به گزارش خبرنگار ایمنا، تکرار طرح "مسکن مهر" البته با الفاظ و ادبیات متفاوت از وعده‌هایی است که تقریباً همه نامزدهای انتخاباتی از آن سخن می‌گویند خانه‌سازی با تیراژ بالا بدون نیاز به زمین و با وام مناسب که معنایی جز دخالت مستقیم دولت در این بازار ندارد، موضوعی که همواره کارشناسان و فعالان بخش خصوصی با آن مخالف بوده‌اند اما در طرح جدیدی که از آن سخن به میان آمده است اتفاقاً دخالت مستقیم دولت، کاملاً مشخص و بارز است.
از یک سو گفته می‌شود خانه‌ها را بدون آورده اولیه به واجدان شرایط واگذار می‌کنند و از طرفی هم بحث واگذاری زمین رایگان است، در طرح جدید با فرض تحریم ایران تا ۱۰۰ سال آینده قرار است طی چهار سال آینده چهار میلیون واحد مسکونی ساخته شده و ادعا می‌شود برای تأمین مالی این طرح از منابع بانکی با طراحی یک تیم مالی خیلی قوی اقدام خواهد شد حتی تأکید می‌شود یک ریال از بودجه دولتی صرف اجرای طرح نمی‌شود!
ساخت میلیون‌ها مسکن در ۴ سال واقعیت است؟
راه‌اندازی نهضت مسکن‌سازی برای تقویت عرضه در قالب ساخت چهار میلیون واحد مسکونی ظرف مدت چهار سال از جمله شعارهای انتخاباتی یکی از نامزدهای ریاست جمهوری است. گفته می‌شود این واحدها با آورده صفر از سوی متقاضیان مسکن و از طریق اعطای تسهیلات ساخت به آن‌ها واگذار می‌شود، همچنین شامل اعطای زمین رایگان دولتی برای خانه‌سازی است.
زمانی که بحث از آورده صفر می‌شود به این معناست که دولت تأمین می‌کند، حال پرسش آن است دولت با کدام منابع قصد تأمین منابع مالی چنین طرحی را دارد، در حالی که در تأمین هزینه‌های خود با مشکل روبرو است و ممکن است دست به خلق پول بدون پشتوانه‌ای بزند که به دنبال خود هزار چالش دیگر را به همراه می‌آورد. از سویی نیز از زمین رایگانی نام‌برده می‌شود که حتی قرار است در آن ویلا سازی شود.
این میزان از زمین کجا قرار دارد؟
آیا هدف زمین‌های بایر در حاشیه‌های شهرها است که قابلیت سکونت ندارند و قطعاً همان مشکلاتی را به همراه دارد که سال‌ها قبل بارها در رابطه با مسکن مهر از آن گفته می‌شد، البته هنوز هم دسترسی ساکنان بخشی از این واحدهای ساخته‌شده به امکانات موردنیاز با معضلات فراوان روبرو است.
ابهامات طرح، روشن شود
رضا بهرامی، فعال بخش مسکن، در این رابطه به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: طرح مهری که در دولت‌های قبلی اجرا شد با این وعده بود که آورده متقاضی به صفر برسد ولی درنهایت چنین نشد البته تورم نگرانی آن زمان با شرایط فعلی قابل مقایسه نیست.
وی ادامه می‌دهد: مورد دیگر که در طرح مهر همواره وعده داده می‌شد اتمام آن تا پایان دولت احمدی‌نژاد بود که شاهد هستیم هنوز هم در نقاطی از کشور مسکن‌های مهر نیمه‌تمام وجود دارد بنابراین برای اجرای برنامه فعلی که پیش‌بینی آن می‌شود لازم است قبل از هرچه مشخص شود منظور از آورده صفر چیست و قرار است از طریق چه منابعی تأمین شود، همچنین لازم است به طور دقیق چند سال به طول می‌انجامد که خانه ساخته‌شده تحویل متقاضی داده شود.
