مسعود مهدویان‌فر مدرس دانشگاه و رئیس اداره امور اجتماعی شهرداری اصفهان در گفت و گو با خبرنگار ایمنا با اشاره به اهمیت موضوع خودمراقبتی کودکان برای پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در یک برنامه زنده در فضای مجازی، اظهار کرد: خودمراقبتی از کودکان از موضوع‌های ضروری است باید خانواده‌ها به این مسئله حساسیت لازم داشته باشند، نظام خانواده نسبت به دهه‌های قبل مورد تغییر قرار گرفته و لازم است با برخورداری از شرایط متفاوت سبک‌های فرزندپروری را تغییر دهند.
آسیب‌های تهدیدکننده کودکان در فضای حقیقی و مجازی
وی با بیان اینکه نظارت‌هایی که قبلاً خانواده‌ها بر فرزندان داشتند والدین امروزی ندارند، افزود: پدر و مادر امروزی نمی‌توانند محافظت لازم را از کودکان داشته باشند به دلیل اینکه چنین امکانی برای والدین امروزی فراهم نیست و مرتب نمی‌توانند فرزند را در فضای حقیقی و مجازی کنترل کنند، برای خودمراقبتی باید به کودکان بیاموزیم بتواند در مقابل آسیب‌های تهدید کننده فضای حقیقی و مجازی از خود مراقبت کنند.
این پژوهشگر سیاست گذاری اجتماعی، با تاکید بر اینکه اگر کودکان آموزه‌های خودمراقبتی را یاد بگیرند مورد سرقت، کیف قاپی و تعرض‌ها قرار نمی‌گیرند، گفت: آمارها نشان می‌دهد در همه دنیا این دغدغه‌ها مطرح است، یونیسف و سازمان بهداشت جهانی بر روی این مسائل تاکید دارند.
مهدویان‌فر درباره اینکه معمولاً کودکان مورد فریب قرار می‌گیرند، تصریح کرد: لازم است والدین آگاهی و توجه بیشتری در این زمینه داشته باشند، باید بدانیم بی‌اطلاعی، خجالت و کم کاری والدین در ارائه آموزه‌های خودمراقبتی به کودکان منجر به بروز آسیب‌ها می‌شود.
والدین حریم خصوصی فرزندان را به رسمیت بشناسند
وی ادامه داد: درصدی از افراد بزه دیده در کودکی در ایام نوجوانی و جوانی بزهکار می‌شوند، کودکانی که آگاهی‌های لازم برای خودمراقبتی را ندارند در بزرگسالی دچار افسردگی، بی‌ثباتی شخصیت و یا حتی درگیر مصرف الکل و مواد مخدر می‌شوند، لازم است والدین برای ارائه آموزه‌های خودمراقبتی به فرزند از سن چهار سالگی با او صحبت کنند.
این مدرس دانشگاه در خصوص اینکه باید فرزندان بتوانند حریم خصوصی خود را بشناسند، اظهار کرد: لازم است والدین برای کودک حریم خصوصی قائل شوند و وارد شدن به حریم خصوصی دیگری را به او بیاموزند، تمرین و آموزش این رفتارها و احترام به حریم خصوصی دیگران موجب یادگیری این مسئله مهم در سن کودکی و رعایت آن در بزرگسالی می‌شود.
مهدویان‌فر تصریح کرد: کودکان حریم خصوصی، وسیله بازی، تخت خواب و کمد لباس خصوصی دارند، احترام به حریم خصوصی آنها موجب می‌شود از همان کودکی نقض نکردن حریم خصوصی دیگران را یاد بگیرند و این مسئله اولین آموزه خودمراقبتی در کودکان است.
کودک صاحب حق است
وی با تاکید بر اینکه کودک صاحب حق است و توجه به این موضوع از سوی والدین ضرورت دارد، گفت: والدین باید حریم خصوصی فرزندان را به رسمیت بشناسند، دانستن این موارد فرهنگ سازی در خانواده و وارد نشدن به حریم شخصی دیگری نیاز به یادگیری دارد. بهتر است والدین کودک را به انجام کاری مانند دست دادن با اقوام، بوسیدن و بازی کردن که تمایلی ندارند، مجبور نکنند و در سلام دادن به کودک پیش قدم باشند.
