مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای، از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب می‌شود، لذا خبرگزاری ایمنا، مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه آرمان ملی، در صفحه نخست خود با تیتر «صداوسیما و دلواپسان دنبال تخریب و حذف جهانگیری» به بررسی تخریب‌های صداوسیما علیه اسحاق جهانگیری پرداخت و نوشت: مناظرات انتخاباتی هنوز شروع نشده است اما برخی افراد و رسانه‌ها برای کاندیداهای جریان رقیب شمشیر خود را از رو بسته‌اند و از هم‌اکنون بنای تخریب و تضعیف را کلید زده‌اند. از تحریف توئیت جهانگیری در خصوص عزم وی برای گفت‌وگو با سایر کاندیداها در مورد مسائل مختلف کشور تا تلاش برای رد صلاحیت وی. قدر مسلم مخالفان جهانگیری از قدرت بیان بالای او و اطلاعاتی، که در حوزه‌های مختلف در اختیار دارد واهمه دارند و از هم‌اکنون بنا را بر این گذاشته‌اند تا با تخریب وجهه او در جامعه اجازه هیچ نوع کنشی به جهانگیری ندهند این مساله نیز نشان از تأثیر جهانگیری در انتخابات دارد. در شرایطی که طبق گفته کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان تبلیغات انتخاباتی پیش از موعد از سوی نامزدها ممنوع است دعوت یک شبکه اینترنتی از جهانگیری برای مناظره در رسانه زیرمجموعه صداوسیما قابل‌تامل است و گویا از هیچ کوششی برای تخریب جهانگیری فروگذار نمی‌کنند.
دلواپسان جهانگیری هر چند اصولگرایان و جریان تندروی آنها یعنی دلواپسان ماه‌هاست که کاندیدای اجماعی خود را شناخته‌اند، همه تلاش خود را نیز برای وحدت پیرامون رئیس دستگاه قضا به کار گرفته‌اند و آیت الله رئیسی نیز گرچه به‌طور مستقل در انتخابات حاضر شده است اما گویا دلواپسان همچنان نگران انتخاب‌اند.
با اینکه آیت الله سیدحسن خمینی و محمدجواد ظریف، که از ظرفیت بالایی برای پیروزی در انتخابات برخوردار بودند، از انتخابات کناره‌گیری کرده‌اند اما گویا این بار دلواپسان نگران حضور و تأثیر اسحاق جهانگیری در انتخابات و به خصوص مناظرات انتخاباتی هستند. از همین رو است که چندی است بنای تخریب وی را در رسانه‌های خود آغاز کرده‌اند و از هر جهتی معاون اول روحانی را آماج حملات‌شان قرار می‌دهند. قدر مسلم آنطور که از شواهد و قرائن پیدا است مخالفان حضور جهانگیری در انتخابات به خوبی می‌دانند او اطلاعات زیادی از مسائل کشور در حوزه‌های مختلف دارد که می‌تواند در گفت‌وگو با مردم ورق را به نفع خود بازگرداند. در همین راستا نیز جهانگیری چند هفته قبل در کلاب هاوس در پی اظهارات بی‌پرده در خصوص مسائل مختلف گفت که حرف‌های زیادی برای گفتن با مردم دارم لذا همین نوع اظهارات جهانگیری است که التهاب را به اردوی جریان رقیب انداخته است از این رو به نظر می‌رسد فعلاً برنامه‌های خود را پیرامون کاندیدای اجماعی کنار گذاشته و به رصد تحرکات جهانگیری و اقدام احتمالی علیه وی مشغولند.
