کهنه‌های دل آزار نورچشم بازار

به گزارش خبرنگار ایمنا، سمیرا که ۴ سال است عقد کرده و نتوانسته جهیزیه خود را فراهم کند، می‌گوید: "پدرش از کار افتاده است و مادر خرجی خانواده را از طریق دستفروشی فراهم می‌کند و دغدغه تهیه جهیزیه را دارد و بعد از ۴ سال هنوز امکان تهیه آن را ندارد و خودش هم به تازگی به سرکار می‌رود تا جهیزیه‌اش را فراهم کرده و زندگی خود را شروع کند. "

وی ادامه می‌دهد: " آنقدر شرایط خانواده‌ام سخت است که من و مادر هر چه کار می‌کنیم فقط می‌توانیم شکم خانواده ۶ نفره‌ام را سیر کنیم. "

سمیرا از سختگیری خانواده همسرش می‌گوید: "خانواده همسرم تمام کارهای مربوط به داماد را آماده کرده‌اند و از من نیز انتظار فراهم کردن جهیزیه را دارند و حتی گاهی به طعنه جهیزیه دیگران را برایم مثال می‌زنند، روزگاری می‌گفتند نو که آید به بازار کهنه می‌شود دل‌آزار، اما بی‌خبر از آنکه همین کهنه‌های دل‌آزار هم دیگر در بازار به سختی فراهم می‌شود. "

وی راضی است تا با خرید وسایل دست دوم نیز جهیزیه‌اش را آماده کند: " آنقدر همه چیز گران شده که تهیه وسایل دست دوم نیز برایمان مقدور نیست و نمی‌دانم چگونه این موضوع را به خانواده همسرم بگوییم، می‌ترسم، باعث خجالت و شرمندگی خانواده‌ام شود، ای کاش ارزش دختران را بیشتر از داشتن یک جهیزیه خوب می‌دانستند. "

مخالفت خانواده همسر با تهیه جهیزیه دست دوم

الهه که پدرش فوت کرده و ۲ سال است توانایی تهیه جهیزیه دست دوم را ندارد، می‌گوید: "با یک خانم خیر صحبت کردم و از او خواسته‌ام حتی اگر وسایل دست دوم هم بود برایم بیاورد تا بتوانم جهیزیه‌ام را کامل کنم. "

مادرم پیر است و توانایی کار کردن ندارد و تنها با حقوقی که از بیمه دریافت می‌کنیم، زندگی خود را می‌گذرانیم: " ۲ برادر کوچکم نیز درس می‌خوانند و هنوز به سن کار کردن نرسیده‌اند و تنها خودم ۱۲ ساعت کار می‌کنم تا بتوانم مخارج جهیزیه‌ام را دربیاورم، خانواده همسرم با آنکه شرایط ما را می‌دانند با تهیه جهیزیه دست دوم به شدت مخالف هستند و همیشه این موضوع را مطرح می‌کنند که آبرویشان می‌رود. "

الهه از گران بودن تمام وسایل مورد نیاز برای جهیزیه می‌گوید: "حتی توان دریافت وام ازدواج را به دلیل نداشت نتوانایی در پرداخت اقساط آن ندارم و تمام فکرم درگیر آماده کردن جهیزیه است، نمی‌دانم اگر خانواده همسرم بدانند که بیشتر وسایل جهیزیه‌ام دست دوم است چه عکس‌العملی نشان می‌دهند، این موضوع آنقدر برای آن‌ها مهم است که ممکن است زندگی شروع نشده‌ام به پایان برسد. "

کمر خمیده خانواده‌ها برای تهیه جهیزیه در شرایط فعلی

نازیلا انصاری‌پور، عضو هیئت مدیره خیریه مرهم در خصوص اهدای جهیزیه‌های دست دوم به نوعروس‌ها، به خبرنگار ایمنا می‌گوید: قبل از بحران کرونا که اوضاع اقتصادی نیز کمی بهتر بود، خانواده‌های اصفهانی آداب و رسوم خاص و سختی در تهیه جهیزیه داشتند، اکنون که با بحران کرونا و اقتصاد در جامعه روبرو هستیم، کمر خانواده‌ها شکسته و توانایی آن‌ها برای حتی تهیه اقلام مورد نیاز نوعروس‌ها به شدت کاهش یافته است.

