به گزارش خبرنگار ایمنا، اصطلاح سیاسی «دولت در سایه» طی سال‌های اخیر بارها از سوی برخی فعالان سیاسی مطرح شده و واکنش‌های متفاوتی را به دنبال داشته است؛ عنوان طرح تشکیل دولت در سایه برای اولین بار از سوی سعید جلیلی کاندیدای ناکام انتخابات ریاست جمهوری ٩٢ و کاندیدای انصرافی در انتخابات ٩۶ مطرح شد و مورد توجه چهره‌های شاخص اصولگرا و اصلاح طلب قرار گرفت.
پس از اعلام طرح تشکیل دولت در سایه توسط نامزد ناکام انتخابات ریاست جمهوری، اشخاصی همچون عباس عبدی، محسن میردامادی و سعید حجاریان از این طرح استقبال کردند و آن را گام اول برای استقرار نظام حزبی در انتخابات کشور تلقی کردند، اما متأسفانه پس از گذشت هشت سال از ادعای سعید جلیلی، این موضوع شکل عملی به خود نگرفت.
«دولت در سایه» اکثراً در نظام‌های پارلمانی قابلیت اجرایی شدن دارد زیرا در آن مهمترین رکن دموکراسی یعنی احزاب قدرتمند به فعالیت خواهند پرداخت بر همین اساس در برخی کشورها معمولاً احزابی که نتیجه انتخابات را واگذار کرده‌اند با رصد تحولات و بازبینی ضعف‌ها، خود را برای حضور موفق‌تر در انتخابات بعدی و به دست آوردن قدرت آماده می‌کنند.
جریان سیاسی اصولگرا پس از شکست در انتخابات‌های ۹۴ و ۹۶ تمام توان خود را جهت تخریب عملکرد دولت به کار گرفت و با ایفای نقش منتقد رادیکالی توانست در عرصه‌های اقتصادی و سیاست خارجی دولت مستقر را مورد فشار قرار دهد.
به نظر می‌رسد جریان اصولگرا به نوعی پیروزی خود را در انتخابات ۱۴۰۰ مدیون القای ناامیدی به مردم و پررنگ کردن ضعف‌های دولت مستقر می‌داند، اما امروز پس از ناکامی اصلاح‌طلبان در انتخابات‌های اخیر، این جریان سیاسی هنوز شانس برای حضور در قدرت را دارد زیرا بر اساس آنچه که در آخرین بیانیه جبهه اصلاحات ایران آمده، اصلاح طلبان سیاستی مبتنی بر نگاهی واقع‌بینانه و مسئولانه به عرصه سیاست در اوضاع کنونی را اتخاذ خواهند کرد.
اصلاح‌طلبان اجبارا به عرصه جامعه سوق داده شده‌اند و باید ابتدا در گفت‌وگویی درون تشکیلاتی، نخست بازسازی جریان سیاسی خویش را در دستور کار قرار داده و در ادامه با زیر ذره‌بین قرار دادن خط مشی جریان سیاسی دولت، ضمن دفاع از برنامه‌های توسعه‌ای و مبتنی بر مصالح ملی، پیامدهای خطرناک جناح‌گرایی و خط‌مشی‌های تنش‌زا و توسعه‌ستیز احتمالی این جریان را گوشزد کنند.
همچنین اصلاح طلبان می‌توانند با تشکیل دولتی متناظر با دولت مستقر، در حوزه‌های سیاست خارجی، سیاست داخلی، اقتصاد و فرهنگ و زیرسیستم‌های هر کدام از این حوزه‌ها، با تشکیل گروه‌های مختلف متخصص، عملکرد دولتمردان را به طور مستمر رصد کنند و همزمان ضعف‌های دولت را به مردم بازگو کنند در این راستا می‌توان حضور مؤثری را در عرصه سیاسی کشور ایفا کرد همچنین دغدغه‌های اصلی اصلاح‌طلبان را برای ملت، روشن کرد.
