افسانه کرباسی در گفت وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص تشخیص اختلال بیش فعالی کودکان، اظهار کرد: تشخیص این اختلال بر اساس علائم بالینی است و مجموعه‌ای از علائم وجود بیش فعالی کودک را برای متخصصان اثبات می‌کند، حداقل ۶ علامت برای تشخیص لازم است، ردپای علائم را باید قبل از ۱۲ سالگی در کودک در دو موقعیت خانه یا در محیط‌های هیجان زده و پرتحرک ببینیم، لازم است بیش فعالی را از پر تحرکی‌های سنی کودک مجزا کنیم، در واقع ۳ تا ۵ درصد کودکان به اختلال بیش فعالی مبتلا هستند و در بین پسرها شایع‌تر از دخترها است.
وی درباره انواع بیش فعالی، افزود: یک نوع بیش فعالی کودکان داشتن تحرک بیش از اندازه دارند، در نوع دوم مشکل تمرکز و توجه دارند و نوع سوم کودکان هر سه این علائم را دارند، به طور شایع نوع ترکیبی بیش فعالی را داریم و در کودکان دختر بیش فعالی عدم تمرکز وجود دارد و در کودکان پسر بیش فعالی نوع اول و مشکلات عدم تمرکز و توجه معمولاً کمتر است.
شناخته شده‌ترین علت بیش فعالی ژنتیکی و ارثی است
این فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان، تصریح کرد: شیوع اختلال بیش فعالی کودکان در جامعه ۱۵ درصد گزارش شده است و در پسرها بیشتر از دختران دیده می‌شود، اختلالات روانپزشکی مثل بیش فعالی وابسته به چند علت است، شایع‌ترین و شناخته شده‌ترین علت ژنتیکی و ارثی است، در موارد بیماران بیش فعالی می‌بینیم پدر و مادر یا خواهر و بردار بیمار علائم مشابه بیش فعالی را داشته‌اند، دسته دوم علت‌ها شناخته شده به دوره بارداری و روند زایمان مادر مربوط است.
وی ادامه داد: اگر اکسیژن کافی به کودک نرسد و یا مادر در ماه‌های آخر بارداری دچار فشار خون بالا باشد، هر عارضه دیگر دوران بارداری می‌تواند بروز این اختلال را افزایش دهد، همچنین تماس مادر در دوران بارداری با موادی مثل سرب، مصرف سیگار از علل ایجاد کننده بیش فعالی کودک است.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گفت: بعد از تولد نیز برخی موارد می‌توانند موجب بیش فعالی کودکان باشد، وجود مسمومیت‌ها و اختلالات متابولیک هم مؤثر است، معمولاً کودک بیش فعال زمینه ژنتیکی دارد و در کنار آن اصول تربیتی خشن و نامناسب به طور کامل این اختلال را ایجاد می‌کند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر شناخت این بیماری بهتر از قبل شده است، اضافه کرد: متأسفانه در بیش از نیمی از کودکان، بیش فعال در بزرگسالی هم وجود دارد، انواع بیش فعالی و پرتحرکی به مرور فروکش می‌کند اما مشکلات توجه و تمرکز باقی می‌ماند و این گروه از فرزندان بی قراری‌های ذهنی دارند.
کرباسی خاطرنشان کرد: کودکان بیش فعال اگر از نوع عدم توجه و تمرکز باشند در مورد انتخاب رشته تحصیلی و شغل باید مورد مشاوره قرار بگیرند تا وارد حیطه‌هایی شوند که نیاز به توجه و تمرکز دائم نداشته باشد، به دلیل اینکه این کودکان زمینه‌هایی از اختلالات توجه و تمرکز را تا دوره بزرگسالی خواهند داشت.
۸۰ درصد درمان مشکلات رفتاری کودکان با مصرف دارو
فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان، اظهار کرد: تشخیص این اختلال در کودکی به عوامل زیادی وابسته است، باید فهمید کودک کدام نوع بیش فعالی را دارد، این امر به سطح تحمل والدین و مسائل فرهنگی وابسته است، مراجعه‌های والدین بیشتر بعد از دو سالگی و راه رفتن کودک است که حرکت تظاهرهای بیش فعالی زیاد است و هنگام ورود به مدرسه معلم بیش فعالی کودک را به والدین گزارش می‌دهد.
وی درباره اینکه تابلوی بیش فعالی در هر کودکی و در هر سنی متفاوت است، تاکید کرد :۸۰ درصد درمان مشکلات رفتاری کودکان با مصرف دارو است، داروهای شایع بیش فعالی «ریتالین» و «متیل فنیدیت» است و نگرانی والدین از وابستگی فرزند به دارو است، باید بدانیم داروی «ریتالین» از دسته محرک‌ها است و در درجاتی خطر وابستگی دارد اما این خطر برای کودک بیش فعال نیست.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، گفت: تنظیم ماده شیمیایی دوپامین در مغز کودکان بیش فعال بهم خورده است و این ماده از طریق داروی «ریتالین» قابل جایگزین است که موجب کنترل رفتاری کودکان بیش فعال می‌شود و باید با تجویز پزشک معالج این دارو مصرف شود.
کرباسی با تاکید بر اینکه معمولاً کودک بیش فعال مشکلات رفتاری نافرمانی و انجام کارهای پرخطر را دارد، تصریح کرد: علاوه بر این موارد برخی از کودکان بیش فعال اختلالات یادگیری دارند در این موارد درمان جدی تر است، به دلیل اینکه با بروز مشکلات تحصیلی روند یادگیری کودک مشکل عمیق‌تر پیدا می‌کند.
در کرونا خودسرانه مصرف دارو را قطع نکنیم
وی اضافه کرد: مشکلات کودکان بیش فعال در دوران کرونا، قرنطینه‌های فعلی، محدودیت ارتباطات، نرفتن به مدرسه و حضور نداشتن در کنار همسالان بیشتر شده است، نباید والدین در اپیدمی کرونا خودسرانه داروهای فرزند بیش فعال را به دلیل نرفتن به مدرسه قطع کنند، بعد از مصرف دارو آموزش والدین بیشترین سهم را در درمان بیش فعالی کودکان دارد.
فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان با اشاره به این که جلسات فرزندپروری تکنیک شناخته شده درمانی برای والدین این کودکان بیش فعال است، اظهار کرد: آموزش‌های فرزندپروری و تکنیک‌های مختلف تشویق و تنبیه نیاز همه والدین است، ولی برای کودک بیش فعال به دلیل اینکه مشکلات رفتاری او بیشتر از کودکان عادی است این نیاز برای والدین ضروری است.
کرباسی افزود: خانواده‌ها می‌توانند با هم احساس همدردی داشته باشند، به همدیگر انگیزه دهند و تجربه‌های مشترک را مطرح کنند، این اتفاق باعث می‌شود آنها نحوه مدیریت کودک بیش فعال را یاد بگیرند.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، خاطرنشان کرد: درمان این اختلال با روش پاراکلینیکی نیست، معمولاً خانواده‌ها برای تشخیص بیش فعالی فرزند هزینه‌های زیادی می‌کنند، باید بدانند تشخیص اختلال بیش فعالی و کمبود توجه از طریق کلینیک و نظر متخصص این حوزه است.
نظر شما