الرَّجَاءِ یَا عِزَّ الضُّعَفَاءِ یَا مُنْقِذَ الْغَرْقَی یَا مُنْجِیَ الْهَلْکَی یَا مُنْعِمُ یَا مُجْمِلُ یَا مُفْضِلُ یَا مُحْسِنُ
أَنتَ الَّذِی سَجَدَ لَکَ سَوَادُ اللَّیْلِ وَ نُورُ النَّهَارِ وَ ضَوْءُ الْقَمَرِ وَ شُعَاعُ الشَّمْسِ وَ دَوِیُّ الْمَاءِ وَ حَفِیفُ الشَّجَرِ یَا اللَّهُ لاَ شَرِیکَ لَکَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا خَیْراً مِمَّا یَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لَنَا مَا لاَ یَعْلَمُونَ وَ لاَ تُؤاخِذ ْ نَا بِمَا یَقُولُونَ حَسْبِیَ اللَّهُ لاَ إِلَهَ إِلاَّ هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَ مَا یَذَّکَّرُ إِلاَّ أُولُوا الْأَلْبَابِ رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذ ْ هَدَیْتَنَا وَ هَبْ لَنَا مِنْ لَدُ نکَ رَحْمَهً إِنَّکَ أَنتَ الْوَهَّاب.
بهتر است در شب اول، بعضی از نمازهایی را که در این شب سفارش شده است به مقدار حال و توانایی خوانده شود. خواندن دو رکعت نماز شامل حمد و یازده بار قل هو الله احد در شب اول محرم دارای فضیلت و ثواب بسیار است.
اعمال ماه محرم در روز سوم
- روزه گرفتن: در روایت آمده است حضرت یوسف (ع) در این روز از چاه خارج شد و اگر کسی این روز را روزه بگیرد، خداوند مشکل او را برطرف نموده و سختی‌ها را بر او آسان می‌نماید.
اعمال روز تاسوعا ماه محرم
زیارت آرامگاه امام حسین (ع): اگر کسی را توفیق شامل حال شود در این شب در کربلا باشد و زیارت امام حسین (ع) کند و بیتوته نزد آن جناب نماید تا صبح خدا او را ألوده به خون امام حسین (ع) در جمله شهدا با آن حضرت محشور فرماید.
بر اساس روایات روزه گرفتن در روز اول ماه همراه با کارهای خیر برابر عبادت یک سال است و فرد تا سال آینده محفوظ خواهد بود. مستحب است روزه تمام ماه گرفته شود و در مورد روزه تاسوعا و عاشورا روایت مخصوص داریم؛ اما احتیاط این است که روز عاشورا روزه گرفته نشود ولی از خوردن و آشامیدن تا عصر خودداری شود و آن‌گاه فرد چیزی بخورد یا بیاشامد.
اعمال روز دهم ماه محرم
- خواندن مقتل: شایسته است در این روز مقتل بخوانند و یکدیگر را بگریانند.
- شب زنده داری: احیا گرفتن در این شب جزو اعمال دهه اول محرم است و مثل آن است که عبادت کرده باشد به عبادت جمیع ملائکه و عبادت در آن مقابل هفتاد سال است.
- خواندن نماز مستحبی: چهار رکعت نماز در هر رکعت حمد و پنجاه مرتبه توحید و این نماز مطابق است با نماز امیرالمؤمنین (ع) که فضیلت بسیار دارد و بعد از نماز فرموده ذکر خدا بسیار کند و صلوات بسیار بفرستد بر رسول خدا (ص) و لعن کند بر دشمنان ایشان آنچه می‌تواند. همچنین خواندن چهار رکعت در آخر شب که در هر رکعت بعد از حمد هر یک از آیه‌الکرسی و توحید و فلق و ناس را ده مرتبه بخواند و بعد از سلام صد مرتبه توحید بخواند. سید در اقبال برای شب دهم محرم دعا و نمازهای بسیار با فضیلت‌های بسیار نقل کرده از جمله صد رکعت نماز هر رکعت به حمد و سه مرتبه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و بعد از فراغ از جمیع هفتاد مرتبه بگوید:
سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
- خواندن صد رکعت نماز، هر رکعت خواندن حمد و سه مرتبه قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ و بعد از پایان نماز گفتن هفتاد مرتبه: سُبْحَانَ اللَّهِ وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ وَ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللَّهُ وَ اللَّهُ أَکْبَرُ وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّهَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ است.
- خواندن دعای زیر جزو اعمال دهه اول محرم است و در روز عاشورا توصیه شده است:
اللَّهُمَّ أَنتَ مُتَعَالِی الْمَکَانِ عَظِیمُ الْجَبَرُوتِ شَدِیدُ الْمِحَالِ غَنِیٌّ عَنِ الْخَلاَئِقِ عَرِیضُ الْکِبْرِیَاءِ قَادِرٌ عَلَی مَا تَشَاءُ قَرِیبُ الرَّحْمَهِ صَادِقُ الْوَعْدِ سَابِغُ النِّعْمَهِ حَسَنُ الْبَلاَءِ قَرِیبٌ إِذَا دُعِیتَ مُحِیطٌ بِمَا خَلَقْتَ قَابِلُ التَّوْبَهِ لِمَنْ تَابَ إِلَیْکَ قَادِرٌ عَلَی مَا أَرَدْتَ وَ مُدْرِکٌ مَا طَلَبْتَ وَ شَکُورٌ إِذَا شُکِرْتَ وَ ذَکُورٌ إِذَا ذُکِرْتَ أَدْعُوکَ مُحْتَاجاً وَ أَرْغَبُ إِلَیْکَ فَقِیراً وَ أَفْزَعُ إِلَیْکَ خَائِفاً وَ أَبْکِی إِلَیْکَ مَکْرُوباً وَ أَسْتَعِینُ بِکَ ضَعِیفاً وَ أَتَوَکَّلُ عَلَیْکَ کَافِیاً احْکُمْ بَیْنَنَا وَ بَیْنَ قَوْمِنَا (بِالْحَقِّ) فَإِنَّهُمْ غَرُّونَا وَ خَدَعُونَا وَ خَذَلُونَا وَ غَدَرُوا بِنَا وَ قَتَلُونَا وَ نَحْنُ عِتْرَهُ نَبِیِّکَ وَ وَلَدُ (وُلْدُ) حَبِیبِکَ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الَّذِی اصْطَفَیْتَهُ بِالرِّسَالَهِ وَ ائْتَمَنْتَهُ عَلَی وَحْیِکَ فَاجْعَلْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا فَرَجاً وَ مَخْرَجاً بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
- هزار مرتبه بر قاتلان آن حضرت لعنت کند و بگوید: اللَّهُمَّ الْعَنْ قَتَلَهَ الْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ
- خواندن هزار مرتبه توحید در این روز فضیلت دارد و روایت شده که خداوند رحمان نظر رحمت بسوی او کند.
- خواندن زیارت عاشورا معروفه
- خواندن زیارت وارث
- گفتن: أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَ نَا بِمُصَابِنَا بِالْحُسَیْنِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ وَ جَعَلَنَا وَ إِیَّاکُمْ مِنَ الطَّالِبِینَ بِثَارِهِ مَعَ وَلِیِّهِ الْإِمَامِ الْمَهْدِیِّ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ (عَلَیْهِ) السَّلاَمُ
نظر شما