به گزارش خبرنگار ایمنا، ماخونیک روستایی از شهرستان سربیشه خراسان جنوبی است که در جنوب شرقی بیرجند یعنی نزدیک به مرز افغانستان قرار دارد. اهالی ماخونیک افغان‌هایی هستند که چندین قرن پیش به ایران مهاجرت کرده‌اند و با زبان فارسی و لهجه خاص محلی تکلم می‌کنند، بر اساس اسناد تاریخی اندکی که درباره این روستا موجود است می‌توان گفت که قدمت آن مربوط به ۳۰۰ سال پیش است. ماخونیک که می‌توان آن را سمبل فراموش شدگی دانست، به دلیل نوع خاص معماری و عقاید و سنت‌های خاص، به عنوان یکی از هفت روستای شگفت انگیز جهان شناخته می‌شود.
با وجود اینکه در سال‌های اخیر برای ماخونیک یک جاده ایجاد کرده‌اند و گردشگران در بازدید از مناطق دیدنی بیرجند از این روستا نیز بازدید می‌کنند، اما مردم آن به دلیل شرایط جغرافیایی محیط زندگی خود، پیش از این در انزوا به سر برده‌اند و به همین دلیل اکثر آداب و رسوم سنتی خود را حفظ کرده‌اند و این مساله یکی از مهم‌ترین علت‌های جذابیت ماخونیک به شمار می‌رود. اهالی این روستا تا ۵۰ سال پیش، چای نمی‌نوشیدند، شکار نمی‌کردند، و گوشت نمی‌خوردند، چراکه انجام این کارها را گناه می‌دانستند. از دیگر رسوم رایج در ماخونیک می‌توان به امور مربوط به وراثت اشاره کرد. در این روستا ورثه نمی‌توانند زمین‌های خود را انتقال داده یا بفروشند و به ناچار زمین‌ها را نگه داشته و در آن کشاورزی می‌کنند. اهالی این روستا تا چند دهه پیش با گندم آشنا نبودند، و تنها دو وعده غذا در روز صرف می‌کردند. غذای سنتی آنها چغندر و شلغم پخته بود و تا سال ۸۴ نیز این غذا که به آن پختک گفته می‌شد، همچنان قوت غالب آنها بود؛ از دیگر غذاهای محلی این روستا می‌توان به آب قره قروت، گندم کل، گرماس، آب دوغ، آب ماست، قلور شیر، کشک، قلور ترش، اشتر غاز و تلخو اشاره کرد.
کشاورزی در این روستا محدودیت‌های خاص خود را دارد. در واقع به دلیل بیابانی بودن منطقه ماخونیک، مواد آلی بسیار کمی در خاک زمین‌های کشاورزی وجود دارد و در نتیجه امکان کشت دیمی وجود ندارد. بنابراین کشاورزان، زمین‌های خود را به کاشت سیر، شلغم، چغندر و یونجه اختصاص می‌دهند. کم آبی نیز دیگر مشکل این روستا است. زمین‌های کشاورزی به وسیله یک جوی آب بسیار باریک آبیاری می‌شود که در سال‌های کم آبی پاسخگوی همه زمین‌ها نیست.
با وجود تمام محرومیت‌های این روستا، ماخونیک یک جاذبه گردشگری بسیار ارزشمند است که علاوه بر ویژگی‌های فرهنگی، آثار تاریخی جالب توجهی نیز دارد. از میان آثار تاریخی آن می‌توان به بنای برج و قلعه، منزل سر گردونی، نادر مرده، برج گل انجیر و سنگ سیاه ماخونیک اشاره کرد که ارزش تاریخی و باستانی این روستا را چندین برابر کرده‌اند. برج سنگی ماخونیک نیز در طبقات بالای روستا ساخته شده، به طوری که به اطراف روستا اشراف دارد، از این برج جهت دیده بانی استفاده می‌کردند تا در صورت حمله احتمالی دشمن، به اهالی روستا اطلاع دهند.
یکی دیگر از دلایل شهرت این روستا، سبک معماری خانه‌های آن است که در دامنه تپه به شکل فشرده ساخته شده‌اند. اهالی این روستا در ساخت خانه‌های خود از ایجاد پنجره خود داری می‌کنند و درهای ورود به خانه را بسیار کوچک می‌سازند. نوع خاص تغذیه مردم ماخونیک باعث شده است که قد آنها کوتاه باشد، به همین دلیل است که این روستا را سرزمین لی لی پوت ها نیز نامیده‌اند. معماری خانه‌های روستا نیز متناسب با قد اهالی ساخته شده و تقریباً یک متر از سطح زمین پایین‌ترند. دیوار خانه‌ها قطور است و به وسیله سنگ و خاک رس ساخته شده و سقف کوتاه و کله قوچی آن نیز به وسیله چوب و خار و خاشاک پوشانده شده است.
آب و هوای روستای ماخونیک در فصل بهار و پاییز دلپذیر و ملایم است. به همین دلیل این دو فصل بهترین زمان برای سفر به آن است. این منطقه در فصل تابستان بسیار گرم و خشک و در فصل زمستان نیز بسیار سرد است و برای سفر چندان مناسب نیست.
نظر شما