به گزارش خبرنگار ایمنا، هوشمندسازی شهر با استفاده از سیستم‌های هوشمند در حوزه‌های مختلف شهری امکانپذیر است و هوشمند کردن هرکدام از این حوزه‌ها می‌تواند زمینه را برای رشد و توسعه در سایر بخش‌ها فراهم کند تا با استفاده از روابط سیستماتیک و در قالب یک سیستم به هم پیوسته و منسجم، بسیاری از مشکلاتی که امروزه شهرها با آن دست به گریبان هستند به تدریج کم رنگ شده و رفع شود.
سیستم حمل و نقل یکی از مهم‌ترین سیستم‌های شهری است که جریان حیات را در نقاط مختلف شهر برقرار می‌کند و در هر بازه زمانی بسته به شرایط جغرافیایی و شرایط مختص به زمان، نیازمند احیا است. هوشمندسازی این سیستم به رفع بسیاری از مسائل شهری کمک کرده و زمینه را برای توسعه سایر بخش‌ها به صورت مستقیم یا غیرمستقیم فراهم می‌کند. در این زمینه با"مجید عموچی، کارشناس ترافیک شهری" گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
ضرورت استفاده از سیستم‌های هوشمند در محیط شهری چیست؟
در دنیایی زندگی می‌کنیم که تمامی ابزارها و وسایل از حالت سنتی خارج شده و در حال مدرن شدن است. سرعت در دنیای امروزی بسیار مهم است و ارزش زمان روز به روز بیشتر می‌شود بنابراین هر اقدامی که بتواند کمک کند تا زمان کمتری از شهروندان تلف شود، می‌تواند در بهبود کیفیت زندگی در محیط شهری کمک کند. سیستم‌های هوشمند چند وظیفه اصلی بر عهده دارند و بسته به اینکه کدام سازمان شهری از آنها استفاده می‌کند، این وظایف در حوزه‌های مشخصی تعریف می‌شود، به طور مثال سیستم‌های هوشمند حمل و نقل در حوزه‌ها و بخش‌های مختلف ترافیکی از جمله نظارت بر سرعت، کاهش زمان تلف شده، افزایش ایمنی، اعمال جریمه برای افراد خاطی و مدیریت ترافیک کاربرد دارد.
کاربرد سیستم‌های حمل و نقل هوشمند در شهرها چیست؟
در سیستم سنتی حمل و نقل، زمان چراغ‌های تقاطع در هر جهتی از چهارراه با زمانی ثابت و بدون در نظر گرفتن شرایط زمانی و حجم ترافیک، سبز و قرمز می‌شد، اما در سیستم‌های هوشمند امروزی، سنسورهایی در هر جهت از تقاطع نصب می‌شود و بسته به اینکه حجم ورودی به تقاطع تا چه اندازه تغییر می‌کند زمان بندی چراغ‌ها نیز تغییر می‌کند. این سیستم به‌روز، مجموع زمان تلف شده برای همه وسایلی که به چهار راه وارد می‌شوند کاهش می‌دهد. قبلاً پلیس به صورت مستقیم اعمال قانون می‌کرد و در مکان‌های مشخصی از شهر مستقر می‌شد، اما اکنون و با مدرن شدن سیستم‌ها، دوربین‌های ثبت سرعت بر سرعت وسایل نقلیه نظارت و آن را ثبت می‌کند تا سرعت وسیله نقلیه از حد معینی تجاوز نکند.
از دیگر کاربردهای سیستم‌های هوشمند حمل و نقل نظارت بر ناوگان باربری است که در سطح شهر تردد می‌کند زیرا این ناوگان ظرفیت مشخصی دارد و دستگاه‌های WIM یا دستگاه‌های توزین بار به صورت سیستماتیک بر رعایت ظرفیت مجاز این ناوگان نظارت دارد. پلیس نمی‌تواند به صورت جداگانه ناوگان باربری را بازرسی و در صورت داشتن اضافه بار، آنها را جریمه کند لذا سیستم‌های توزین سیار که در کف جاده نصب می‌شود می‌تواند خودروهایی که اضافه بار دارند را تشخیص و جریمه کند. این سیستم هوشمند کمک می‌کند تا زیرساخت‌های آسفالت شهر حفظ شده و ایمنی حرکت در شهرها تأمین شود.