رئیس اداره امور اجتماعی شهرداری اصفهان، خاطرنشان کرد: کودکان حق «نه گفتن» به برخی از مسائل زندگی را دارند، نباید والدین با اعمال زور آنها را وادار به انجام فعالیت‌هایی کنند که مورد علاقه و شأن آنها نیست، به رسمیت شناختن حق فرزند برای والدین لازم است.
وی اضافه کرد: باید کودک از سن چهارسالگی اندام خصوصی بدن خود را شناخته و بداند هیچ کسی اجازه نگاه کردن و لمس حریم خصوصی او را ندارد و بدن او متعلق به خود او است، باید از آن مراقبت کند و هر زمانی مورد تعرض قرار گرفت اعتراض کردن را یاد بگیرد و با صدای بلند، نه گفتن، دست نزن، برو کنار، دوست ندارم، متنفرم را بر زبان بیاورد، یاد دادن این نوع رفتارهای جرأت مندی به فرزند بر عهده والدین است.
مهدویان‌فر با اشاره به اینکه یاد گرفتن این عبارت‌ها در هنگام سرقت و کیف قاپی‌ها نیز نوعی مهارت برای فرزندان است، اظهار کرد: باید کودکان «نه گفتن» به این مسائل را از پدر و مادر یاد بگیرند، نباید ارائه این نوع آموزش‌ها و هشدارها به مدرسه، آموزگار و افراد دیگر واگذار شود، بهتر است فرزندان از همان ابتدای کودکی بیاموزند احساس ناراحتی و غمگین بودن خود را بدون ترس با جرأت و شجاعت ابراز کنند.
این پژوهشگر اجتماعی درباره مفهوم امنیت و ناامنی، تاکید کرد: برای بزرگسالان این دو مفهوم قابل درک است اما کودکان درک صحیحی از ناامنی ندارند، باید والدین فضاهای امن و ناامن را با بردن کودک به پارک و خیابان خلوت به صورت عملی توضیح دهند و توضیحات لازم برای زمان سرقت و کیف قاپی را برای خودمراقبتی از خود آموزش دهند.
واکنش‌های والدین در برابر بیان رازهای کودکان مهم است
وی افزود: لازم است والدین مفهوم راز را برای کودکان بازگو کنند و واکنش‌های پدر و مادر در برابر بیان رازهای فرزندان مهم است، سرزنش کردن والدین هنگام بیان رازهای فرزندان جایز نیست، باید آنها واکنش‌های رفتاری به دور از سرزنش کردن داشته باشند تا کودکان از گفتن حقیقت و رازها اجتناب نکنند، آغوش والدین بهترین مکان امن برای کودکان است تا رازها را در مکان‌های دیگر بازگو نکنند.
مهدویان‌فر با اشاره به اینکه پدر و مادر تنها افرادی هستند که اجازه ورود به حریم خصوصی کودکان را دارند، اظهار کرد: والدین بدانند ورود به این حریم خصوصی تا اندازه‌ای جایز است که آموزه‌های خودمراقبتی را به کودکان یاد دهند، بسیاری از اوقات باید پدر و مادر این آموزه‌ها را در بازی‌ها، داستان گویی و دیکته گفتن به کودکان تکرار کنند و حریم خصوصی را به آنها یاد دهند.
این پژوهشگر اجتماعی، خاطرنشان کرد: مسئولیت اصلی این کار بر عهده والدین است، باید این مسائل را برای فرزندان بازگو کنند و آموزش این موضوعات را به مدرسه، آموزگار، کانون‌ها و صدا و سیما و اگذار نکنند، افزایش آگاهی والدین با خواندن کتاب‌ها در این زمینه بسیار کمک کننده است، می‌توانند مهارت «نه گفتن» در مقابل ترس و ناامنی‌ها را به کودکان یاد دهند و رازهای خوب و بد را برای آنها باز گو کنند.
وی تصریح کرد: پدر و مادر به کودکان بیاموزند که از غریبه‌ها هدیه دریافت نکنند، به آنها اعتماد نکنند، در ارائه آموزش‌ها به کودکان به طور مطلق از مفهوم تجاوز، تعرض و آزار جنسی صحبت نکنند که منجر به ایجاد ترس و وحشت آنها شود، بهتر است والدین هم جنس (پدر به پسر و مادر به دختر) در ارائه‌های آموزش‌های خودمراقبتی، عدم ورود به حریم خصوصی دیگران، گفتن رازها به همدیگر و آموزش مهارت‌ها به کودکان در خانواده همکاری لازم را داشته باشند.
نظر شما