وی ادامه می‌دهد: شرایط زندگی بسیار سخت شده و افراد در تهیه نان شب خود هم دچار مشکلات فراوانی هستند چه برسد به تهیه جهیزیه‌ای که هر کدام از اقلام آن به طرز سرسام‌آوری گران شده و آماده کردن یک جهیزیه مختصر هم برای اکثر خانواده‌ها ممکن نیست، به ویژه خانواده‌هایی که والدین دچار نقصی در جسم خود هستند فوت شدند و یا به هر دلیلی توانایی کار کردن ندارند.

تعویق در ازدواج جوان‌ها به دلیل نداشتن توانایی در تهیه جهیزیه

عضو هیئت مدیره خیریه مرهم خاطرنشان می‌کند: گاهی به دلیل نداشتن توانایی تهیه جهیزیه ازدواج زوج‌های جوان به تعویق می‌افتاد و شرایط و توانایی مالی حتی برای مهیا کردن وسایل ضروری جهیزیه وجود ندارد، در این بین برخی افراد وسایل دست دوم خود از کمد، ویترین، ظروف دست دوم خود گرفته تا حتی وسایل تزئینی کوچک را برای کمک در تهیه جهیزیه نوعروس‌ها به خیریه می‌دهند تا خانواده‌های نیازمند بتوانند در شرایط اقتصادی فعلی با وسایل دست دوم نوعروس خود را به خانه بخت بفرستند.

وی تصریح می‌کند: برای خیریه بسیار مهم است که رعایت کنیم وسایل دست دوم را که در اختیار نوعروس‌ها قرار می‌دهیم، زیاد مستهلک نباشد و برای جهیزیه به درد بخورد، زیرا هنوز در جامعه شرایط پذیرش جهیزیه دست دوم از نوعروس‌ها وجود ندارد و خیلی از نوعروس‌ها بسیار تاکید دارند که حتی همسایه‌ها نیز از ماجرای تهیه جهیزیه دست دوم باخبر نشوند، چرا که این فرهنگ هنوز در جامعه جا نیفتاده که می‌توان با وسایل دست دوم نیز یک زندگی را شروع کرد و اصول مهم‌تری در شروع یک زندگی باید نو باشد تا زندگی بر پایه‌های استوارتری بنا شود.

انصاری‌پور با اشاره به کوچک شدن سفره خانواده‌ها و اجبار به تهیه جهیزیه دست دوم برای دختران، می‌افزاید: خانواده با تمام سختی‌های که درگیر آن هستند، سعی می‌کنند تا جای ممکن وسایل نو را برای جهیزیه دختران آماده کنند، اما گاهی خانواده‌ها دیگر توان تهیه خورد و خوراک خانواده را نیز ندارند چه برسد به تهیه جهیزیه، آن هم جهیزیه نو.

وی با بیان این که گاهی اوقات نوعروس‌ها می‌خواهند که خانواده‌ها به هر شکلی که ممکن است جهیزیه نو برای آن‌ها تهیه کند، می‌گوید: این موضوع در شرایط فعلی برای بیشتر خانواده‌هایی که درآمد کمی دارند، امکان‌پذیر نیست، اکنون در شهر و اطراف شهر پذیرش جهیزیه دست دوم بیشتر شده است البته هر وسیله‌ای را نمی‌توان به عنوان جهیزیه دست دوم به نوعروس‌ها داد و بیشتر وسایلی از جمله مبلمان، وسایل چوبی و یخچال را به عنوان جهیزیه دست دوم به نوعروس‌ها می‌دهیم.

