ساخت "بوم شهر هوشمند" در سنگاپور؛ نمونه موفق شهر پایدار آینده

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، در کشور سنگاپور بیش از ۸۰٪ ساکنان آن در خانه‌های دولتی زندگی می‌کنند و به همین علت تعهد دولت به طراحی شهری پایدار می‌تواند دستاوردهای بزرگی داشته باشد؛ در یک کشور گرمسیر که آسایش حرارتی و تهویه مطبوع حائز اهمیت است چنین تصمیماتی می‌تواند تأثیرات بزرگی را بر جای بگذارد.

با تعهد دولت سنگاپور برای ساخت ۴۲ هزار خانه جدید در پنج بخش مسکونی، بوم شهر تنگا (Tengah) (که در زبان مالایی به معنای "مرکز یا وسط" است) بیست و چهارمین شهرک جدید ساخته‌ شده توسط دولت سنگاپور از زمان جنگ جهانی دوم است با این حال این اولین شهر با سیستم خنک‌ کننده مرکزی، جمع‌آوری خودکار زباله و مرکز شهر فاقد خودرو است که متخصصان حفاظت از محیط‌زیست امیدوار هستند نقشه راهی برای کاهش انتشار کربن در جنوب شرقی آسیا ارائه دهد.

به دلیل سرسبزی و باغ‌های همگانی فراوان این منطقه، مسئولان به آن لقب "شهرک جنگلی" داده‌اند. این منطقه ۷۰۰ هکتاری ابتدا شامل کارخانه‌های آجرسازی بود و بعداً برای آموزش نظامی استفاده شد و در سال‌های اخیر به صورت گسترده با جنگل ثانویه احیا شده است. یک "کریدور اکولوژیکی" به پهنای حدود ۱۰۰ مترمربع (۳۲۸ فوت) در مرکز آن قرار می‌گیرد که امکان عبور امن حیوانات وحشی و اتصال یک منطقه آبگیر در یک طرف به ذخیره‌گاه طبیعی در طرف دیگر را فراهم می‌کند.

طبق گفته لونگ (Chong Fook Loong)، مدیر گروه تحقیق و برنامه‌ریزی هیئت توسعه و مسکن سنگاپور (HDB) (آژانس ناظر بر مسکن عمومی کشور) این پروژه یک ایده جدید برای برنامه ریزان شهری است که از اصول طراحی سبز و فناوری "هوشمند" پیروی می‌کنند. وی در یک مصاحبه ویدئویی با بیان اینکه جاده‌ها، پارکینگ و تأسیسات شهری در زیر مرکز شهر قرار می‌گیرند، گفت: "ما به دنبال مفهوم مطلوب تفکیک ترافیک (segregation of traffic) هستیم؛ هر آنچه در زیرزمین و سپس سطح زمین کاملاً برای عابران پیاده و عموم مردم آماده شده و یک محیط بسیار ایمن ایجاد می‌شود."

لونگ افزود: ما شهری می‌خواهیم که در آن پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری به روشی بسیار کاربرپسند انجام شود، دوچرخه‌سواری خصوصاً در سه تا پنج سال گذشته در سنگاپور افزایش یافته است.

وی ادامه داد: "در طرح جامع شاهد نصب ایستگاه‌های شارژ وسایل نقلیه الکتریکی خواهیم بود و خیابان‌ها برای آینده برنامه‌ریزی شده‌اند تا بتوانند از فناوری‌های نوظهور استفاده کنند…وقتی نقشه راه را برنامه‌ریزی کردیم، آینده‌ای را پیش‌بینی می‌کنیم که بکارگیری وسایل نقلیه بدون راننده و وسایل نقلیه خودران به واقعیت تبدیل شوند."

توجه به خنک‌کنندگی در طراحی

مطابق اطلاعات دبیرخانه ملی تغییرات آب و هوایی سنگاپور، سرانه آلایندگی این کشور از انگلیس، چین و کشور همسایه مالزی بیشتر است اگر چه با جمعیت زیر ۶ میلیون نفری سنگاپور این مقدار نسبتاً کم است. دلیل آن تا حدی مربوط به تهویه مطبوع است که بیش از یک سوم مصرف انرژی معمول خانوار را تشکیل می‌دهد و گرم شدن کره زمین باعث تشدید این وابستگی خواهد شد.

سرویس هواشناسی سنگاپور (MSS) پیش‌بینی کرده است که در پایان این قرن، میانگین دمای روزانه در این دولت‌شهر می‌تواند حداقل ۳۴.۱ درجه سانتی‌گراد در طول گرم‌ترین هشت ماه سال باشد؛ به همین ترتیب، خنک شدن برای ساکنان یک ضرورت است. به جای مخالفت با تهویه مطبوع، برنامه‌ریزان تنگا سعی در بازنگری در آن داشته‌اند. آب سرد که با استفاده از انرژی خورشیدی خنک می‌شود از میان خانه‌های منطقه لوله‌کشی خواهد شد به این معنی که ساکنان نیازی به نصب کندانسورهای خنک‌ کننده ناکارآمد در فضای باز ندارند (گرچه هنوز هم می‌توانند دما را در آپارتمان‌های خود کنترل کنند). بر اساس اعلام شرکت توزیع گاز و برق سنگاپور، با این کار صرفه‌جویی در مصرف دی‌اکسید کربن معادل خارج کردن سالانه ۴ هزار و ۵۰۰ اتومبیل از جاده‌ها است. این شرکت انرژی دولتی گزارش می‌دهد که از آپارتمان‌هایی که قبلاً فروخته شده‌اند از هر ۱۰ ساکن آینده، ۹ نفر برای خنک‌سازی متمرکز ثبت‌نام کرده‌اند.

