راهکارهایی برای ارتقای زیست‌بوم نوآوری شهرها

به گزارش ایمنا و بر اساس چکیده یک مقاله، افزایش تعداد شرکت‌های نوپا به ویژه در بخش‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در شهرها منابع جدید اشتغال و رشد اقتصادی را با ایجاد کسب و کارها و زمینه‌های اشتغال جدید فراهم کرده است.

ارتباط مستقیم میان رشد صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات یک شهر و اشتغال‌زایی در شهرهای دیگر نیز مشاهده می‌شود به طوری که در شهر نیویورک، بخش فناوری بیش از هر بخش دیگری به اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم کمک کرده است. بانکوک نیز بیش از سه هزار اشتغال مستقیم در یک سال در صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات ایجاد کرده است همچنین در بارسلونا، فناوری اطلاعات و ارتباطات صنعتی کلیدی با در برگرفتن تقریباً یک سوم همه شرکت‌ها و حدود نیمی از نیروی انسانی در اقتصاد دانش بنیان است.

همانگونه که به زعم بعضی، اقتصاد وارد سومین انقلاب صنعتی خود می‌شود، شغل‌های ساخت و تولید و مهارت‌های شناختی معمول از بین می‌روند و ایجاد منابع جدیدی از اشتغال برای رقابت پذیری، کاهش فقر و افزایش مزیت‌های مشترک بیش از پیش از اهمیت بسزایی برخوردار می‌شوند. اگرچه نوآوری و کارآفرینی در همه جا به طور یکسان رشد نمی‌کنند؛ برخی شهرها رشد بیشتر، سریع‌تر و پایدارتری را از دیگر شهرها تجربه می‌کنند. شواهد متقنی وجود دارد که تعاملات و ارتباطات نقش کلیدی در نوآوری شهری بازی می‌کنند.

چارچوب پیشنهادی برای اکوسیستم نوآوری شهری

شهرها به طور روزافزونی به صورت مراکز جدید نوآوری فناورانه ظهور می‌کنند. تغییر رویکردی در مکان گزینی کسب و کارهای نوآورانه از پارک‌های فناوری در مناطق حومه‌ای شهرها- جایی که دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و بخش خصوصی در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند- به فعالیت‌های کارآفرینانه در محدوده مرکزی شهرها در حال اتفاق است. مطالعاتی که بر روی سرمایه‌گذاری‌های سرمایه‌های خطرپذیر انجام شده، نشان می‌دهد که نوآوری از حومه شهرها به نواحی مرکزی شهر در حال جا به جایی مکانی است.

شرکت‌های نوپا در بیشتر شهرهای مهم در اقصی نقاط دنیا همچون لندن، برلین، مادرید، مسکو، استانبول، کیپتون، بمبئی، بوئنوس ایرس، ریودوژانیرو و بسیاری دیگر به سرعت در حال رشد و شکوفایی هستند.

کارآفرینان "تمایل دارند جایی زندگی کنند که اقدامات آنها بروز و ظهور پیدا کند" – جایی که افراد جوان، فعالیت‌های اجتماعی، همکاران و کارآفرینان زندگی می‌کنند. کارآفرینان انتظار دارند از شرکت‌های نوپا به خوبی حمایت شود، آنها به دنبال شبکه‌های راهبری یا سرمشق‌ها و الگوهای الهام بخش، همچنین زندگی شبانه، جلسات و همنشینی ها، فعالیت‌های اجتماعی و دیگر نقاط همگرایی بالقوه هستند؛ ترکیبی که به بهترین حالت در شهرها شکل می‌گیرد. نوآوری در حال شهری شدن است؛ آنچه قبلاً "پارک‌های نوآوری" بود، اکنون به صورت خودانگیخته در داخل شهرها رشد می‌کنند.

اکوسیستم‌های نوآوری فناورانه شهری نه تنها تعداد شرکت‌های نوپای فناوری را در شهرها افزایش می‌دهند بلکه رشد اقتصادی و اشتغال‌زایی با تشکیل کسب و کارهای جدید را نیز به همراه دارند.

تدوین چارچوبی برای تحلیل اکوسیستم نوآوری فناورانه شهری

ارتباطات و تعاملات نقش کلیدی در رشد و پایداری اکوسیستم‌های نوآوری بازی می‌کنند که با سیاست‌های عملیاتی پشتیبانی می‌شود.

اخیراً پژوهشی برای شناسایی عوامل کلیدی موفقیت در رشد، توسعه و پایداری اکوسیستم‌های نوآوری فناورانه شهرها تعریف شده که نتایج آن به سیاستگذاری عملیاتی کمک می‌کند.

