به گزارش خبرنگار ایمنا، شهر گرگان مرکز استان گلستان با جمعیتی بالغ بر ۳۵۰ هزار نفر از جمله شهرهای پرجمعیت شمال ایران است که در شرق ناحیه خزری واقع شده است و سه منطقه شهری دارد. پس از تهیه طرح جامع برای این شهر، طرح تفصیلی جدید گرگان در راستای ضوابط طرح جامع شهری تدوین و ۱۴ فروردین ماه سال جاری رونمایی از طرح یکپارچه تفصیلی گرگان انجام شد.
این طرح شهری اهداف مشخصی را به منظور اصلاح نظام شهرسازی گرگان دنبال می‌کند. در این زمینه گفت‌وگویی با مجید طاهری، معاون شهرسازی و معماری شهرداری گرگان داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
اولین طرح جامع و طرح تفصیلی شهر گرگان در چه سالی تهیه شده است؟
تهیه اولین طرح جامع شهر گرگان در اسفند ماه سال ۱۳۵۲ توسط مهندسان مشاور امکو آغاز شد و در سال ۱۳۵۴ مرحله اول طرح (وضع موجود) به تصویب رسید. با توجه به اتفاقات رخ داده در آن زمان و نهایتاً طولانی شدن طرح و برخورد به اتفاقات زمان انقلاب، مدتی طرح مسکوت باقی ماند و نهایتاً مرحله دوم و نهایی طرح در ۲۹ مردادماه سال ۵۹ در شورایعالی شهرسازی و معماری ایران به تصویب رسید. طرح جامع مصوب گرگان اگرچه در سال ۱۳۵۹ به تصویب شورایعالی شهرسازی ایران رسید اما به این علت که مراحل مختلف و زمان تصویب آن بیشتر از حد معمول به طول انجامید، لذا پیش از آنکه طرح آماده ابلاغ به شهرداری باشد، ۵۰ درصد زمان میان سال‌های ۱۳۵۵ – ۱۳۶۵ سپری شده بود. با توجه به اثرات انقلاب و هجوم جمعیت به شهرها، نیاز به تهیه طرح جدید برای شهر گرگان احساس شد و در سال ۱۳۶۲ مهندسین مشاور طرح و ابداع، مأمور تهیه طرح تفصیلی جدید گرگان شدند و نهایتاً نخستین طرح تفصیلی شهر در سال ۱۳۶۳ به تصویب اداره کل مسکن و شهرسازی استان مازندران و پس از آن شورایعالی شهرسازی- معماری ایران رسید.
رونمایی از طرح تفصیلی جدید شهر با چه هدفی انجام شد و مطالعات آن طی چند سال انجام گرفته است؟
طرح تفصیلی طرحی است که بر اساس معیارها و ضوابط کلی و طرح جامع شهر، نحوه استفاده از زمین‌های شهری در سطح محلات مختلف شهر، موقعیت و مساحت دقیق زمین برای هر یک از آنها، وضع دقیق و تفصیلی شبکه عبور و مرور، میزان تراکم جمعیت و تراکم ساختمانی در واحدهای شهری، اولویت‌های مربوط به مناطق، بهسازی، نوسازی، توسعه و رفع مشکلات شهری و موقعیت تمامی عوامل مختلف شهری در آن تعیین و نقشه‌ها و مشخصات مربوط به مالکیت بر اساس مدارک ثبتی، تهیه و تنظیم می‌شود. طرح جامع گرگان که در سال ۱۳۹۲ به تصویب رسید، دارای اهدافی است که در طرح تفصیلی به عنوان اولویت مطرح می‌شود و این اولویت‌ها برای صیانت از طرح جامع است. از جمله آن می‌توان به استخوان بندی شبکه معابر به عنوان سلسله مراتب اصلی شهر اشاره کرد که پیشنهاد طرح جامع بوده که تا حد امکان حفظ و در برخی موارد تقویت شده است. در حوزه کاربری‌ها نیز اصل و مبنا در تدقیق سطوح و سرانه‌های شهری و تعیین تکلیف اراضی بوده که ترجیحاً به صورت مجموعه‌ای و تعاونی، یا زمین‌های یکپارچه است تا بتوان سهم و سرانه‌ها را در این اراضی منظور کرد. قرارداد طرح تفصیلی شهر گرگان به کارفرمایی شهرداری گرگان در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ با مهندسین مشاور پارت منعقد شد و در ۲۷ اسفندماه ۱۳۹۹ نهایتاً توسط معاونت عمرانی استانداری به منظور اجرا به شهرداری گرگان ابلاغ شد.
