به گزارش خبرنگار ایمنا، میدان ساعت به زبان مازندرانی «پاساعت» گفته می‌شود. آغاز ساخت بنای این میدان در سال ۱۳۵۵ هجری شمسی بوده و دو سال بعد از آن به اتمام رسیده، سازنده برج ساعت نیز شخصی به نام «محمد علی حمیدی نوا» بوده است. میدان برج ساعت مازندران نقطه آغازین و یا نقطه پایانی مسیر بسیاری از اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها در این شهر است و این میدان در میانه مسیر میدان امام به دروازه شهر بابل و از آنجا به میدان شهدا و پل تجن واقع شده است.
از گذشته تاکنون برج ساعت ساری را نماد این شهر می‌دانند. در سال ۱۳۰۹ هجری شمسی و در زمان پهلوی اول، ساختمان برج مانندی در مرکز شهر ساری احداث شد. ارتفاع ساختمان برج ۲۵ متر بود و ویژگی‌های معماری ایرانی و اروپایی در آن بکار گرفته شد.
بالای این بنای دیدنی نیز محلی برای اذان گفتن و اعلام عمومی بود. «میراف نامی» یکی از اجداد خاندان نعیمی‌های ساری ساعت میدان برج را از کشور روسیه به ایران وارد کرد و سپس روی برج نصب کرد.
عقربه برج ساعت ساری در رأس هر ساعتی به عدد زمان ساعت، زنگش به صدا در می‌آید و این صدا به دلیل سکوتی که در نیمه شب‌های ساری حکمفرماست و به دلیل تعداد دفعات بالای زنگ ساعت که در آن زمان نواخته می‌شود به دورترین خیابان‌های شهر نیز می‌رسد. در سال ۱۳۸۰ هجری شمسی زنگ این ساعت به خاطر اعتراض مردم قطع شد. در گذشته وسط میدان ساری علاوه بر ساعت، چهار آبنما نیز وجود داشت که در گذر زمان تبدیل به چهار فضای سبز (باغچه) شده است.
پاسائِت در قلب شهر
میدان ساعت یا به قول مازندرانی‌ها «پاسائِت» در مرکز شهر ساری واقع است که دارای برج معروفی بوده که نماد و المان معروف استان مازندران و شهر ساری بوده است در سال ۱۳۰۹ احداث شد اما در سال ۱۳۴۴ با تصمیم شهرداری تخریب و میدانی فواره‌ای جایگزین آن شد.
در سال ۱۳۵۵ سازمان فرهنگ و هنر استان و شهرداری ساری تصمیم گرفتند که مجدداً برج ساعت را با طراحی جدیدتری بسازند با تصمیم هیئت امنا، معمار این پروژه انتخاب شد و طرح آن نیز به تأیید رسید و پس از آن عملیات ساخت مجدد برج آغاز شد. «دانیال فلاحیان فر» به عنوان طراح این پروژه و «محمد علی حمیدی نوا» از هیئت امنا به عنوان معمار انتخاب شدند.
به گفته حمیدی نوا، ساخت بار دوم برج ساعت ساری از سال ۱۳۵۵ آغاز شد و کار آن دو سال بعد در سال ۱۳۵۷ در اوایل انقلاب به اتمام رسید. این برج دارای ساعت عقربه‌ای بزرگ و مجهز به صدای زنگ ناقوس بود که در هنگام تغییر ساعات به تعداد رقم ساعت آن لحظه به صدا در می‌آمد. برج اول ساعت ساری تقریباً به همین شکل عمل می کرده با این تفاوت که مصالحی که در برج بار دوم استفاده شده آجر و سیمان بوده که نسبت به ساخت قبلی، بسیار مستحکم‌تر و ماندگارتر است.
برج ساعت ساری درگذشته دارای دو ساعت بوده یکی به سمت خیابان مدرس و دیگری به سمت خیابان انقلاب که این دو ساعت از کشور روسیه وارد شده بود، اما در حال حاضر تعداد چهار ساعت در برج نصب و از کشور ژاپن وارد شده است.
«محمدعلی حمیدی نوا» معمار برج ساعت ساری در سال ۱۳۰۹ همزمان با ساخت اولیه برج ساعت متولد شد. از ۱۳ سالگی، پس از درگذشت پدرش به حرفه بنایی روی آورد. مسجد ابوالفضل (ع)، مسجد خیابان ملت، مسجد امام حسین (ع)، مسجد روستای گلما، مسجد روستای پاشاکلا و کارخانه شیر پاستوریزه، به دستان توانمند این معمار ساروی ساخته شده است.
حمیدی نوا در خصوص شکل و مصالح برج اول در مقایسه با برج دوم اینچنین مطرح کرده بود: برج اول ساعت ساری تقریباً به همین شکل بوده است با این تفاوت که مصالحی که در برج دوم استفاده شده آجر و سیمان است که نسبت به ساخت قبلی، بسیار مستحکم‌تر و ماندگارتر است.
