به گزارش ایمنا، امروزه تنوع بیماری‌های ذهنی و شخصیتی تا حدی شده است که باید با اطلاع از آنها به موقع به رفع آنها اقدام کرد. یکی از این اختلال‌ها، اختلال انطباقی است که در آن فرد در برابر اتفاقات و عواملی استرس‌زا که در زندگی‌اش رخ می‌دهد یک واکنش اضطراب گونه‌ای از خود بروز می‌دهد که موجب ناراحتی و رنجش او میشود.
اختلال انطباقی چیست؟
هنگامی که فرد نسبت به عامل یا عواملی استرس‌زا، واکنشی از خود نشان می‌دهد در واقع فرد، مبتلا به اختلال انطباقی شده است. اگر این اختلال در مدت ۳ ماه بروز پیدا کند که فرد نسبت به عوامل استرس‌زا واکنشی همچون اضطراب پیدا کند، فرد به این اختلال مبتلا شده و باید تحت درمان قرار بگیرد. در این اختلال، فرد احساس ناراحتی و اضطراب را حتی در مواردی که عامل استرس‌زا بسیار کوچک باشد هم تجربه می‌کند. در این مواقع اگر فرد با مشکلاتی همچون مسائل مالی رو به رو شود، بدون شک اولین واکنش او پذیرش بد شانسی خودش خواهد بود. از دسته عوامل استرس زایی که باعث میشود مبتلایان به اختلال انطباقی دچار شوند، می‌تواند مسائل روزمره اجتماعی همچون بازنشستگی، زایمان، فرار از مدرسه، مرگ عزیزان، تجاوز، طلاق و… را نام برد.
علائم و انواع اختلال انطباقی چیست؟
یکی از انواع اختلال‌های انطباقی، اختلال سازگاری نامشخص است که در این نوع اختلال در فرد مشکلات فیزیکی و کار، مشکلات در مدرسه و ضعف در برقراری ارتباط نمایان است. نوع دیگری از این اختلال که اختلال احساسی و رفتاری است دارای علائم ترکیبی از مشکلات رفتاری، اضطراب و افسردگی است. ترکیب افسردگی و اضطراب تنها در نوع دیگری که اختلال سازگاری خلق افسرده و اضطراب است می‌توان جست و جو کرد. همچنین افراد مبتلا به اختلال سازگاری با اضطراب، نشانه‌هایی از جمله نگرانی، عدم تمرکز، احساس ضعف و عصبانیت را از خود بروز می‌دهند که هنگام جدایی از والدین خود، این افراد بسیار نگران و ناراحت هستند. در مواردی که افراد علائمی همچون فرار از مدرسه یا رانندگی بی پروا و بدون ترس دارند، به دلیل بروز مشکلات رفتاری اصولاً نوع مبتلای آن افراد را به اختلال سازگاری رفتار نسبت می‌دهند. علاوه بر آن، مبتلایانی که دارای نشانه‌هایی از جمله ناامیدی، کمبود لذت در اتفاقات خوب، گریه کردن و ناراحتی هستند، در دسته اختلال سازگاری با خلق افسرده قرار می‌گیرند. علائم اختلال انطباقی در دو دوره ظاهر میشود، ۶ ماه یا کمتر که حاد هستند و یا بیشتر از ۶ ماه که مزمن محسوب می‌شوند و باید نشانه‌ها و علائم با درمان‌های حرفه‌ای کنترل و رفع شوند.
عوامل و تشخیص اختلال انطباقی
طبق تحقیقات انجام شده در حوزه روانشناسی و روان‌پزشکی، نتایج به دست آمده حاکی از آن است که عوامل ژنتیکی در ایجاد اختلال انطباقی یا سازگاری سهیم هستند. البته مطابق این نتایج عوامل دیگری چون تغییرات شیمیایی مغز، خلق و خو و تجارب نامطلوب فرد در زندگی نیز هستند که در بروز این اختلال در افراد نقش دارند. علائم مبتلایان و ارزیابی‌های فیزیولوژیکی به تشخیص اختلال سازگاری یا اختلال انطباقی کمک زیادی می‌کند. استرس بسیار در فرد بیشتر از حد تصور از جمله معیارهایی است که به تشخیص ابتلای فرد می‌انجامد. این اختلال در نوجوانان به گونه‌ای است که هر دو جنس را به یک اندازه مبتلا می‌کند اما طی نتایج به دست آمده دریافتند که در ابتلای بزرگسالان به اختلال سازگاری، زنان بیشتر از مردان مبتلا خواهند شد.
