به گزارش خبرنگار ایمنا، نیاز است مدیران و برنامه ریزان به منظور ارتقا جایگاه شهرهای ایران در نظام سلسله مراتب شهرهای جهان از ظرفیت‌های بالقوه و مختص شهرها در ابعاد و حوزه‌های مختلف استفاده کرده و با تقویت و گسترش آنها زمینه را برای شناساندن شهر محل سکونت و مدیریت خود در سطح جهانی فراهم کنند.
این برندسازی علاوه بر انجام مطالعات و تحقیقات فراگیر و همه جانبه، نیازمند ایجاد بسترها و زیرساخت‌هایی نیز است تا بر پایه اطلاعات به دست آمده برنامه ریزی متناسبی در نظر گرفته و فرآیند برندسازی در قالب آن مدیریت شود. اگرچه عوامل مختلفی بر این فرآیند ممکن است اثرگذار باشند اما شناخت اولیه و انجام برنامه ریزی اصولی از اهمیت زیادی برخوردار است. در این زمینه با «فریبا وحیدزادگان»، دکترای برنامه ریزی شهری و کارشناس ارشد طراحی محیط و منظر داشته ایم مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
برندسازی چیست و چه اهمیتی در طراحی فضای شهری دارد؟
هر پدیده‌ای در جهان دارای یک نام و یک یاد است. مثلاً کلمه اصفهان، نام پدیده است، احساسات، اثرات و خاطره‌ای که از اصفهان در ذهن شما شکل می‌گیرد، یاد این پدیده است. یاد پدیده تعیین‌کننده تمامی روابطی است که به نفع یا ضرر آن شکل می‌گیرد. برندینگ در فارسی به یادسازی ترجمه شده است. در واقع برند چیزی است که اطمینان می‌دهد کالا، خدمات یا هر چیز دیگر خاص و بی همتا است. برند دارای نام، لوگو و شعار نیز هست.
برند مکان به چه مفهوم است؟
برند مکان در واقع به این سوال پاسخ می‌دهد که: چه چیزی به ذهن شما می‌رسد وقتی به یک شهر فکر می‌کنید؟ برند مکان از مفاهیم مرتبط با اقتصاد شهری است که از دهه ۱۹۹۰ در مطالعات مرتبط با علوم محیطی نظیر جغرافیا، برنامه‌ریزی و طراحی شهری و طراحی منظر مطرح شده است. هدف برندگذاری مکان که شامل برندسازی برای مکان‌های جدید و برند یا بی برای مکان‌های دارای پیشینه و هویت تاریخی است می‌شود، دستیابی به تصویری در ذهن بهره‌وران از مکان است تا مزایای پایدار و قابل رقابتی را به مکان ارائه دهد. شهرها در یک فضای رقابتی تلاش می‌کنند سهم بیشتری از سرمایه‌های جهان، گردشگران و استعدادها برتر را جذب کنند، لذا در جهانی که تفاوت‌ها رو به محو شدن است، ویژگی‌ها و دارایی‌های منحصر به فرد یک مکان، در مورد خلق هویت‌های مکانی برتر، هرروز بیش از پیش برای شهرها و کشورها به منظور ارائه مزیت اقتصاد رقابتی اهمیت پیدا می‌کند.
نکته قابل توجه در برندیگ شهری با توجه به تعریف آن که تصویر ذهنی مخاطبان از شهر است، تحقیق جامعه مشتریان است به این معنی که برندسازی مکان نمی‌تواند به صورت بالا به پایین و پشت درهای بسته انجام شود و لزوم بررسی جامعه هدف برای برندسازی مکان بسیار اهمیت دارد. دارایی‌های یک مکان که می‌تواند در تعریف برند برای مکان اهمیت داشته باشد در هشت شاخه مطرح می‌شود که شامل: منظر طبیعی، منظر تاریخی، آداب و رسوم و فرهنگ، مشاهیر، غذا، سوغات و صنایع دستی، رویدادها و زیرساخت‌ها و امکانات مکان است که رویدادها مانند جشنواره‌ها و نمایشگاه‌ها و همچنین زیرساخت‌ها و امکانات بیشتر در ارتباط با شهرهای جدید و به منظور برندسازی می‌تواند مورد توجه باشد.