روزنامه همدلی، در صفحه نخست خود با تیتر «روز جمهور» به بررسی تحلیلی بر موقعیت «دوم خرداد» در ۱۱۵ سال انتخابات در ایران پرداخت و نوشت: انتخابات ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی داستان جالبی دارد. به جز انتخابات اول - که در سال ۵۸ و در حالی که هنوز نظام سیاسی جدید ثبات پیدا نکرده و خطوط سیاسی مشخص نشده بود، برگزار شد – بقیه انتخابات‌ها تا سال ۷۶ از رقابتی که ذاتی هر انتخاباتی است خالی بود. برای درک موقعیت انتخابات دوم خرداد ۷۶ در میان انتخابات‌های پیشین، کافی است نگاهی به خاطرات هاشمی رفسنجانی بیندازیم؛ کسی که خودش در دو انتخابات بدون رقابت به ریاست جمهوری رسید. او در انتخابات اول (سال ۶۸) و دو ماه پس از ارتحال امام (ره) تنها با حضور یک رقیب نه چندان جدی یعنی عباس شیبانی که شورای نگهبان برای رقابت با هاشمی مقتدر آن روز تأیید صلاحیت کرده بود، به ریاست جمهوری رسید.
به همین خاطر و با اعتماد به محبوبیت در بین مردم و موقعیتش در نظام سیاسی بعد از امام برای انتخاب در دور دوم به فکر افتاد که باید آتش رقابت کمی تندتر شود و ریاست جمهوری‌اش در دور دوم حاصل یک پیروزی جدی‌تر باشد از همین رو به فکر افتاد که در همکاری با دیگر مراجع سیاسی نظام و مسئولان دیگر مقدمات یک رقابت را فراهم کند.
نگاهی به خاطرات او از آن روزها زوایای ماجرا را روشن می‌کند. هاشمی در خاطرات «یکشنبه ۱۲ اردیبهشت ۱۳۷۲» نوشت: «آقای محمد غرضی، وزیر پست و تلگراف و تلفن آمد و برای کاندیدا شدن در انتخابات ریاست جمهوری مشورت کرد. گفتم ما دنبال این هستیم که کسی به عنوان رقیب انتخابات در صحنه باشد؛ اگر بتواند این نقش را داشته باشد، خوب است. جهات منفی هم تذکر دادم.»
دو روز بعد نیز در خاطرات «سه‌شنبه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۷۲» نوشت: «عصر شورای انقلاب فرهنگی جلسه داشت… با دکتر عبدالله جاسبی، رئیس دانشگاه آزاد اسلامی صحبت شد که در انتخابات ریاست جمهوری نامزد شود تا صحنه بی‌رقیب نباشد. دیروقت به خانه رسیدم. آقای عبدالله نوری وزیر کشور هم تلفنی از خالی بودن صحنه از رقابت در انتخابات اظهار نگرانی کرد که گفتم، قرار شده فردا دکتر جاسبی اسم بنویسد.»
چهار روز بعد نیز در خاطرات «شنبه ۱۸ اردیبهشت ۱۳۷۲» از ورود احمد توکلی به رقابت‌های انتخاباتی به عنوان یک رقیب جدی نیز ابراز خرسندی کرده و نوشته است: «به دفترم مراجعه کردم. ظهر به دفتر رسیدم. آقای احمد توکلی آمد. در مورد علت نامزد شدنش توضیح داد و درباره شیوه تبلیغ مشورت کرد. به خاطر کمک به جدی‌تر شدن انتخابات و امکان رقابت انتخاب تشویقش کردم.»
انتخابات‌های پیش از این نیز به همین شکل از رقابت جدی واقعی خالی بود. در انتخابات سال ۱۳۶۴ که آیت‌الله خامنه‌ای برگزیده شد، نیز تنها دو رقیب یکی از حزب موتلفه اسلامی (عسگراولادی) و دیگری یک نامزد مستقل به نام سید محمود کاشانی (فرزند آیت‌الله کاشانی) مورد تأیید قرار گرفتند تا این انتخابات نیز بدون رقیب جدی برای نامزدی که پیروزی‌اش قابل پیش‌بینی بود برگزار شود. چهار سال قبل نیز در رقابت با آیت‌الله خامنه‌ای، سه نفر دیگر یعنی سیدعلی‌اکبر پرورش، حسن غفوری‌فرد و سیدرضا زواره‌ای به صحنه انتخابات آمدند تا پیروز میدان با توجه به سابقه‌ای که در نزد رهبران انقلاب و محبوبیتی که بین مردم داشت، از قبل مشخص باشد.
