به گزارش خبرنگار ایمنا، با دست‌هایی کوچک و چهره‌ای خسته به چشمانت نگاه می‌کنند تا شاید دلت به رحم بیاید و کمکی هرچند کوچک را از تو دریافت کنند، کودکانی که به جای کودکی کردن با سختی‌های روزگار دست‌وپنجه نرم می‌کنند تا بتوانند روز خود را به شب برسانند.
آن‌ها کودکی خود را در پس ناگواری‌های تلخ گم کرده‌اند تا در ازای آن لقمه نانی با مشقت به دست آورند. سایه سنگین مشکلات اقتصادی بیشتر از همه کمرشان را خم کرده و آن‌ها را به سمت آینده‌ای نامعلوم و مبهم می‌کشاند، کودک کار دردی کهنه در جوامع مختلف است که اگر مداوا نشود و التیام نیابد، جامعه را فلج خواهد کرد و تبعات جبران‌ناپذیری خواهد داشت.
رسیدگی نکردن به وضع کودکان کار افزایش بزهکاری را درپی دارد
مجید ابهری، آسیب‌شناس و رفتارشناس اجتماعی در خصوص کودکان کار به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: والدین کودکان خیابانی به چند دسته تقسیم می‌شوند، اغلب این کودکان بدون والد یا تک والد یا به همراه نامادری یا ناپدری زندگی می‌کنند، برخی نیز خانواده دارند، اما بدسرپرست هستند یا والدین معتاد یا از کارافتاده دارند.
وی ادامه می‌دهد: طبق تعریف یونیسف افرادی که به سن قانونی نرسیده و به کار گمارده می‌شوند، کودکان کار هستند، شاید همه فکر می‌کنند کودکان سر چهارراه‌ها که مشاغل کاذب دارند، کودکان کار هستند، اما اغلب کودکان کار دیده نمی‌شوند، چراکه آن‌ها در کارگاه‌های زیرزمینی و قاچاقی مشغول کار هستند حمایت از کودکان کار واقعی و حمایت از خانواده‌های آن‌ها باید در اولویت قرار گیرد.
این آسیب‌شناس اجتماعی خاطرنشان می‌کند: ۷۵ تا ۸۰ درصد کودکان کار و خیابانی از مهاجران بیگانه‌ای هستند که از پدر و مادرهایشان یا دزدیده شده یا اجاره یا خریداری شده‌اند و ۲۰ درصد این کودکان ملیت ایرانی دارند، همچنین غالب چنین کودکان کاری بزهکاران آینده را تشکیل می‌دهند و بزهکاری در جامعه افزایش خواهد یافت. در بخش کودکان کار باید به صورت هدفمند، این افراد شناسایی شوند و ساماندهی شوند.
وی با اشاره به اهمیت آموزش، تحصیل و بهداشت کودکان کار، می‌گوید: با توجه به این که غالب کودکان کار و خیابانی مهاجران بیگانه هستند، شناسایی خانواده‌های آن‌ها ممکن نیست، بنابراین این کودکان باید جمع‌آوری شده و در خصوص درمان، بهداشت و آموزش آنان رسیدگی لازم انجام شود.
مشکلات کودکان کار باید ریشه‌ای حل شود
ابهری با بیان این که باید کودکان کار و خیابانی هر چه زودتر جذب شوند و با بازپروری، مشکلات و دردهای وارده به آن‌ها درمان شود، می‌افزاید: باید به رفع مشکلات کودکان کار به طور ریشه‌ای توجه شود تا در آینده شاهد بروز بزهکاری‌های گسترده از جانب آن‌ها در جامعه نباشیم، ایجاد مراکز نگهداری کودکان کار می‌تواند اقدامی مؤثر برای احیای زندگی مطلوب این کودکان باشد.
وی با تاکید بر این که کودکان کار و خیابانی در معرض ابتلا به انواع بیماری‌ها به ویژه کرونا ویروس هستند، تصریح می‌کند: کودکان کار و خیابانی علاوه بر ایجاد ازدحام و ترافیک در خیابان، منبع متحرک میکروب و ویروس هستند، به ویژه این که جامعه با پاندمی کرونا درگیر است و لازم است که در این زمینه به کودکان کار و خیابانی رسیدگی و توجه شود.
وی حمایت از خانواده کودکان کار را مهم می‌داند و می‌گوید: این کودکان الگویی منفی برای سایر کودکان محسوب می‌شوند، بنابراین باید از سطح شهر جمع شوند و با شناسایی خانواده‌هایشان در راستای ساماندهی آن‌ها اقداماتی بشود و حمایت از خانواده این کودکان صحیح‌ترین راه حمایت است.
کودکان کار از مرحله کودکی به پیری می‌رسند
این آسیب‌شناس اجتماعی با اشاره به مشکلات کودکان کار، اضافه می‌کند: معمولاً کودکان کار دوره جوانی خود را نمی‌بینند و از مرحله کودکی به پیری می‌رسند، این کودکان با وجود کار سخت، نصف حقوق یک بزرگسال را دریافت می‌کنند، هیچ پوشش بیمه‌ای یا درمانی ندارند و اغلب مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند، ۸۷ درصد کودکان کار دچار بیماری‌های ارتوپدی، ریوی و ناراحتی‌های پوستی هستند و اکثر این افراد به دلیل بیماری قبل از سن ۴۰ سالگی فوت می‌کنند.