مردم خاطره خوشی از عملکرد دولت‌های در سایه ندارند
محمدعلی نمازی، عضو شورای هماهنگی حزب کارگزاران سازندگی دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اگر کارکرد حزبی بر انتخابات ایران حاکم بود، زمانی که حزبی انتخابات را واگذار می‌کرد با تشکیل دولت در سایه، عملکرد حزب و دولت پیروز را بررسی و ضعف‌های آن را به مردم اعلام می‌کرد.
به گفته وی، در حال حاضر که ساختار انتخاباتی کشور بر اساس نظام حزبی نیست و در این راستا رقابت‌های بین احزاب سیاسی کشور به صورت جدی و سازمان یافته نیست به نظر نمی‌رسد که اصلاح طلبان برای تشکیل دولت در سایه تصمیم داشته باشند.
به گفته این عضو شورای هماهنگی حزب کارگزاران سازندگی، مردم خاطره خوشی از عملکرد دولت‌های در سایه ندارند زیرا طی سال‌های گذشته عملکرد دولت‌های در سایه همواره بر محور کارشکنی در برنامه‌ها و سیاست‌های دولت مستقر بوده است.
به عقیده نمازی، اصلاح طلبان باید با تشکیل سازمانی غیررسمی به انتقاد منصفانه از نقص‌های عملکرد دولت رئیسی بپردازند. لازم ذکر است که اصلاح طلبان هیچ زمان به دنبال کارشکنی در کار دولت‌های رقیب نبوده‌اند.
جبهه اصلاحات برای تشکیل دولت در سایه برنامه‌ریزی کند
احمد شریف، عضو جبهه اصلاحات ایران به خبرنگار ایمنا می‌گوید: تشکیل دولت در سایه توسط اصلاح طلبان اتفاق مبارکی است زیرا دولت در سایه در برخی از کشورهای پیشرفته توسط جریان سیاسی مغلوب در انتخابات ریاست جمهوری راه اندازی می‌شود و سعی می‌کند بسیاری از مشکلات و نقص‌های دولت را اعلام کند.
به گفته وی، تشکیل دولت در سایه در ایران بی سابقه است و علی‌رغم این که سعید جلیلی مدعی تشکیل دولت در سایه طی هشت سال گذشته بود، اما به نظر می‌رسد این ایده به صورت ناقص توسط وی اجرا شد در صورتی که اصلاح طلبان تصمیم به تشکیل دولتی در سایه داشته باشد، قطعاً نقش بسزایی در رفع مشکلات کشور ایفا خواهد کرد.
به گفته این عضو جبهه اصلاحات ایران، جریان اصلاح طلب طیف وسیعی از مدیران ارشد کشور را در خود جای داده است بر همین اساس به نظر می‌رسد در صورتی که اصلاح طلبان تصمیم به تشکیل دولت در سایه بگیرند، قطعاً گزینه‌های مطلوبی برای پست‌های موازی با دولت دارند که می‌تواند به صورت دقیق بر عملکرد دولت نظارت کند.
شریف معتقد است که تشکیل دولت در سایه باعث تقویت احزاب اصلاح طلب خواهد شد همچنین یکی از مهمترین وظیفه‌های احزاب، نقد و بررسی عملکرد مسئولان اجرایی کشور است بر همین اساس بعید است که تشکیل دولت در سایه توسط اصلاح طلبان با مخالفت دولت ابراهیم رئیسی همراه شود بلکه به نظر می‌رسد دولت رئیسی از تشکیل دولت در سایه توسط اصلاح طلبان استقبال خواهد کرد زیرا مسئولان دولت رئیسی می‌توانند با استفاده از نقدهای دولت در سایه، بسیاری از مشکلات نهان و پیدای کشور را شناسایی کرده و برطرف کنند.
وی خاطرنشان می‌کند در حال حاضر موضوعی مبنی بر تشکیل دولت در سایه در بین اصلاح طلبان همچنین جبهه اصلاحات ایران مطرح نیست در حالی که نیاز است جبهه اصلاحات برای تشکیل دولت در سایه برنامه‌ریزی کند تا ساختار آن در کشور شکل بگیرد.
نظر شما