وی با اشاره به اعتراض مردم در سال ۱۳۸۰ در خصوص صدای ساعت و قطع کردن آن توسط مسئولان، گفته بود: اکنون چند سالی است که دوباره صدای ساعت شنیده می‌شود و شهروندان نیز اعتراضی نمی‌کنند.
این کارشناس معماری در جای دیگری گفته بود: به دلیل این ه چهار خیابان اطراف برج، از لحاظ هندسی مقابل یکدیگر قرار ندارند، لذا این چهار ساعتی که روی برج نصب شده است از چهار طرف به‌خوبی دیده نمی‌شود و تنها از سمت خیابان انقلاب کاملاً واضح و قابل رؤیت است.
وی همچنین گفته که کار ساخت میدان ساعت ساری را بر اساسی نگاره‌ای که ارائه شده بود برای بار دوم در سال ۱۳۵۵ آغاز کردیم و اوایل انقلاب به پایان رساندیم.
حمیدی نوا مجری طرح را هیئت امنایی متشکل از سید اسماعیل عمادیان، ابوالفضل ظاهری، جاودانی و بهایی عنوان کرده بود: «زمان رضاشاه، آلمانی‌ها طرحی را ارائه کردند که میدان ساعت ساری بر همان اساس ساخته شد البته پیش‌تر میدان ساعت عریض‌تر و اطراف آن نرده‌گذاری شده بود این نکته نیز بسیار مهم است که میدان ساعت از هر جهت محکم و ایمن بوده چون مصالح زیادی در آن به کار رفت.»
آغاز بازپیرایی میدان
شهروندان ساروی از روزگاری سخن می‌گویند که مسیر منتهی به میدان ساعت، سنگفرش بود، پیاده‌راهی که عابران در آن آمد و شد داشتند و آبنمایی که در دل تابستان، خنکی را بر چهره رهگذران می‌نشاند. بزرگترها از خاطرات خود اینگونه می‌گویند البته امروز نیز شهروندان ساروی علاقه دارند که پیاده‌راه میدان ساعت دوباره راه بیفتد، در آن قدم بزنند، حس بازار را درک کنند و در کوچه پس کوچه‌های خاطرات خود را بسازند.
حس نوستالژی زیبایی که در خاطرات ساروی‌ها باقی مانده و طرحی که چند سالی است روی کاغذ قرار دارد و امروز شهرداری ساری با بازپیرایی میدان ساعت و بازگشت آبنماهای آن، سلام ساری را به پاساعتش بازگردانده است. قرار است در این طرح کف‌سازی و رنگ‌آمیزی میدان ساعت انجام و فضای سبزی با طرح جدید نیز در میدان مرکزی شهر عملیاتی شود.
رویداد ۲۰۲۲ و قرار گرفتن ساری به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اکو، برای شهرداری ساری، بهانه‌ای است تا مطالبات شهروندی که ریشه در تاریخ ساری دارد را یک بار دیگر مرور کرده و زنده کنند.
«جواد طالبی» شهردار ساری در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: پروژه بازپیرایی میدان ساعت به همت شهرداری بافت کهن و تاریخی آغاز شده و این پروژه گام مهمی برای شروع کار این شهرداری در راستای احیای بافت کهن و بهره برداری از ظرفیت‌های تاریخی شهر ساری است چرا که نوستالژی تاریخی، هویت هر شهر است.
وی احیای نوستالژی میدان ساعت را از برنامه‌های شهرداری ساری می‌داند و اظهار می‌کند: برای قرار گرفتن در مسیر جدید نیاز به تغییر نگاه داریم؛ نگاهی نو که در سایه تعامل بین مدیریت شهری و شهروندان محقق می‌شود تا به شهری ایده آل و درخور شهروندان ساروی برسیم.
شهردار ساری با بیان این که امروز ساری نیاز به تغییر دارد، تأکید می‌کند: برای ساخت شهری درخور شأن شهروندان تعامل و همراهی رسانه‌ها با مجموعه مدیریت شهری ضروری است.
«سید علی نورانی» سرپرست شهرداری منطقه بافت کهن و تاریخی ساری به خبرنگار ایمنا می‌گوید: بازپیرایی میدان ساعت و زیبایی بصری این میدان تاریخی که یادآور خاطرات نسل‌ها از گذشته تا امروز بوده از اولین اقدامات شهرداری منطقه کهن و تاریخی ساری بوده که در دست اقدام است.
وی می‌افزاید: خواسته و مطالبه شهروندان چراغ راهی برای عملکرد مسئولان و مدیران خواهد بود چرا که رضایتمندی آنها می‌تواند در توسعه و پیشرفت شهر نقش بسزایی داشته باشد.
نظر شما