چه تغییراتی در طرح تفصیلی شهر گرگان انجام شده است؟
عموماً تغییرات صورت پذیرفته در طرح تفصیلی جدید، در شبکه معابر و به صورت خط پروژه‌های مصوب در حوزه معابر بوده که توسط شهرداری تهیه و اجرایی شده بود. بعضاً در برخی موارد این خطوط پروژه در کمیسیون ماده ۵ شهر مصوب شده است. رویکردی که در این طرح در حوزه تغییر کاربری اراضی انجام شده، برگرفته از توافقاتی بوده است تا خصوصاً بازگشایی معابر یا پرداخت حق و حقوق سهم و سرانه، طبق ماده ۱۰۱ شهرداری انجام بگیرد و در این طرح توسط مشاور جانمایی شد.
چه ابعادی در طرح جدید تفصیلی گرگان مدنظر قرار گرفته است؟
در طرح جامع جدید، تغییرات در حدود کالبدی، اجتماعی - اقتصادی و توسعه آتی شهر انجام شده است. به لحاظ کالبدی مشاور سعی کرده تا حد امکان با توزیع کاربری‌ها و سرانه‌های شهری در محله، ناحیه و منطقه شهری و توزیع خدماتی با توجه به جمعیت محلات و نواحی شهر، مدیریت سرانه‌های شهری در حد نرمال و استاندارد سطوح و سرانه‌های شورایعالی شهرسازی انجام شود.
همچنین در مناطقی که از لحاظ اجتماعی کم برخوردار بوده و ساخت و ساز غیرمجاز در آن مشاهده می‌شود، به منظور ارزش افزودن به اراضی منطقه و اهمیت دادن به این ساخت و سازها و همچنین تعیین تکلیف تفکیکی‌های غیر مجاز، بافت کالبدی همراه با وضعیت اجتماعی ارتقا یافته و به این اراضی نامبرده سندیت و اعتبار بخشیده شده است که از آن جمله می‌توان به ساخت و سازهای شهرک بنفشه در کوی اوزینه، تفکیکی‌های غیرمجاز چناران، الغدیر و انجیراب اشاره کرد.
از منظر شرایط اقتصادی- اجتماعی در طرح تفصیلی جدید، تغییرات در حوزه ضوابط و مقررات ساختمانی و شهرسازی مبنا بوده که سیاست‌های مناسبی در خصوص ساماندهی بافت فرسوده و ارائه مشوق‌های ساخت و ساز و ایجاد رونق انجام گرفته که نهایتاً منجر به بازآفرینش و احیای این گونه بافت‌ها چه از لحاظ کالبدی و چه از منظر بافت اجتماعی و ارزش یابی اراضی منطقه خواهد شد.
رویکرد بعدی طرح، جلوگیری از تفکیک اراضی به قطعات ریزدانه و تشویق به تجمیع و خرد شدن اراضی بوده که در قالب نصاب تفکیک‌های اصولی و تشویق در قالب ضوابط ساختمانی به صورت طبقات مازاد بر تراکم دیده شده است. با توجه به آنکه سیاست اصلی در طرح جامع گرگان، توسعه درونی شهر بوده و توسعه به صورت افقی کمتر مطرح شده است و به منظور رونق صنعت ساختمان در طرح تفصیلی جدید، در قطعات بزرگ مقیاس توسعه عمودی شهر تا هشت طبقه ارائه شده است که خود اتفاق بزرگی در حمایت از مجموعه سازی و گرایش به بلند مرتبه سازی است.
به طور کلی سیاست اصلی در طرح تفصیلی جدید در بافت‌های فرسوده و ناکارآمد شهری، جهش بزرگی نسبت به طرح جامع پیشین و طرح تفصیلی قبلی شهر داشته است و اگر بتوان آن را به صورت صحیح مدیریت کرد و تمامی دستگاه‌های دخیل در این امر را با امتیازات آشنا کرد، یقیناً تا افق طرح جامع و همچنین تفصیلی شهر، اتفاقات مثبتی را در وجهه شهرسازی شهر گرگان می‌توان مشاهده کرد.
نظر شما