علیرضا علافچیان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه نانو مواد، دسته‌ای از مواد است که دارای حداقل یک بعد زیر ۱۰۰ نانومتر باشد، اظهار کرد: نانو ساختارها نسبت به نمونه غیر نانویی خواص ویژه فیزیکی، شیمیایی و زیستی از خود بروز می‌دهند و وجود کاملاً کاربردی آنها موجب شده است تا توجه محققان به سمت بهره‌برداری از این مواد معطوف شود.
عضو هیئت علمی پژوهشکده نانو فناوری و مواد پیشرفته دانشگاه صنعتی اصفهان با بیان اینکه این مواد در چهار گروه صفر بعدی، تک بعدی، دو بعدی و سه بعدی تقسیم می‌شود، خاطرنشان کرد: نانو ساختارهای صفر بعدی، موادی هستند که همه ابعاد آنها در محدوده نانومتری بوده و فولرن‌ها و کوانتوم دات‌ها از معروف‌ترین اعضای این دسته به شمار می‌روند.
آثار علم نانو در زندگی روزمره انسان‌ها نیز قابل مشاهده است
علافچیان افزود: نانو ساختارهای تک بعدی با یک بعد نانومتری، همانند نانو الیاف و نانومیله‌ها هستند و نانو ساختارهای دو بعدی شامل لایه‌ای از فولرن‌ها، نانو الیاف و فیلم‌های بسیار نازک با ضخامت نانو بعدی می‌شوند.
وی اضافه کرد: نانو ساختارهای سه بعدی مانند داربست‌های استخوانی و بافت‌های جایگزین پوست هستند که شبکه ساختار اصلی آنها از کنار هم قرار گرفتن نانو ساختارها ایجاد شده و در تمامی ابعاد، این شبکه فراتر از اندازه نانومتری است.
معاون پژوهشکده نانو فناوری و مواد پیشرفته دانشگاه صنعتی اصفهان تاکید کرد: از آنجا که نانو یک علم میان‌رشته‌ای است و ارتباط تنگاتنگی با رشته‌های فیزیک، شیمی و مهندسی مواد دارد، آثار فناوری این علم حتی در زندگی روزمره انسان‌ها نیز به خوبی قابل مشاهده است.
علافچیان ادامه داد: انواع محصولات آرایشی بهداشتی بر پایه نانو، منسوجات بافت نانو و حتیدارورسانی‌های هدفمند و محصولات نانو الکترونیک در پیشران‌های فضایی، همگی از دستاوردهای این علم در زندگی روزمره انسان‌ها محسوب می‌شود.
وی تصریح کرد: هرچند قدمت بعضی سازه‌های نانو در جهان به ۶۰۰ سال قبل از میلاد بازمی‌گردد، اما علم نانو به صورت کنونی از سخنرانی ریچارد فاینمن، فیزیکدان آمریکایی در سال ۱۹۵۹ آغاز شد. سپس مطالعات پیرامون این قضیه ادامه یافت تا اینکه در سال ۱۹۸۱ دستگاه تصویربرداری الکترونی روبشی اختراع شد و اولین تصاویر از نانوذرات به ثبت رسید. با حضور این دستگاه تحقیقات پیرامون دنیای نانو ابعاد گسترده‌تر و سرعت بیشتری پیدا کرد.
تاریخچه ورود علم نانو به ایران
معاون پژوهشکده نانو فناوری و مواد پیشرفته دانشگاه صنعتی اصفهان با اشاره به اینکه ورود علم نانو به ایران در اواخر دهه ۷۰ شمسی اتفاق افتاد، گفت: با توجه به اهمیت این علم، تلاش ویژه و متمایز از سایر علوم در راستای پیشرفت علم نانو در ایران آغاز شد و بدین منظور در سال ۱۳۸۲ ستاد ویژه توسعه فناوری نانو تأسیس شد تا روند پیشرفت این علم ایران تسریع شود.
علافچیان با بیان اینکه هم اکنون ایران پس از چین، آمریکا و هند، رتبه چهارم تولید علم نانو در جهان را دارد، یادآور شد: استفاده از نانو در صنعت کشاورزی، یکی از کاربردهای این علم در جهان محسوب می‌شود که با توجه به کمبود منابع آبی در ایران استفاده از تصفیه کننده‌های نانویی در پالایش آب‌های سطحی و کاهش سطح تبخیر آنها بسیار مورد توجه قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: اصلاح نژاد نباتات با استفاده از نانوذرات، افزایش محصول و کاهش دورریز محصولات کشاورزی با استفاده از محافظت کننده‌های زیست سازگار نانویی نیز از دیگر حوزه‌های مورد توجه در ایران است.
عضو هیئت علمی پژوهشکده نانو فناوری و مواد پیشرفته دانشگاه صنعتی اصفهان تاکید کرد: همان گونه که قبلاً بیان شد علم نانو یک علم میان رشته‌ای محسوب می‌شود و موفقیت در آن مستلزم درک رفتار مواد در مقیاس نانو است. تحصیل در این رشته نیازمند دانستن اطلاعات پایه، حداقل در یکی از رشته‌های فیزیک، شیمی، زیست و مواد است و تحصیلات آکادمیک این رشته در اکثر کشورهای دنیا در مقطع تحصیلات تکمیلی انجام می‌شود.
علافچیان افزود: در ایران نیز تحصیلات آکادمیک این رشته در مقطع تحصیلات تکمیلی انجام می‌شود و نانو فیزیک، نانوشیمی، نانو مواد و نانوبیوتکنولوژی از جمله رشته‌های مرتبط با نانو در ایران است.
نظر شما