دومین انتخابات ریاست جمهوری پس از انقلاب نیز جامعه از قبل پیش‌بینی می‌کرد که چه کسی پیروز رقابت خواهد بود. مخالفت‌های ابوالحسن بنی‌صدر با محمدعلی رجایی ساده زیست و مکتبی، از او چهره‌ای ساخت که هم برای مردم و هم برای مسئولان و در رأس آنها امام خمینی شایستگی جانشینی رئیس جمهور بی‌کفایت را دارد. از همین رو در دومین انتخابات ریاست جمهوری پس از استقرار برخی چهره‌های سیاسی دیگر در کنار محمدعلی رجایی قرار گرفتند و تا انتخابات ریاست جمهوری نظام نوپای اسلامی به خصوص پس از برکناری اولین رئیس جمهور در منظر مردم و ناظران بین‌المللی به عنوان یک نماد بزرگ از دموکراسی تثبیت شود. از همین رو سیداکبر پرورش نامزد مستقل، عباس شیبانی از سوی نهضت آزادی، حبیب‌الله عسگراولادی مسلمان از سوی موتلفه در کنار محمدعلی رجایی به رقابت پرداختند. چهره‌هایی که در سال‌های بعد نیز به عنوان نامزدهایی نه چندان جدی برای گرم کردن تنور انتخابات از آنها استفاده شد.
روزنامه شرق، در صفحه نخست خود با تیتر «دوقطبی لاریجانی با نامزد پوششی» به بررسی جدال دبیران اسبق شورای عالی امنیت ملی در توئیتر پرداخت و نوشت: رقابت دوقطبی لاریجانی- رئیسی پیش از موعد انتظار آن هم نه با شخص خود رئیسی بلکه با سعید جلیلی آغاز شد همان که از او به عنوان نامزد پوششی نام برده می‌شود. برخی اصولگرایان اعتقاد دارند جلیلی پوششی رئیسی نیست و هرکدام در کوران انتخابات بدل به قطب اصلی شود، باقی می‌ماند و دیگری کنار می‌رود.
شاید هم جلیلی عامدانه سلف خود در شورای عالی امنیت ملی را به چالش می‌کشد تا به واسطه برخی محدودیت‌ها و معذوریت‌های رئیسی به عنوان رئیس فعلی قوه قضائیه، بار این دوقطبی فعلاً روی دوش او بیفتد. علی لاریجانی هم به نظر هوشمندانه به استقبال این چرخش می‌رود و جلیلی را حریف بهتری برای این دوقطبی می‌داند. سعید جلیلی بعد از لاریجانی دبیر شورای عالی امنیت ملی و مسئول پرونده هسته‌ای شد و بعد هم که برجام در مجلس نهم و با حمایت و پشتیبانی علی لاریجانی تصویب شد، جلیلی یکی از مخالفان سرسخت آن بود و با نمایندگان مخالف برجام درون مجلس مراوده و نزدیکی بسیاری داشت و در کمیسیون ویژه برجام علیه آن سخنرانی می‌کرد.
اصولگرایان به شدت نگران ادامه روند فعلی مذاکرات برجامی و نقش چهره‌های همسو و اثرگذار آن مانند ظریف و لاریجانی هستند. آن هم در حالی که لاریجانی اخیراً در کلاب هاوس در پاسخ به این که آیا ممکن است او در روزهای پایانی انتخابات با ظریف بیاید گفت هر چیزی محتمل است. لاریجانی اخیراً در کلاب هاوس هم در پاسخ به این سوال که شما در توییت‌تان از رفع تحریم‌ها گفتید، این مسئله با دبیری شما در شورای عالی امنیت ملی و دستاورد شما که بحث ارجاع پرونده ما به شورای امنیت بود تناقض دارد. گفته بود: «وضع قطعنامه‌ها روشن است، آقای جلیلی هم این مطلب شما را فرموده بودند. کافی است که قطعنامه‌ها را بخوانید موضوع عجیبی نیست. مثلاً قطع‌نامه ۱۹۲۹ جز بدترین قطعنامه‌های شورای امنیت در طول تاریخش بود. یعنی همه فعالیت‌های بانکی و بیمه‌ای را تحریم کردند و اجازه بازرسی محموله ایرانی را به کشورهای مختلف دادند یا در بخش‌نامه ۱۸۰۳ همه مذاکرات تجاری دچار تحریم شد، این احتیاج به کاوش دارد. اما قطعنامه‌های قبلی خیلی از گروه مشکلات مردم نبود و روی مسئله هسته‌ای تمرکز می‌شد».