برنامه ریزان از مدل‌سازی رایانه‌ای برای شبیه‌سازی جریان باد و افزایش دما در سطح شهر استفاده کردند و به کاهش اصطلاحاً اثر جزیره گرمایی شهری (که به موجب آن فعالیت‌های انسانی و سازه‌ها باعث گرم شدن مناطق شهری بیشتر از محیط اطراف می‌شود) کمک می‌کنند. در بخشی دیگر، چراغ‌های "هوشمند" در صورت خلوت بودن فضاهای عمومی خاموش می‌شوند و زباله به صورت مرکزی ذخیره‌ شده و ناظران تشخیص می‌دهند که زباله‌ها چه موقع جمع‌آوری شوند؛ در واقع به جای استفاده از کامیون برای جمع‌آوری زباله از هر بلوک، همه زباله‌ها را از طریق سیستم پنوماتیک به محفظه‌ای می‌رسانیم که چندین بلوک را سرویس می‌دهد و کامیون حمل زباله هر از چند گاه زباله را فقط از آنجا جمع می‌کند.

از ۴۲ هزار خانه ساخته‌ شده در تنگا، بیش از ۷۰٪ از طریق HDB با اجاره بلندمدت در دسترس قرار می‌گیرد. قیمت آپارتمان‌های دو خوابه در حال حاضر از ۱۰۸ هزار دلار سنگاپور (۸۲ هزار دلار) آغاز می‌شود و اولین آپارتمان‌ها در سال ۲۰۲۳ تکمیل می‌شوند.

همه ساکنان به اپلیکیشنی دسترسی خواهند داشت که به آن‌ها امکان می‌دهد میزان مصرف انرژی و آب خود را کنترل کنند. نمایشگرهای دیجیتال در هر بلوک مجموع تأثیرات زیست‌محیطی ساکنین را اطلاع می‌دهد این حتی می‌تواند انگیزه برای رقابت بین بلوک‌های ساختمانی ایجاد کند.

به گفته پرین هامل (Perrine Hamel)، استادیار دانشکده محیط‌زیست دانشگاه فناوری نانیانگ، صرفنظر از اینکه استفاده از فناوری هوشمند می‌تواند به میزان قابل‌توجهی انتشار گازهای گلخانه‌ای را کاهش دهد یا خیر، آگاهی ساکنان از میزان مصرف خود می‌تواند باعث تغییر رفتار شود. این بخش مهمی از هدف سنگاپور برای کاهش آلودگی‌ها پس از سال ۲۰۳۰ است.

هامل ادامه داد: "فکر کردن در مورد مصرف غذا و شیوه تهویه مطبوع بخشی از دستیابی به اهداف آب و هوایی است. تغییر رفتار بخشی جدایی‌ناپذیر از آن خواهد بود و البته طراحی شهری اولین راه تأثیرگذاری و تغییر رفتار است."

ارتباط با طبیعت

به عقیده پرین هامل ادغام طبیعت و مناطق مسکونی که فرصت‌های بیشتری برای تعامل مردم با طبیعت ایجاد می‌کند جایی است که اجرای طرح تنگا در آن برتری دارد. علاوه بر کریدور جنگلی فوق‌الذکر، ساکنان شهر به مزرعه‌های محلی در منطقه موسوم به "منطقه کشاورزی" دسترسی خواهند داشت.

انجمن طبیعت سنگاپور (NSS) در راستای حفظ مقدار بیشتری از جنگل موجود از این طرح انتقاد کرده است. این گروه برای ارتقای تنوع زیستی و محافظت از گونه‌های مهاجر، اضافه نمودن دو منطقه جنگلی مرکزی را در دو انتهای کریدور سبز پیشنهاد داده است.

دولت اعلام کرده که برنامه خود را بر اساس گزارش NSS اصلاح می‌کند، اگرچه سازمان حمل‌ونقل زمینی سنگاپور اعلام کرده است که حتی مقدار بیشتری از جنگل موجود (حدود ۳٪ از کریدور پیشنهادی) برای ساخت پلی که شهر را به بزرگراه نزدیک آن متصل می‌کند از بین می‌رود. این سازمان اعلام کرده است که بعداً درختان از بین رفته را دوباره کاشته و یک گذرگاه موقت مناسب حیات وحش برای ایمنی حیوانات در حین ساخت ایجاد می‌کند. با این حال، حتی منتقدان تنگا به طور گسترده‌ای از ساخت این بوم شهر استقبال کرده‌اند و در نتیجه‌گیری مقاله انتقادی NSS اشاره شده که این طرح جسورانه و مطلوب است.

اینکه این ابتکارات طراحی شهری برای بقیه سنگاپور به چه معناست، باید منتظر ماند. در سال ۲۰۱۶، این اولین شهر جدید بود که دولت سنگاپور طی دو دهه اخیر از اعلام طرح آن رونمایی کرد، به این معنی که سایر محله‌ها مدت‌ها قبل از دوران وسایل نقلیه خودکار و امکانات نیازمند اینترنت طراحی شده بودند. لونگ اعلام کرد که مقاوم‌سازی شبکه‌های جاده‌ای زیرزمینی و مجراهای پنوماتیک زباله در شهرهای موجود آسان نیست. با وجود این وقتی از لونگ سوال شد که مدل بوم شهر تنگا چه چیزی به پروژه‌های مسکونی در آینده ارائه می‌دهد، دید مثبتی داشت و گفت: "ما سعی می‌کنیم همه داشته‌ها و آموزه‌هایمان را هر زمان که بتوانیم و در حد توان خود به کار ببریم؛ شما به تنگا نگاه می‌کنید و خلاصه‌ای از آنچه دولت در آینده در تلاش برای ساخت آن است می‌بینید: آینده شهرها."

ترجمه از: حمید بهبهانی، خبرنگار ایمنا