فرد مبتلا به اختلال انطباقی چه علائمی دارد؟
در اختلال انطباقی، فردی که مبتلا باشد احتمالاً به نوعی خود مقصری می‌رسد و همین برای بروز علائم مختلف در فرد کفایت می‌کند. مبتلایان در این اختلال بی قرار و تحریک پذیر هستند. همچنین ممکن است که احساس خستگی و عصبی بودن در هنگامی که فرد احساس می‌کند ناتوانی در او بسیار زیاد است، رخ دهد. اضطراب، مشکلات خواب، انزوا، عدم تمرکز، ناراحتی، ناامیدی و احساس شکست از دیگر علائمی است که فرد مبتلا به این اختلال از خود بروز می‌دهد. همچنین فردی که در برابر یک موقعیت یا عامل استرس قرار می‌گیرد، ممکن است که احساس ناراحتی و شکست خود را با گریه کردن آرام کند. این افراد با افزایش نگرانی و اضطرابی که ناشی از موقعیت ایجاد شده است گاهی دچار افسردگی شده و به صورت مکرر به خودکشی فکر می‌کنند. این افراد به صورت افراطی از جمع‌های خانوادگی و دوستانه فاصله می‌گیرند، از رفتن به مدرسه امتناع می‌کنند و با دیگران به بحث و دعوا می‌پردازند. در واقع این دوری از جمع و اجتماع به دلیل استرس موجود از ورود به جمع‌های مختلف باعث میشود که فرد با نرفتن به مدرسه و عدم تمرکز در مسیر تحصیلی به عملکرد ضعیفی دست پیدا کند و همین مجدداً باعث بروز عوامل استرس‌زا میشود. به نظر می‌رسد با وجود اینکه این علائم از جمله علائم شناسایی مبتلایان به اختلال انطباقی است اما در افراد مختلف متفاوت است و شدت و ضعف آن فرق می‌کند.
درمان اختلال انطباقی چگونه صورت می‌گیرد؟
با وجود آن که این اختلال از اختلال‌های مهم و اساسی است اما درمانی کوتاه دارد که می‌تواند به سرعت روی فرد تأثیر بگذارد. اختلال انطباقی گاهاً خود به خود درمان میشود اما نباید با اتکا به این پیش زمینه از مراجعه به روانپزشک ها ممانعت کرد بلکه می‌توان با مراجعه به آنها در مسیر کسب راهکارهای مناسب در جهت مقابله با این شرایط پیش آمده، در مسیر یک زندگی عادی و مطلوب قرار گرفت.
عوارض و خسارات ناشی از ابتلای فرد به بیماری اختلال انطباقی تا چه اندازه است؟
ابتلای فرد به انواع اختلال‌ها می‌تواند کار را برای درمان اختلال انطباقی سخت کند. فرد مبتلا به انواع مشکلات روحی همچون افسردگی، تفکر خودکشی و اعتیاد به مواد مخدر می‌تواند در مسیر سخت‌تری برای درمان اختلال انطباقی قرار بگیرد. اگر بزرگسالان مبتلا به اختلال انطباقی یا سازگاری بتوانند در طول ۶ ماه خود به خودی یا با نظارت پزشک درمان شوند می‌توانند از بروز عوارض بلند مدت جلوگیری کنند اما نوجوانان عوارض بلند مدتی را ممکن است به نسبت بزرگسالان تجربه کنند. نوجوانان می‌توانند همچون بزرگسالان به اختلالات مختلفی مانند اسکیزوفرنی، اختلال شخصیت ضد اجتماعی و یا اختلال دو قطبی مبتلا شوند و در نهایت به حالت‌های افسردگی و خودکشی نزدیک شوند.
نظر شما