آمار بالا برای تقاضای جهیزیه دست دوم

انصاری‌پور تاکید می‌کند: تقاضا برای خرید جهیزیه دست دوم در تمام مناطق اصفهان وجود دارد و آمار دقیقی درباره جهیزیه دست دوم وجود ندارد، چرا که ممکن است برخی از نوعروس‌ها چند تکه از وسایل را دریافت کردند و به طور کلی می‌توان گفت که آمار بالایی برای دریافت جهیزیه دست دوم وجود دارد و خیران در استان در این زمینه تمام تلاش خود را می‌کنند که وسایلی که برای نوعروس و جهیزیه فراهم می‌شود، در حد نو باشد تا مشکلی برای خانواده‌هایی که این وسایل را دریافت می‌کنند به وجود نیایید.

وی می‌گوید: گاهی برخی نوعروس‌هایی هستند که برخی وسایل خود را برای دیگران هدیه می‌کنند و گاهی علاوه بر جهیزیه، لباس عروس، وسایل مربوط به عروسی و پارچه برای نوعروس‌ها می‌آورند و خیران بسیاری در استان وجود دارند که برای تهیه جهیزیه بسیار دغدغه‌مند هستند و تلاش می‌کنند تا وسایل ضروری جهیزیه را برای خانواده‌های نیازمند تهیه کنند.

انصاری پور با بیان اینکه شروع زندگی با وسایل دست دوم بد نیست و تنها به یک فرهنگ‌سازی نیاز دارد، می‌گوید: خانواده‌ها باید پذیرای این موضوع باشند و باید این فرهنگ در جامعه به وجود بیاید و تقویت شود تا نوعروسی به دلیل تهیه جهیزیه دست دوم دچار مشکل و سرکوب از طرف خانواده داماد نشود، برخی خانواده‌ها برای تهیه جهیزیه دچار مشکلات فراوانی هستند و نمی‌توانند توقعات را برآورده کنند، باید توقعات کمتر شود، پذیرش جهیزیه دست دوم به دلیل ترس از متوجه شدن دیگران مورد مخالفت است اما این موضوع باید در جامعه به یک فرهنگ تبدیل شود که کیفیت زندگی به وسایل آن نیست بلکه یک زندگی مشترک به معیارهای مهمتری نیازمند است.

زمینه اجتماعی فرهنگ‌سازی برای جهیزیه دست دوم فراهم نیست

مهری نبی‌زاده، مسئول یکی از خیریه‌های در اصفهان نیز درباره تهیه جهیزیه دست دوم برای نوعروس‌ها به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: اکثر جهیزیه‌های دست دوم که فراهم می‌شود برای روستاهای اطراف اصفهان برده می‌شود، چرا که در شهر خانواده‌ها و جامعه کمتر پذیرای این موضوع هستند و دختران و خانواده‌های روستایی قناعت بیشتری دارند و سطح توقعات کمتری برای فراهم کردن جهیزیه دارند و این امکان در اطراف اصفهان بیشتر وجود دارد.

وی با اشاره به اینکه شرایط فعلی خانواده‌هایی که توانایی مالی متوسط دارند نیز به شدت کاهش یافته است، ادامه می‌دهد: توان مالی و اقتصادی خانواده‌ها برای تهیه جهیزیه کم شده، اما هنوز زمینه پذیرش اجتماعی جهیزیه دست دوم از طرف خانواده داماد در جامعه وجود ندارد و نوعروسان از طرز تفکر و آسیب‌های ذهنی که ممکن است از طرف خانواده همسر برای آن‌ها به وجود بیایید، کمتر به سمت وسایل دست دوم برای جهیزیه می‌روند، اما اگر این تابو شکسته شود و مسائل مهم‌تری برای شروع یک زندگی مد نظر قرار گیرد، افراد راحت‌تر پذیرای دریافت وسایل دست دوم برای جهیزیه می‌شوند و قطعاً با وسایل دست دوم نیز می‌توان زندگی را شروع کرد.