برندینگ منظر شهر چه مفهومی دارد؟
توجه به منظر شهری و برنامه‌ریزی برای آن، یکی از اصلی‌ترین و مهم‌ترین عواملی است که می‌تواند بر برند شهری تأثیر بسزایی داشته باشد. شهرهای توریستی بیش از دیگر شهرها به کیفیت منظر شهری وابسته هستند. زیرا آنچه در ابتدا توجه افراد را به خود جلب می‌کند، منظر و سیمای شهری است و اولین قضاوت‌ها را نسبت به شهر در ذهن گردشگران ایجاد می‌کند. بی‌شک هرچه منظر شهری از کیفیت بیشتری برخوردار باشد، قدرت جذب کنندگی بیشتری خواهد داشت. در آینه منظر شهری ابعادی همچون فقر و غنا، ارزش‌های غالب، سلایق زیباشناختی، خرده‌فرهنگ‌ها، عمق تاریخی شهر، میزان ایمنی و امنیت جامعه و چگونگی احترام جامعه به قراردادهای اجتماعی امکان تجلی و بروز پیدا می‌کند. نباید فراموش کرد که منظور از منظر، تنها ابعاد عینی و مورفولوژیک شهر نیست، بلکه ابعاد ذهنی را نیز شامل می‌شود. در واقع منظر پدیده‌ای عینی-ذهنی و حاصل تعامل انسان، محیط و تاریخ است و ادراک منظر شهر حاصل نگاه انسان از چشم سر، چشم ذهن (خاطرات، فرهنگ و دانش ) و چشم دل (عواطف و احساسات فرد) است.
گردشگری منظر به عنوان یکی از انواع گردشگری اکنون بسیار مورد توجه است در گردشگری منظر فهم و شناخت مکان بسیار اهمیت دارد و در واقع گردشگر فراتر از چیستی مکان به دنبال چرایی و علل ظهور منظر است. لذا برندینگ منظر در رشد و توسعه این نوع از گردشگری نیز اهمیت بسزایی دارد.
برندینگ منظر چه نقشی در هویت بخشی به شهر و کیفیت زندگی شهروندان دارد؟
منظرهای شهری خوب و برجسته جدای از نقشی که در شکل‌گیری فرم شهر دارند، می‌توانند جذب گردشگران و سرمایه‌های جهانی را افزایش دهند. شهرهای برخوردار از محیط بصری مطلوب قادرند با افزایش تجربه زیباشناختی مخاطب موجب ارتقای تصویر ذهنی از خویش شده و تقویت غرور مدنی را موجب شوند. همچنین با جذب سرمایه و گردشگر به شکوفایی و توسعه محلی کمک کرده و در ارتباط با کشور ما در مقابله با جریان‌های ایران هراسی نقش مثبتی ایفا کنند. در واقع مقصدی که دارای تصویری نیرومند و مثبت باشد برای ترویج خود و رسیدن به سطح بازارهای هدف هزینه و انرژی کمتری صرف خواهد کرد.
باید توجه داشت منظور از تصویر ذهنی مثبت و مانا و توجه به برندینگ منظر شهر، به هیچ عنوان طراحی‌های بی توجه به زمینه فرهنگی و متفاوت و یا مخالف آن نیست و این مطلب خصوصاً در ارتباط با شهرهای با پیشینه تاریخی فرهنگی غنی مثل اصفهان بسیار اهمیت دارد. برند گردشگری یا برند منظر هر مکان باید انعکاسی از شخصیت و ویژگی‌های منحصر به فرد مکان باشد.
نظر شما