بهرامی می‌گوید: در کل اصل طرح قابل قبول است اما چگونگی اجرای آن مهم است که باوجود تجربیات گذشته، چندان به آن اعتماد نیست و بیشتر به‌عنوان شعار انتخاباتی به آن نگاه می‌شود، بنابراین قبل از هرچه در ابتدا باید مشخص شود با کدام منابع قرار است خانه‌سازی انجام گیرد؟
به گفته وی وقتی گفته می‌شود قرار است مسکن با شمار بالا ساخته شود و از طریق منابع دولتی است این موضوع پیش می‌آید اگر چنین است چرا همواره دولت از کسری بودجه گلایه‌مند بوده است؟ اگر هم بر منابع بانکی تکیه کرده است که آن‌ها هم معمولاً با نبود اعتبارات مواجه هستند. پس بهتر است تکلیف این ابهامات مشخص شود تا طرح برای مردم هم قابل اعتماد تر شود.
به ریشه‌های مشکلات بازار مسکن توجه شود
مهرداد رازقی، دیگر فعال بازار مسکن، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اظهارات این روزهای نامزدهای رئیس‌جمهور نشان می‌دهد که مشکل مسکن بسیار جدی است و تقریباً همگی پیشنهاداتی برای سروسامان دادن به این بازار دارند.
وی تصریح می‌کند: ولی نکته قابل توجه آن است که اغلب حرف از تولید مسکن می‌زنند درحالی‌که لازم است از راهکارهای، بهبود عرضه مسکن ارائه شود زیرا خانه ساخته‌شده بسیار است اما فروشندگان با احتکار آن‌ها باعث نابسامانی بازار شده‌اند.
این فعال توضیح می‌دهد: با کمبود مسکن مخالف نیستم و اعتقاد به تولیدات بیشتر دارم. اما بحث آن است که در حال حاضر واحدهای خالی زیادی هم وجود دارد که سازندگانشان حاضر به فروش نیستند. بنابراین بهتر است نخست تدابیری برای، ممانعت از احتکار مسکن اندیشیده شود و سپس در پی ساخت خانه‌های جدید باشیم.
وی می‌گوید: مورد دیگر که ظاهراً از آن غفلت شده است توجه به ریشه تمام مشکلات بازار مسکن است که ناشی از گرانی هزینه‌های تولید و مصالح ساختمانی است، بنابراین لازم است راه‌حل‌هایی برای عرضه ارزان‌تر مصالح ساختمانی به انبوه‌سازان، ارائه شود تا تولید کننده انگیزه‌ای برای ساخت مسکن داشته باشد در نهایت هم با قیمت مناسب‌تری به دست مصرف کننده برسد. این‌گونه علاوه بر خروج مسکن از رکود، نرخ‌ها تعدیل شده و اشتغال‌زایی بالایی هم‌شکل می‌گیرد.
اجرای طرح، خط پولی وسیعی می‌طلبد
عبدالرسول داوودی، عضو هیئت‌مدیره انجمن انبوه سازان اصفهان، در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا از مفید بودن طرح اشاره شده در صورت موجود بودن سرمایه لازم خبر می‌دهد، زیرا علاوه بر خانه دار کردن مردم و خروج این بازار از رکود، هزاران شغل مستقیم و غیرمستقیم با ساخت‌وساز هم رونق می‌گیرد.
وی اظهار می‌کند: اما نکته قابل تأمل آن که در شرایطی قرار داریم که هزینه ساخت یک واحد مسکن ارزان قیمت حدود ۸۰۰ میلیون تومان تمام می‌شود که لازم است برای اجرای چنین طرح‌هایی به این موضوع توجه کافی شود. حال اگر دولت ۳۰۰ میلیون از این مبلغ را وام دهد فراهم سازی مابقی این هزینه بر عهده خودش می‌شود.
عضو هیئت مدیره انجمن انبوه سازان اصفهان خاطرنشان می‌کند: به این ترتیب تأمین منابع این اقدام، امری بسیار مهم به نظر می‌رسد آن هم در زمانی که وعده ساخت سالی ۱ میلیون مسکن داده‌شده است. درحالی‌که تولید مسکن در کل کشور به ۳۰۰ هزار واحد در سال می‌رسد.
به گفته داوودی با این اوصاف خط پولی وسیعی لازم است تا بتوان چنین وعده‌هایی را تحقق بخشید وگرنه با وجود هزینه‌های چند برابری ساخت‌وساز، بدون منابع مالی لازم، این‌گونه وعده‌ها در حد همان شعار انتخاباتی باقی می‌ماند.
وی اظهار می‌کند: بهترین راهکار برای رونق‌گیری بازار مسکن ارائه امکانات کافی و لازم به بخش خصوصی، ایجاد فضای کاری مناسب و کاهش تصدی‌گری دولت در بازار مسکن است.
گزارش از: نفسیه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما