در آن دوران چنگیز خان مغول با لشکرکشی به چین با خوارزمشاهیان همسایه شد و خواستار بازگشت راه بازرگانی میانه چین و خوارزمشاهیان بود اما سلطان محمد خوارزمشاه به دلیل داشتن غرور و تعصب با چنگیز خان مغول برخورد خوبی نداشت. چنگیزخان در ابتدا با رعایت ادب با خوارزمشاهیان و محمد خوارزمشاه برخورد می‌کرد اما پس از بی احترامی‌های محمد خوارزمشاه چنگیز خان مغول به ایران لشکرکشی کرد و بسیاری از تاریخ و تمدن ایران در داخل کتابخانه ملی که حاصل سال‌ها تلاش و اندیشه اندیشمندان بود را به آتش کشید. در آن سال‌ها هرچند بسیاری از از گنجینه‌های با ارزش ادبیات پارسی در آتش خشم چنگیز خان مغول ساخته شد اما هنوز هم برخی از فاخرترین آثار ادبیات فارسی در دسترس عموم افراد وجود دارد همه می‌توانند از آن بهره ببرند. در عصر معاصر نیز بسیاری از فاخر ترین آثار های نویسندگان ایرانی به چاپ می‌رسد که ارزش بارها خواندن را دارد و در بسیاری از کشورها به عنوان آثار با ارزش چاپ شده و به فروش می‌رسد. آنچه اکنون به دنبال آن هستیم آشنایی با برترین آثار نویسندگان ایرانی در سال‌های پیشین است. اگر شما هم به شعر و ادبیات فارسی علاقه دارید به شما پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای این مقاله با ما همراه شوید و با شناخت اصیل‌ترین قسمت‌های تاریخ ایران بیشتر با خاکی که در آن زندگی کرده‌اید آشنا شوید.
۱. شاهنامه فردوسی
بیش شاهنامه از نظر کسی ناشناس و نا آشنا به نظر نمی‌رسد و اکثر کسانی که در این مرز و بوم زندگی کرده‌اند با حکیم ابوالقاسم فردوسی و اثر بی بدیل آن شاهنامه آشنایی دارند. شاهنامه همانطور که فردوسی در بیتی گفته بود: بسی رنج بردم در این سال سی عجم زنده کردم بدین پارسی
حاصل ۳۰ سال تلاش و مشقت این شاعر بزرگ این حکیم فرزانه می‌باشد و با داشتن بیش از شصت هزار بیت یکی از طولانی‌ترین منظومه‌های موجود در لیست آثار با ارزش ایران می‌باشد. شاهنامه تنها از جهت طولانی بودن و زمانی که فردوسی سرفه آن کرده ارزشمند نیست و بلکه دلیل ارزش آن زنده نگاه داشتن تاریخ و تمدن ایران زمین می‌باشد. شاهنامه در واقع روایت داستان‌هایی است که برخی از آنها با حقیقتی اغراق آمیز در مورد سرگذشت و تاریخ ایران روایت شده به همین دلیل این اثر طی قرن‌ها توسط ایرانیان حفظ شده و از آن به عنوان یک گنجینه که شامل تاریخ یک ملت است نگهداری می‌شود. شاهنامه در واقع پرمایه ترین اثر به جا مانده از دوره سامانی و غزنوی است که نشان دهنده عظمت زبان ایرانی می‌باشد. همچنین وجود داستان‌های حماسی و اساطیری آن هر خواننده ای را به این فکر فرو می‌برد که مردمانی پهلوان پرور در این سرزمین پرورش یافته اند. شاهنامه زمانی توسط فردوسی به نظرم در آمد زبان ایرانی تحت حمله اعراب دستخوش تغییرات بسیاری شده بود و این اثر ارزشمند در جلوگیری از نابودی زبان فارسی بیشترین کمک را داشته است.
۲. حاجی آقا اثر صادق هدایت
همانطور که در زندگینامه صادق هدایت می‌خوانیم، وی در بهمن ماه سال ۱۲۸۱ در تهران به دنیا آمد و زمانی که تنها ۴۸ سال داشت خود را قربانی خودکشی نمود. هدایت رمان حاجی آقا را در سال ۱۳۲۴ منتشر کرد این کتاب که مضمونی سیاسی اجتماعی و طنز دارد یکی از رمان‌های بلند هدایت محسوب می‌شود. برای آن که بیشتر با متن داستان رو به رو باشید گوشه‌ای از آن را می‌توانید در ادامه بخوانید:
هر وقت از این در بیرونت انداختند، از در دیگر با لبخندی وارد بشو. فهمیدی؟ پررو؟ وقیح و بی سواد. چون گاهی هم باید تظاهر به حماقت کرد تا کار بهتر درست بشه. مملکت ما امروز محتاج به این جور آدمهاست، باید مرد روز شد. من همه این وزرا و وکلا را درس می دم. چیزی که مهمه باید نشان داد که دزد زبردستی هستی که به آسانی مچت واز نمی شه و جزو جرگه آنهایی و سازش می‌کنی.
