به گزارش خبرنگار ایمنا از آران و بیدگل، در باور مردمی آران و بیدگل سنج زدن تداعی ضربههای سم اسبان است كه لشكریان یزید ملعون بر پیكر مطهر حضرت امام حسین (ع) و یارانش تاختند و صدای سنج طنین مظلومیت ۷۲ شهید كربلاست.
همچنین عدهای در بیان فلسفه آیین سنج زنی معتقدند هنگامی كه آن مرد نصرانی برای دفاع از پیكر بی جان سیدالشهدا به داخل گودی قتلگاه دوید صلاحی جز سنگ (سنج) نداشت و این نشانهای برای پرتاب سنگ بر یزیدیان است.
در آیین سنج زنی كه مختص منطقه آران و بیدگل است ابزارهایی شامل سنج، چهل گیسو و آتشدان مورد استفاده عزاداران قرار میگیرد.
سنج استوانهای كوچك چوبی است ( از چوب درخت گردو ) كه آغشته به روغن سوخته (برای ایجاد صدایی رساتر) شده و دو قطعه از آن در دست هر عزادار است.
قطر سنج هشت سانتی متر و ارتفاع آن ۵/۶ سانتی متر است عموما در بالای كاسه سنج، بند چرمی میكوبند تا به كمك انگشتی وسطی كه در آن قرار میگیرد بهتر و راحتتر نواخته شود.
چهل گیسو كه به صورت چهل گیس از پارچه، روی دایرهای قرار گرفته و بر سر چوب بلند قرار میگیرد؛ چهل گیسو توسط فردی كه در میان جمعیت سنج زن حركت میكند با حركتی چرخشی حمل میشود.
آتشدان كه به شكل استوانهای بزرگ پر از آتش افروخته است، نمادی است از خیمههای تاریك و خاموش حضرت حسین (ع) كه تا پایان مراسم روشن نگاه داشته میشود و بعضی عقیده دارند نمادی از آتش زدن خیام اباعبدالله حسین (ع) است.
عزاداران سنج زن این آیین سنتی مذهبی را با حركات و ضربههای خاص سنج اجرا میكنند.
در حركت نخست سنج نوازی پای چپ سنج زن خم میشود و بالا میآید، دست بالای سر میرود و همراه پرش ضربهای نواخته میشود.
سپس به سرعت بدن به چپ متمایل میشود و دستها پایین میآید و همراه با پرش در سمت چپ ضربهای دیگر نواخته میشود بعد پای چپ پایین و پای راست بالا میآید و یك ضربه سكوت
همزمان با چرخش بدن به راست همراه با پرش در سمت راست ضربه سوم نواخته میشود.
سرانجام همراه با پرش پای راست پایین میآیند و یك ضربه سكوت، ( گاهی بعضی از كسانی كه مهارت بیشتری دارند، پس از ضربه بالای سر به جای آن زیر پای چپ زده هم زده میشود) و این دور حركتی تا پایان نوحه ادامه مییابد.
برگزاری آیین سنج زنی با توجه به روایات عامیانه مردم به سالهای بسیار دور باز میگردد.
از جمله اشعاری كه در عزاداری سنج زنی خوانده میشود میتوان به این مورد اشاره كرد:
الهی بهر قربانی به درگاهت سر آوردم / نه تنها سر برایت بلكه از سر بهتر آوردم
پی ابقای قدقامت، به ظهر روز عاشورا / برای گفتن الله اكبر ، اكبر آوردم
برای كشتن دونان به دشت كربلا یا رب / چو عباسِ همایون فر، امید لشكر آوردم
پی آزادی نسل جوان از بند استعمار / برادر زاده ای چون قاسم فرخ فر آوردم
علی را در غدیر خم نبی بگرفت به روی دست / ولی من روی دست خود علی اصغر آوردم
علی انگشتر خود را به سائل داد اما من / برای ساربان انگشت با انگشتر آوردم
برای آن كه هم دردی كنم با مادرم زهرا / برای خوردن سیلی سه ساله دختر آوردم
حسن را گر كه از لخت جگر آكنده شد تشتی / ولی من سر برای زینب، تشت زر آوردم
برای آن كه قرآنت نگردد پایمال خصم / برای سم مركب ها خدایا پیكر آوردم
اگر با كشتن من دین تو جاوید می گردد / برای خنجر شمر ستمگر ، حنجر آوردم.
**جلودار / گروه
سر جدا حسین / بی نوا حسین ، شد كشته حسین // حسین
ای حسینیان یا حسین حسین // حسین
( سنج )
سر جدا حسین شد كشته حسین // حسین
ای حسین من نور عین من // حسین
(سنج)
كربلا حسین/ سرجدا حسین/ نینوا حسین
*** نیایش ها
بار الها به حق پیغمبر // آمین
به علی ساقی حوض كوثر // آمین
به حسن خورده ی زهر جفا // آمین
به حسین تشنه لب كرببلا // آمین
به علمدار كه شد هر دو دستش چو جدا // آمین
ای خدا ، كن تو قبول این عزاداری ما // آمین
به محمد تو بخوان سوره و فاتحه را // آمین
شهرستان آران و بیدگل از جمله شهرهایی است كه شیوه عزاداری سنتی مذهبی در آن مورد توجه بسیاری از شیفتگان اهل بیت(ع) از سراسر كشور است.
خبرگزاری ایمنا: از آیینهای ویژه عزاداری در آران و بیدگل مراسم سنج زنی است كه در شب تاسوعا كه در فرهنگ آیینهای عاشورای مردم این شهرستان به شب عباسِ علی معروف است، برگزار میشود.
کد خبر 49721
نظر شما