او دیروز هم در واکنش به توئیت جلیلی نوشت: «احتراما باید عرض کنم مهمترین دستاوردمان این بود که با اجماع ملی اجازه ندادیم اقلیت بی‌منطقی، ایران را با تندروی به لبه پرتگاه ببرند. شما سرنوشت مردم را به شوخی گرفتید که به عنوان یار کمکی آمدید تا ضعف‌های کاندیدای اصلی را بپوشانید؛ البته اگر «مواضع خطرناک» شما را گردن بگیرند».
سعید جلیلی، در توییتی نوشته بود: «کشور با نمایش اداره نمی‌شود! اینکه دو جمله ساخته شود و همه با آن سرگرم شوند؛ مصداق کار نمایشی است! اخیراً گفتند اقتصاد کشور، پادگان و دادگاه نیست! درست یا غلط! شما کارنامه کار خودتان را ارائه بدهید! ۱۲ سال رئیس مجلس بودید!». از پیش‌تر هم بسیاری معتقد بودند که جلیلی صرفاً برای مناظره با علی لاریجانی وارد گود انتخابات شده است.
روزنامه اعتماد، در صفحه نخست خود با تیتر «شروع جدی‌تر پزشک اصلاح‌طلب» به بررسی فعالیت‌های انتخاباتی مسعود پزشکیان پرداخت و نوشت: روز آخر ثبت‌نام سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری پر بود از چهره‌های چپ و راست. چهره‌هایی که هر کدام اگر در یکی از روزهای آغازین ثبت‌نام به ستاد انتخابات می‌آمدند احتمالاً نامشان صدر اخبار قرار می‌گرفت اما ترجیح دادند به جای صدرنشینی در روزی خلوت، میانه جدول در روزی شلوغ و پر از اهمیت را به خود اختصاص دهند. مسعود پزشکیان یکی از همین افراد بود.
او اصلاح‌طلب است و خط و خطوط جناحی‌اش هم روشن. در مجلس اعتدالی دهم به هوای بالانشینی در پارلمان راه فراکسیون مستقلین و حمایت از علی لاریجانی را پیش نگرفت و با حضور در فراکسیون امید ۴ سال نایب رئیس اول مجلس بود ولی در مجلس یازدهم از معدود اصلاح‌طلبان بود؛ پس تلاشی هم برای تصاحب کرسی‌های ریاست کمیسیون‌ها یا بالانشینی در ساختمان هرمی شکل میدان بهارستان نکرد. هر چند این اواخر به عنوان مرد پشت پرده طیف اقلیت، موجبات تشکیل فراکسیون مستقلین را فراهم آورد تا نمایندگان خسته از تیم محمدباقر قالیباف را گرد خود جمع کند.
شیوه اصلاح‌طلبی خاص مسعود پزشکیان که همراه است با برخی ملاحظه‌های مختص او بر کسی پوشیده نیست پس چندان جای تعجب هم ندارد که ارکان ستاد انتخاباتی خود را در شرایطی از میان اصلاح‌طلبان برگزیند که هنوز ابهامات بسیاری درباره صلاحیتش به چشم می‌خورد. پزشکیان تمام شرایط کمی موجود در ابلاغیه شورای نگهبان برای احراز صلاحیت را داراست. نه صغر سن دارد و نه کبر سن. نه سابقه اجرایی‌اش کم و کسری دارد و نه سوء‌پیشینه اقتصادی و امنیتی. اما همه می‌دانند که ملاک در شورای نگهبان فقط این معیارهای قابل سنجش نیست؛ بلکه معیارهای کیفی نیز وجود دارند که کسی جز ۶ فقیه و ۶ حقوق‌دان شورای نگهبان امکان سنجش آن را ندارد.
