رضا مختاری در گفت و گو با خبرنگار ایمنا، ضمن تبریک فرارسیدن روز شهرداری‌ها و دهیاری‌ها، اظهار کرد: در کشور ما بیش از یک هزار و ۳۰۰ شهرداری و حدود ۳۷ هزار دهیاری وجود دارد که جامعه بزرگی است که در کنار حدود ۱۲۵ هزار شورای شهر و روستا گام‌های بزرگی در مدیریت شهری و روستایی بر می‌دارند.
وی افزود: در قانون شهرداری‌ها شاید بیش از ۵۰ وظیفه برای این نهاد عمومی غیردولتی متصور نشده است اما به خاطر تنوع فعالیت‌ها و گذشت زمان امروزه شهرداری‌ها با طیف وسیعی از ارائه خدمات رو به رو هستند.
این دکترای برنامه‌ریزی شهری با بیان این که امروزه دامنه وظایف شهرداری‌ها و دهیاری‌ها متنوع شده است به طوری که انجام ۳۵۰ وظیفه را به طور مستقیم و غیر مستقیم بر عهده دارند، تصریح کرد: در حال حاضر از جمله مسائل مهم آنها کاهش آلاینده‌های محیطی، رونق گردشگری و اقتصاد شهرها و گسترش دیپلماسی و روابط بین‌الملل بین شهرداری‌ها و تحقق موضوع مهم تاب‌آوری شهری است.
وی ادامه داد: با شیوع ویروس کرونا اهمیت لزوم افزایش تاب‌آوری شهرها بیشتر نمود یافت و در واقع به این موضوع پی بردیم که شهرهای ما در برابر حوادث و بحران‌ها چقدر ایمن است و مدیریت ریسک آنها در چه حدی بوده و چقدر تاب‌آور هستند.
مختاری گفت: شاید بسیاری از افراد ایفای وظایف مربوط به حوزه سلامت را بر عهده وزارت بهداشت و سازمان‌های تابعه می‌دانند، اما شهرداری‌ها نیز در حفظ سلامت، شادابی و سرزندگی فضاهای شهری بسیار نقش دارند.
وی با اشاره به حقوق شهروندان و مسائل مرتبط با این موضوع، اظهار کرد: توجه به حقوق شهروندان بسیار حائز اهمیت است، این که چقدر توانستیم حقوق کودکان، سالمندان و زنان را در شهر ادا کنیم. ادای این حقوق شهروندی در ابعاد مختلف جز وظایف شهرداری‌ها است که باید فرهنگ‌سازی شود.
این دکترای برنامه‌ریزی شهری تاکید کرد: امروزه شهرداری‌ها با مددگیری از دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی، شرکت‌های دانش بنیان باید روز به روز سطح وظایف خود را ارتقا داده و خدمات ارزنده‌ای را به مردم ارائه کنند.
وی با بیان این که همه مردم از زمان تولد تا مرگ به نوعی با شهرداری‌ها ارتباط دارند و نمی‌توان گفت تنها در یک مقطع زمانی خاص این ارتباط وجود دارد، ادامه داد: آن وظایفی که در این نهاد عمومی غیر دولتی بیش از همه به چشم می‌آید وظایف نظارتی، عمرانی و خدماتی است در حالی که امروزه شهرداری‌ها وظایف رفاهی و فرهنگی همچنین مدیریت منابع را بر عهده دارند.
توجه به برون‌سپاری فعالیت‌های شهرداری در بازنگری قوانین
مختاری با تاکید بر این که طبق ماده ۵۵ قانون شهرداری‌ها وظایف بسیار زیادی برای شهرداری‌ها متصور شده است، گفت: شهرداری دامنه بسیار زیادی از وظایف را بر عهده دارد، اما این نهاد باید به دنبال حکمروایی مطلوب و جلب حداکثری مشارکت شهروندان باشد.
وی خاطرنشان کرد: باید شوراهای شهر که وظایف متعددی بر عهده دارند، با تشکیل کمیسیون‌های تخصصی و ارتباط بیشتر با مردم به شهرداری‌ها برای ارائه خدمات بهینه و رفع مشکلات کمک کنند.
این دکترای برنامه‌ریزی شهری با بیان این که دامنه اختیارات شورای شهر در ایران بسیار زیاد است و می‌تواند ارتباط مردم و شهرداری را بهینه کند تا وضعیت بهتری را در شهرها داشته باشیم، گفت: وقتی جامعه شهری گسترده‌تر و نیازهای مردم متنوع‌تر می‌شود، قوانین شهرداری باید اصلاح شده و مدیریت شهری باید خود را با تنوع نیازها و قوانین همگام کند.