این پژوهش با شناسایی و مرور مطالعات موجود در زمینه اکوسیستم‌های نوآوری فناورانه شهری شروع شد. بعد از این مرور و با استفاده از تجارب کشورهای مختلف در این زمینه، چارچوبی برای آزمون فرضیه تعیین شد که ارتباطات و تعاملات عوامل کلیدی موفقیت در رشد و پایداری اکوسیستم نوآورانه فناورانه شهری هستند.

این چارچوب عوامل کلیدی رشد اکوسیستم نوآوری فناورانه شهری را شناسایی و دسته بندی و اثرات چنین عواملی را با اکوسیسمت های شهرهای مختلف مقایسه می‌کنند.

مروری بر ادبیات موضوع اکوسیستم‌های نوآوری در شهرها انجام شد؛ در گام نخست تحلیل نوآوری و اکوسیستم‌ها و سپس قابلیت انطباق و به‌کارگیری مفاهیم نوآوری در زمینه‌های شهری مورد توجه قرار گرفت.

‌نوآوری و اکوسیستم‌ها

سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) دو شکل از نوآوری را تعریف کرده است که شامل نوآوری محصول فناورانه اجرا، تجاری سازی یک محصول و بهبود شاخص‌های اجرایی به منظور ارائه خدمات بهبود یافته یا ارائه خدمات جدید به مشتریان و دیگری نوآوری فرایند فناورانه از قبیل اجرا، اقتباس از روش‌های تولیدی یا توزیع محصول به شیوه‌ای جدید یا بهبود یافته است. این گونه نوآوری ممکن است تغییرات در تجهیزات، منابع انسانی، روش انجام کار یا ترکیبی از این موارد را شامل شود. مفهوم اکوسیستم نوآورانه با مفاهیم مشابهی در حوزه محیط زیست قرابت دارد، جایی که عناصر برای دستیابی به موازنه تکاپو می‌کنند.

اکوسیستم به عنوان مدلی از یک سیستم موازنه اقتصادی است که حاصل بده بستان‌های میان عوامل متنوع نوآوری است (برای مثال، کسب و کارها، دانشگاه و دولت) تعاریف بلوغ مالی، وجهه سازمانی، سرمایه انسانی، جذابیت جهانی، وجهه فرهنگی و اجتماعی و مخاطرات طبیعی و زیست محیطی.

فهرست شهرهای جهانی (GCI) سطح همکاری جهانی شهرها را در ۸۴ شهر با ۲۶ شاخص در پنج دسته شامل فعالیت‌های کسب و کار، سرمایه‌های انسانی، تبادل اطلاعات، تجارب فرهنگی، و تعهد سیاسی اندازه گیری می‌کند.

گزارش رتبه بندی شهرها بر اساس تولید ناخالص داخلی بر بهره‌وری نیروی انسانی به عنوان عامل اصلی ایجاد کننده اختلاف اساسی در رتبه بندی شهرها در تولید ناخالص داخلی تأکید دارد. نوآوری ذاتاً با بهره‌وری گره خورده است. شهرها با فعالیت‌های با ارزش افزوده بالا مانند فناوری و خدمات پیشرفته ارتباط تنگاتنگی با فعالیت‌های تحقیق و توسعه و ایجاد نوآوری دارند و مطالعات به این موضوع اشاره دارد که کارآفرینان شهری ۸۰ درصد از کلیه اختراعات در کشورهای مطالعه شده را ثبت کرده‌اند.

گزارش نوآورترین شهرها در آسیای جنوب شرقی شش دسته معیار را برای اندازه‌گیری میزان نوآوری در ۱۶ شهر آن منطقه استفاده کرده که شامل مهارت نیروی انسانی، تولید دانش، فناوری، جامعه، دولت و ارتباطات جهانی است. می‌توان از یافته‌های مطالعه برای اطلاع رسانی به شرکت‌ها در مورد "جذابترین مکان‌ها" به عنوان اکوسیستم نوآوری مؤثر استفاده کرد.

عوامل کلیدی اکوسیستم‌های نوآور را می‌توان وجود نیروی انسانی ماهر و آموزش دیده که با تنوع و توانایی‌های مختلف جذب شده باشند؛ توانایی دانشگاه‌ها، شرکت‌ها در تولید دانش؛ سرزندگی شهر و توانایی آن برای حفظ و نگهداشت فرهنگ؛ سطح تکنولوژی در شهر؛ محیط زیست منظم و مطلوب؛ ارتباطات و یکپارچگی جهانی و جهت‌گیری به سمت آینده عنوان کرد.