طرح زوج و فرد یا طرح محدوده ترافیکی که در حال اجرا در شهرهای مختلف ایران است، نمونه‌ای از مدیریت ترافیک به وسیله سیستم‌های هوشمند است زیرا ظرفیت شبکه حمل و نقل محدود بوده و نیاز است اولویت بندی مشخصی انجام شود؛ اجرای این طرح با استفاده از دوربین‌های هوشمند ممکن می‌شود، پلاک ماشین ثبت شده و چنانچه شماره پلاک مجاز نباشد، جریمه اعمال می‌شود. بدون وجود این دوربین‌ها اجرایی شدن طرح ممکن نیست و ممکن است بین پلیس و شهروندان برخورد فیزیکی به وجود بیاید.
ضرورت استفاده از آی‌تی‌اس چیست؟
در کشورهای پیشرفته سطح استفاده از سیستم‌های هوشمند حمل و نقل افزایش پیدا کرده و به قدری تعداد وسایلی که در محدوده حمل و نقل هوشمند و آی‌تی قرار می‌گیرد زیاد است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، مدل معماری آی‌تی‌اس در نظر گرفته می‌شود. در شهرهای کشورهای اروپایی و آمریکایی از این مدل معماری استفاده می‌شود زیرا تکنولوژی مرتباً به‌روز شده و ابزارهای جدیدتری تعریف می‌شود.
این مدل مشخص می‌کند که هرکدام از وسایل هوشمند چه استفاده‌ای دارند و در چه بازه زمانی قرار است فعالیت کنند و اولویت استفاده از آنها چیست. این اقدام در برخی شهرهای کشور نیز انجام شده است و ما در حال حاضر می‌دانیم باید چه وسایلی را خریداری کنیم و اولویت استفاده برای هرکدام از آنها چیست. اینکه کدام‌یک از پروژه‌ها برای اجرایی شدن در اولویت است و کدام مکان‌های شهر اولویت بیشتری برای نصب سیستم‌های هوشمند حمل و نقلی دارد. هدف از انجام این مطالعات و استفاده از این ابزارها داشتن حمل و نقلی سریع، ایمن و مدیریت شده است.
تا چه اندازه از ظرفیت سیستم‌های هوشمند در شرایط شیوع کرونا در شهرها استفاده شد؟
مدیران نه تنها در کشور ما بلکه در سایر کشورهای پیشرفته مثل آمریکا و اروپا نیز در مقابله با این بحران تجربه‌ای نداشتند و در این مدت در حال آزمون و خطا بودند. در حالی که سال‌ها شهروندان را به استفاده از حمل و نقل عمومی تشویق می‌کردند، در چنین شرایطی که وسایل حمل و نقل عمومی مثل اتوبوس کانونی برای گسترش بیماری بود، مجبور شدند سیاستی معکوس را در پیش بگیرند.
طی این مدت طرح زوج و فرد در فصل بهار و تابستان به طور کلی لغو شد تا شهروندان به جای استفاده از اتوبوس از خودروهای شخصی استفاده کنند و دچار این بیماری نشوند اما اعمال این سیاست موجب شد تا آلودگی هوا افزایش یابد و مدیران مجبور به اجرایی کردن دوباره طرح زوج و فرد شوند. ساده‌ترین نوع کاربرد ابزارهای آی‌تی‌اس در چنین شرایطی، استفاده از نرم افزارهای جهت‌یابی و مسیریابی است که به شهروندان کمک می‌کند قبل از ورود به مسیرهای پر تردد یا شلوغ از وضعیت ترافیکی مسیر مطلع شوند.
در چنین شرایطی گسترش مفهوم دولت الکترونیک نیز بهترین روش برای ارتقای ایمنی حمل و نقل و تردد مردم در شهر است تا آنان بتوانند خدمات مورد نیاز خود را از داخل خانه و با استفاده از نرم افزارهایی که نیاز به حضور فیزیکی را حذف می‌کند، دریافت کنند.
این نرم افزارها به کاهش میزان حضور افراد در اجتماع کمک کرد. البته این راهکارها خود نیز قابل نقد است و ممکن است مدیری به این نتیجه برسد که اعمال محدودیت در منطقه مشخصی از شهر آسیب زا بوده است و از این حیث شاید راهکار بلند مدتی وجود نداشته باشد.
به نظرم در این مدت مدیران تلاش کردند تا ضمن اینکه شهروندان را به در خانه ماندن تشویق کنند، سیاست‌هایی را در پیش بگیرند تا کمتر از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده شود. بسیار مهم است که در حال حاضر و با توجه به اینکه تعداد مسافران حمل و نقل عمومی به حدود یک سوم کاهش پیدا کرده است، تعداد ناوگانی که قبلاً در اختیار بوده، هم اکنون نیز در دسترس باشد تا تراکم در وسایل حمل و نقل عمومی کاهش پیدا کند.
نظر شما