وی تصریح کرد: برخی قوانین شهرداری‌ها مربوط به سال‌های ۳۴ یا ۴۴ بوده که باید بازنگری شود تا ضرورت اجرای آن برای همگان احساس شود.
مختاری با بیان این که برای شهرداری‌ها باید در ارتباط با منابع درآمدی پایدار قوانین جدید وضع شود، افزود: لایحه دولت در مجلس پیرامون درآمدهای پایدار و مدیریت واحد شهری همچنان لاینحل باقی مانده و تعیین تکلیف نشده است. امروزه شهرداری با بسیاری از دستگاه‌های خدمات رسان وظایف مشترک دارد که با تحقق مدیریت واحد شهری، فعالیت‌های موازی حذف می‌شود.
وی با تاکید بر این که برون‌سپاری فعالیت‌های شهرداری به بخش خصوصی باید در بازنگری قوانین مورد توجه قرار گیرد، ادامه داد: در برنامه‌های پنج ساله توسعه تاکید شده است مدیریت واحد شهری باید اجرا شود، اما این موضوع مهم تاکنون نتوانسته جنبه اجرایی به خود بگیرد در حالی که با توجه به این که نزدیک به ۷۴ درصد جمعیت کشور در شهرها زندگی می‌کنند برای ارائه خدمات بهینه باید قوانین اصلاح شود.
این دکترای برنامه‌ریزی شهری اظهار کرد: به تدوین قانون جامع مدیریت شهری نیاز داریم تا زمینه بازنگری در قانون شهرداری‌ها فراهم شود و وضعیت از آنچه هست بهتر شود؛ در کشور ما طرح‌های توسعه شهری به طرح‌های جامع و تفصیلی محدود شده است در حالی که در دنیا به سمت طرح‌های توسعه شهری به صورت برنامه‌های راهبردی و استراتژیک پیش رفته‌اند، البته در کشور ما بسیاری از شهرداری‌ها در این راستا گام‌هایی برداشته‌اند اما هنوز اجرایی نشده است.
۹۰ درصد شهرداری‌های موفق دنیا درآمد پایدار دارند
وی با بیان این که قوانینی که در راستای جلوگیری از تخلفات شهری همچون ماده صد شهرداری وجود دارد باید در یک بازنگری اساسی مورد بررسی قرار گیرد، تصریح کرد: لایحه مدیریت واحد شهری در مجلس شورای اسلامی به تصویب نرسیده، زیرا زیرساخت‌های آن مهیا نشده است همچنین برخی قوانین دست و پاگیر در شهرداری‌ها وجود دارد که باید به سمت سامانه‌های هوشمند پیش رویم تا مردم برای دریافت پروانه ساختمانی نیاز به مراجعه به شهرداری نداشته باشند.
مختاری تاکید کرد: هوشمندسازی و سامانه‌سپاری برای شهرداری‌ها یک ضرورت است که اگر انجام شود شهرداری‌ها می‌توانند در خدمت رسانی به مردم موفق تر باشند.
وی با بیان این که شهرها هزینه‌های بالایی دارند به طوری که در استراتژی توسعه شهرهای جهان، مهمترین رکن، درآمد پایدار برای شهرداری‌ها به شمار می‌آید، اظهار کرد: نیمی از مشکلات شهرداری‌ها به دلیل اداره گران شهرها است چرا که به عنوان مثال در حال حاضر در کشور ما برای جمع‌آوری زباله و رفت و روب شهری دو برابر آنچه در جهان هزینه وجود دارد صرف می‌شود در حالی که شهر را نباید گران اداره کرد زیرا در این صورت نرخ نهایی خدمات ارائه شده به مردم گران شده و فشار بیشتری به آنها وارد می‌شود بنابراین باید ضمن ارائه آموزش‌های لازم به مردم برای کاهش تولید پسماند، تفکیک از مبدأ و دیگر هزینه‌ها، منابع درآمدی جدید برای شهرداری‌ها در نظر گرفت.
این دکترای برنامه‌ریزی شهری گفت: حدود ۹۰ درصد شهرداری‌های موفق دنیا درآمد پایدار دارند در حالی که در خوش‌بینانه‌ترین حالت ۱۵ درصد درآمدهای ما پایدار است از این رو باید قوانینی را بازنگری کنیم و به سمت درآمدهای پایدار پیش رویم.
نظر شما