در چنین شرایطی اما پزشکیان روز گذشته ارکان ستاد انتخاباتی خود را مشخص کرد تا نشانی باشد از ورود جدی‌ترش به انتخابات ۱۴۰۰ آن هم در شرایطی که حداقل اصلاح‌طلبان بدون در نظرگیری علی لاریجانی که نامش میان معتدلان به چشم می‌خورد شاهد حضور اسحاق جهانگیری و محمد شریعتمداری هم در لیست شورای نگهبان هستند.
روزنامه کیهان در صفحه نخست خود با تیتر «آمریکا تحریم‌ها را لغو نکرد دوربین‌های نظارتی آژانس را جمع کنید» نوشت: در سال گذشته، برخی دولتمردان هم‌صدا با مدعیان اصلاحات و رسانه‌های زنجیره‌ای تأکید داشتند که بایدن اقدامات ضد ایرانی ترامپ را تغییر داده و در اسرع وقت به اجرای کامل تعهدات برجامی بازخواهد گشت. ترامپ و پمپئو و دیگر مقامات دولت سابق آمریکا در اظهاراتی گستاخانه مدعی بودند که «برجام ناقص» است و توان موشکی و قدرت دفاعی ایران نیز باید به متن برجام ضمیمه شود.
دائمی‌کردن محدودیت‌های برجامی ایران نیز از جمله درخواست‌های گستاخانه دولت ترامپ بود. ترامپ رفت و بایدن در کاخ سفید مستقر شد. اما همان‌طور که منتقدان و کارشناسان و صاحب‌نظران به درستی اعلام کرده بودند، رئیس‌جمهور دموکرات در مسئله ایران دقیقاً همان مسیر رئیس‌جمهور جمهوری‌خواه را در پیش گرفته و حتی تلاش کرد که موضعی سفت و سخت‌تر هم اتخاذ کند.
در آخرین نمونه، یک مقام وزارت خارجه آمریکا بار دیگر تأکید کرد که دولت جو بایدن تحریم‌ها علیه ایران را تنها بعد از «بازگشت دوجانبه به توافق» رفع خواهد کرد (و نه لغو).
پایگاه «واشنگتن‌اگزماینر» به نقل از منابع نزدیک به تیم مذاکره‌کننده آمریکا نوشته هیئت‌های کشورهای غربی در آخرین دور مذاکرات وین به «پیشرفت‌های معناداری» در خصوص احیای برجام دست پیدا کرده‌اند.
یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که اشاره‌ای به نامش نشده به این پایگاه گفت: «دور جدید گفت‌وگوها در وین مثبت بود. شاهد پیشرفت‌های معناداری بودیم». این مقام وزارت خارجه آمریکا با وجود این تصریح کرده کماکان «اختلاف‌های مهمی» میان طرف‌ها وجود دارد که بایستی رفع شوند.
چهارمین دور نشست کمیسیون مشترک برجام که با حضور هیئت‌های ایران و ۱+۴ در گرندهتل شهر وین برگزار شده بود چهارشنبه هفته گذشته به پایان رسید. در این نشست رؤسای هیئت‌ها مروری بر پیشرفت‌های حاصله در دور چهارم و آخرین وضعیت متن‌ها کرده و به تبادل‌نظر در خصوص مسیر پیش رو پرداختند. هیئت‌ها با اشاره به متن‌های تهیه شده که در نتیجه نشست‌های متعدد دوجانبه و چندجانبه در سطوح مختلف حاصل شده، از وضعیت کلی مذاکرات و مسیر طی شده ابراز رضایت کردند و بر ضرورت حفظ شتاب آهنگ کنونی در ادامه گفت‌وگوها تأکید کردند. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: موضع آمریکا همیشه این بوده که ما آماده‌ایم تحریم‌های ناسازگار با برجام را رفع کنیم، اما این کار را فقط در صورت بازگشت دوجانبه به پایبندی به توافق انجام خواهیم داد.
وی همچنین تأکید کرد: ماهیت دقیق گام‌های تحریمی‌که ایالات متحده برای محقق شدن این هدف باید بردارد، موضوع گفت‌وگو است.
نظر شما