وی با اشاره به این که از بیشتر کودکان کار و خیابانی برای کارهای مجرمانه یا دزدی استفاده می‌شود، می‌گوید: ۵۰ تا ۷۵ درصد از دزدی‌های لوازم خودرو، توسط این کودکان انجام می‌شود و جیب‌بری، دزدی، گدایی، انواع شغل‌های کاذب یا واقعی و سخت را انجام می‌دهند تا بتوانند روزگار خود را بگذرانند.
ابهری فرهنگ‌سازی در زمینه کمک صحیح و مؤثر به کودکان کار و خیابانی را حائز اهمیت می‌داند و می‌گوید: در جامعه باید معضل اجتماعی کودک کار و خیابانی با راهکارها اساسی و بررسی مسائل زمینه‌ای درباره آن‌ها حل شود تا آینده این کودکان و به دنبال آن جامعه به سمت تباهی نرود.
کودکان کار محصول فقر و شرایط بد اقتصادی هستند
مسعود سهیلی، روانشناس و مشاور کودک و نوجوان با اشاره به این که کودکان کار قشر آسیب پذیری هستند و به آن‌ها کمتر توجه می‌شود، به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: کودکان کار بیش از آنکه محصول فقر و شرایط بد اقتصادی باشند، حاصل انواع آسیب‌ها و مشکلات اجتماعی از جمله مهاجرت، بی‌سرپرستی و بدسرپرستی، اعتیاد، فقر فرهنگی و بی‌سوادی، بیکاری و طلاق هستند.
وی ادامه می‌دهد: کودکان کار به کودکان کارگری گفته می‌شود که به صورت مداوم و پایدار به خدمت گرفته می‌شوند که این امر آن‌ها را در بیشتر اوقات از رفتن به مدرسه و تجربه دوران کودکی بی‌بهره و سلامت روحی و جسمی آن‌ها را تهدید می‌کند. کار کودک در بسیاری از کشورها و سازمان‌های بین‌المللی فعالیتی استثماری تلقی می‌شود که باید با آن مبارزه کرد.
این روانشناس در خصوص اهمیت پیشگیری از رسیدن آسیب‌هایی که متوجه کودکان کار است، می‌افزاید: اگر با پدیده کودک کار و کار او مبارزه نشود، این کودکان بعد از خروج از دوره کودکی دچار آسیب‌ها، بزه‌ها و مشکلات اجتماعی فراوانی خواهند شد و نمی‌توانند زندگی موفقی را تشکیل داده و ادامه دهند و آینده‌ای نامعلوم و رو به سیاهی منتظر این کودکان است.
وی با تاکید بر این که پدیده کودک کار یکی از آسیب‌های اجتماعی مهم و مسئله‌ساز در جامعه است، می‌گوید: دلایل ایجاد این پدیده ارزان بودن دستمزد این کودکان است که اغلب بی‌سرپرست یا بدسرپرست هستند و توسط افراد سودجو به کار گرفته می‌شوند یا دارای والدینی هستند که مشکلات مالی دارند و از کودکانشان سوءاستفاده مالی می‌کنند، اغلب بر سرچهارراه‌ها در حال دستفروشی هستند که این موضوع با هیچ عقل، منطق یا حتی شرع و قانونی پذیرفتنی نیست که کودکان به جای تحصیل یا تفریح مشغول کار شوند.
حذف کودک کار در شرایط فعلی دور از ذهن است
سهیلی با تاکید بر این که مشکلات و مسائل مربوط به کودکان کار باید بنیادی بررسی و حل شود، تصریح می‌کند: تا زمانی که عواملی که در گسترش فقر تأثیرگذارند و باعث می‌شوند کودک در این سن مجبور شود به خیابان بیاید و به صورت طولانی مدت کار کند و آسیب جسمی و روحی ببیند، مدیریت نشود، ما به اشکال مختلف، کودکان کار را در خیابان خواهیم داشت.
وی می‌گوید: کودکان کار کودکی را تجربه و لمس نکرده‌اند، بنابراین طبیعی است که در آینده کمتر بتوانند در چرخه توسعه کشور و ایجاد امنیت نقش مؤثر، سازنده و پایداری داشته باشند، باید کاری کنیم که این کودکان در کنار حضورشان برای کار در خیابان به سایر حقوقشان مانند امنیت، بهداشت، بیمه و آموزش نیز دسترسی داشته باشند، چرا که با وجود شرایط بد اقتصادی حذف کودک کار و خیابان دور از ذهن است و حداقل کاری که می‌توان برای آن‌ها انجام داد، کاهش سختی‌های زندگی و بهتر کردن شرایط برای آن‌ها است.
این روانشناس می‌افزاید: دستگاه‌هایی که متولی جمع‌آوری و ساماندهی کودکان کار هستند، باید با برنامه‌ریزی بهتر و کامل‌تری به موضوع این کودکان بپردازند، با وجود نهادهای مختلف درباره کودکان کار همچنان با وجود این معضل در جامعه روبرو هستیم، البته گاهی نیز هر دستگاه، دستگاه دیگری را در این زمینه مقصر می‌داند و معتقدند همکاری و یا امکانات لازم برای رسیدگی به این کودکان وجود ندارد، باید با یک همکاری همه جانبه به این معضل پرداخته شود تا حداقل از افزایش کودکان کار جلوگیری شود.
نظر شما