لزوم کمک جوان‌ها برای فرهنگ‌سازی شروع زندگی با وسایل دست دوم

مسئول این خیریه با توضیح این که آنقدر شرایط سخت شده است که از تمام وسایل دست دوم برای جهیزیه استفاده می‌شود، تصریح می‌کند: گاهی از خرده پارچه‌های خیاطی برای فراهم کردن رختخواب جهیزیه استفاده می‌شود و حتی وسایل برقی دست دوم را برای تعمیر می‌دهیم و بعد از تعمیر آن‌ها را به نوعروس‌های نیازمند می‌دهیم، البته بیشتر در روستاها این موارد را قبول می‌کنند و حتی بسیار خوشحال می‌شوند که بتوانند با وسایل دست دوم زندگی خود را زودتر شروع کنند.

وی با اشاره به اینکه گاهی علاوه‌بر نوعروس‌ها، دامادها نیز با مشکلات فراوانی برای تهیه امکانات حداقلی روبرو هستند، اضافه می‌کند: مواردی داشته‌ایم که داماد حتی پول خرید یک فرش یا آماده کردن یک اتاق برای شروع زندگی خود را نداشته و تا جای ممکن به آن‌ها نیز کمک شده است البته تا آنجا که در توان خیران باشد از وسایل نو برای جهیزیه استفاده می‌کنند، اما قیمت وسایل بسیار ساده نیز به شدت بالا رفته و توان خرید خانواده‌ها وخیریه‌ها را کاهش داده است.

نبی‌زاده مهم‌ترین دلیل افزایش موارد جهیزیه دست دوم را کاهش قدرت خرید خانواده‌ها به دلیل مشکلات اقتصادی می‌داند و می‌گوید: دختران و پسران جوان نیز نیاید برای شروع زندگی به خود و خانواده‌های خود سخت بگیرند و با وسایل ارزان‌تر و حتی دست دومی که در حد نو است نیز باید زندگی خود را شروع کنند و لازم است خودشان به فرهنگسازی در این زمینه کمک کنند.

فراهم کردن یک هزار و ۸۹۹ دست جهیزیه در سال جاری برای نوعروسان

کریم زارع، مدیرکل کمیته امداد استان اصفهان در خصوص تأمین جهیزیه برای نوعروس‌ها به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: برای جهیزیه علاوه بر مددجویان به غیر مددجویان نیز بر اساس بررسی‌هایی که انجام می‌شود، جهیزیه تعلق می‌گیرد و کمیته امداد هم به دخترانی که برای اولین بار می‌خواهند ازدواج کنند و هم زنان سرپرست خانواری که می‌خواهند مجدداً ازدواج کنند جهیزیه می‌دهد، به پسرانی که تحت حمایت کمیته هستند و می‌خواهند ازدواج کنند هم هدیه ازدواج اهدا می‌شود.

وی ادامه می‌دهد: آخرین جهیزیه‌ای که به نوعروسان در استان داده‌ایم حدود ۶۴۰ جهیزیه در ماه رجب بوده است و جهیزیه گاهی به صورت نقدی و گاهی نیز به صورت کالاهای اساسی به نوعروسان هدیه می‌شود، همچنین اگر خیران بخواهند به مددجویان برای جهیزیه کمک کنند، سقف خاصی برای آن وجود ندارد و هر چقدر که خودشان بخواهند می‌توانند برای جهیزیه کمک کنند، اما اگر خودمان بخواهیم کمک کنیم بر اساس سقف تعریف شده کمک‌ها انجام می‌شود.

سقف جهیزیه ۲۵ میلیون تومان است

مدیرکل کمیته امداد استان اصفهان با اشاره به آمار جهیزیه‌هایی که در سال ۹۹ به نوعروسان داده شده است، افزود: در سال جاری حدود یک هزار و ۸۹۹ جهیزیه به افراد نیازمند داده شده است و اقلام ضروری از جمله یخچال، گاز، جاروبرقی، اجاق گاز، تلویزیون، پتو و فرش برای جهیزیه‌ها تأمین می‌شود.

وی خاطرنشان کرد: گاهی ممکن است تمام اقلام به یک مددجو تعلق نگیرد، سقف و حداکثر هزینه جهیزیه‌ها به نوعروسان حدود ۲۵ میلیون تومان و هدیه ازدواج که برای پسران تحت حمایت تعلق می‌گیرد، حدود ۱۰ میلیون تومان است.