در این متن اولین چیزی که به چشم می‌خورد زبان ساده روند و کوچه بازاریان در جریان داستان است استفاده از کلماتی چون پررو متن این داستان را متفاوت از تمام داستان‌های آن دوران کرده است. داستان درگیر و دار جنگ جهانی دوم در مورد یکی از بازاریان تهران روایت می‌شود.
۳. اوستا
اوستا یا اَوپِستاک کتاب مقدس ایرانیان باستان در دوران زرتشت می‌باشد. اَوپِستاک به معنای بنیان محکم و و جا افتاده است که روزگاری کتاب مقدس تمام ایرانیان بوده است. آنچه در این کتاب ذکر شده شامل داستان‌های مختلف و همچنین نیایش‌های اهورامزدا و دیگر ایزدان و همچنین تکالیف انسان در جهان آخرت می‌باشد. این کتاب ارزشمند نیز با در دست داشتن گوشه‌ای از تاریخ ارزشمند ایران در زمان زرتشتیان است. متن اصلی عربستان که به زبان فارسی میانه نگاشته شده و بعد به فارسی ترجمه شده برای بسیاری سنگین می‌باشد و شاید بسیاری نتوانند از پس مفاهیم عمیق آن به خوبی بر بیایند. اگر شما از کسانی هستید که تاریخ و تمدن ایران در زمان زرتشتیان علاقه‌مند هستید بهتر است ترجمه این کتاب را به زبان روان برای خود خریداری کنید.
اگر به خواندن کتاب‌هایی درباره تاریخ ایران علاقمند هستید این مطلب را از دست ندهید.
۴. تاریخ بیهقی
ابوالفضل محمد بن حسین بیهقی در دوران غزنویان تاریخ بیهقی را به قلم درآورد. تا آن زمان این کتاب اولین کتابی بود که به این شکل به روایت وقایع آن هم با دقت می‌پرداخت. این نویسنده با استفاده از تمثیل‌های مختلف ایجاد ایهام داستان‌هایی بر پایه حقیقت سعی در این داشت تا دوران سلطنت سلطان محمود غزنوی را روایت کند. این اثر ادبی نیز مانند شاهنامه ارزش والایی در میان ایرانیان و حتی دیگر کشورها دارد و از آن به عنوان اولین مستند تاریخی در میان ایرانیان یاد می‌کنند و اگر شما علاقه مند به تاریخ ادبیات فارسی ایران باشید حتماً با این کتاب آشنایی دارید.
۵. جای خالی سلوچ اثر محمود دولت آبادی
جای خالی سلوچ نشان دهنده سختی زندگی زنان و قدرت آنها در گیر و داره زندگی است. سلوچ نام مردی است که یک روز صبح همسر و فرزندانش را رها می‌کند و می‌رود تا دنبال کار بگردد. مرگان همسر سلوچ با بیدار شدن و دیدن جای خالی او سر تنور می‌رود تا او را جست جو کند اما او را آنجا نمی‌یابد و به مرور سعی می‌کند در زمستانی سرد با نبود او با سختی‌های زندگی کنار بیاید. مهرگان با سختی‌های بزرگ کردن دو پسر و دخترش هاجر کنار می‌آید از طرفی می‌خواهند هاجر را به یک مرد سن و سال دار بدهند. داستان در واقع تلخی و سختی زندگی زنان روستایی را با ظرافت هر چه تمام‌تر به تصویر می‌کشد. این کتاب نیز یکی از کتاب‌های پر ارزش محمود دولت ابادی می‌باشد.
تمامی اثرهایی که از آنها نام برده شد عضوی از خانواده ادب و تمدن ایران زمین هستند و در جایگاه بالایی از حیث اهمیت قرار دارند و تنها با اندیشیدن در آنها فرا گرفتن آنها می‌توانیم گوشه‌ای از تاریخ پر ارزش ایران را ورق بزنیم و با خالق این اثر هر چند اندک آشنا شویم و بدون شک زندگی کردن درون کتاب‌ها و با شخصیت کتاب‌ها همراه شدن می‌تواند خود تجربه‌ای از زندگی باشد.
نظر شما