به گزارش ایمنا به نقل از روابط عمومی از سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران، زهرا مدرسی به مناسبت فرا رسیدن بزرگداشت سعدی، به معرفی دو نسخه خطی کلیات شیخ مصلح الدین سعدی شیرازی نگهداری شده در کتابخانه ملی اشاره و اظهار کرد: دو نسخه خطی ارزشمند از کلیات سعدی در کتابخانه ملی نگهداری می‌شود که یکی از این نسخ نفیس در فهرست جهانی میراث مستند برنامه حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
وی با اشاره به یکی از نسخ خطی کلیات سعدی به شماره: ۳۹۱۳۴-۵ موجود در گنجینه کتابخانه ملی گفت: این نسخه خطی، اوراق پراکنده و ناقصی دارد و بازمانده از نسخه نفیس به خط یوسف بن محمد بن عیسی بن محمد شیرازی است که در تاریخ ۷۱۶ قمری کتابت شده است.
معاون اداره کل کتاب‌های خطی و نادر کتابخانه ملی ادامه داد: تاریخ کتابت بیانگر آن است که نسخه حاضر دومین نسخه کهن تاریخ دار است. دیگر ویژگی مهم این نسخه بر اساس ترتیب علی بن احمد بی ابی بکر بی‌ستون نیست. اما نسخه حاضر از اندک نسخه‌هایی است که قبل از تهیه و تنظیم بی‌ستونی کتابت شده است؛ به‌نظر می‌رسد تنظیم نخستین جامع ناشناخته کلیات سعدی را دارد.
مدرسی تصریح کرد: ابتدای نسخه کتیبه مذهب کشیده شده که کمی آسیب دیده است و در ۴۶ برگ و ۳۳ سطر نگاشته شده است. صفحات خاتمه و دو طرف انجامه نیز تزئین شده است. همچنین عناوین اشعار به رنگ‌های مشکی، سرخ و زرد نوشته شده است. لبه اوراق فرسوده و آب‌خورده است، جلد نسخه متعلق به خودش نیست و الحاقی است، تیماج سرخ ضربی با ترنج و سرترنج و لچکی و کتیبه‌های زرین که به مرور زمان به تیرگی گراییده است.
وی در معرفی نسخه خطی کلیات سعدی به شماره کتابخانه ۵-۱۲۴۹۳ گفت: در سال ۷۸۴ هجری قمری یعنی حدود ۵۰ سال پس از تألیف اثر اصلی کتابت شده است. بر این اساس می‌توان گفت شاید این نسخه اقدم نسخ کلیات سعدی است.
معاون اداره کل کتاب‌های خطی و نادر کتابخانه ملی افزود: برگ‌های آغازین با کتیبه‌های مزدوج مذهب با نقوش اسلیمی و گل و برگ ختایی به زر محرر، لاجورد و شنگرف است؛ حاشیه دور متن نیز در برگ آغاز با نقوش اسلیمی و گل و برگ ختایی به زر محرر، لاجورد، سبز و شنگرف است.
مدرسی ادامه داد: همچنین شرفه به لاجورد؛ تسمه اندازی به زر محرر؛ حاشیه ریسه‌ای دور متن به زر محرر (نسخه فاقد برگ متناظر موجود است) و عناوین نسخه به زر، شنگرف و سرخی است؛ آغاز هر دفتر با کتیبه‌های متفاوت مذهب با نقوش اسلیمی و گل و برگ ختایی به زر محرر، لاجورد، سبز، مشکی و شنگرف است.
وی تصریح کرد: ظهریه برگ‌های هر بخش با یک ترنج مذهب با نقوش اسلیمی و گل برگ ختایی آراسته شده است. جدول دور متن و میانی به زر محرر است. متن به خط نسخ و اشعار دو ستونی کتابت شده؛ و دارای ۴۱۶ برگ در ۱۹ سطر است. همچنین جلد نسخه مقوایی با روکش تیماج مشکی با ترنج، سرترنج با نقوش اسلیمی و گل و برگ ختایی زرپوش، حاشیه ریسه‌ای ضربی، آستر تیماج قهوه‌ای روشن است.
معاون اداره کل کتاب‌های خطی و نادر کتابخانه ملی خاطرنشان کرد: این نسخه خطی به دلیل قدمت، تزئینات و خط از آثار بسیار نفیس محسوب می‌شود. طبق بررسی‌های انجام شده در دوازدهمین اجلاس شورای مشورتی بین‌المللی برنامه حافظه جهانی به سال ۱۳۹۴ – این اثر در فهرست جهانی میراث مستند برنامه حافظه جهانی یونسکو به ثبت رسیده است.
نظر شما