به گزارش خبرنگار ایمنا، در سال ۱۹۸۹ میلادی نمایندگان شماری از کشورهای جهان در مجمع عمومی سازمان ملل متحد، پیمان «حقوق کودک» را تأیید و امضا کردند و در سال ۱۳۷۹ شورای عالی استان‌ها به موجب ماده واحده‌ای به شورای اسلامی شهرها پیشنهاد کرد که شهرداری‌ها را در زمینه تحقق شهر دوستدار کودک به انجام اقدامات لازمی موظف کند.
در این پیشنهاد عنوان شد که این طرح در بخش شهرسازی و معماری با پیگیری، تدوین و تصویب قوانین لازم از سوی دستگاه‌های مختلف برای تأمین فضای مناسب بازی کودکان در مجتمع‌های مسکونی نوساز یا در حال ساخت دنبال شود.
اینکه تا قبل از تصویب مفاد این پیمان نامه در شهر زنجان در خصوص رعایت حقوق کودکان اقدام جدی نشده، امری بدیهی است، اما بعد از تصویب و اجرایی شدن آن در شورای عالی استان‌ها و حتی تاکنون نیز در خصوص شناسایی حقوق کودکان و آماده سازی بستر مناسب برای رشد کودکان در قالب حاکمیت محلی اقدام عملی نشده است آن چنان که از نظر کارشناسان شهرسازی شهر دوستدار کودک مفهومی است که به تازگی مورد توجه قرار گرفته است و کودکان به عنوان کوچک‌ترین اعضای شهر نیازمند شرایط خاصی هستند. از آنجا که کودکان آینده سازان فردای جامعه خود خواهند بود لذا فراهم کردن شرایط مناسب شهری با هدف پرورش ذهن و خلاقیت آنان و همچنین محیطی سالم برای تربیت آنها امری حائز اهمیت و اجتناب ناپذیر است لذا کشور ما در زمینه ایجاد شهرهای دوستدار کودک دارای تجارب بسیار ناچیزی است.
«ماهرخ بلوری» مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری زنجان اسفند سال ۹۷ از راه‌اندازی و معرفی شهر و روستای دوستدار کودک در استان زنجان خبر داد و این اقدام را از سیاست‌ها و برنامه‌ها و بودجه مدیریت شهری در کارگروه بانوان عنوان کرد.
وی حتی به اهداف راه اندازی شهر دوستدار کودک نیز اشاره کرده و معتقد بود «این کار با هدف ایجاد فضایی شاد و با نشاط برای تعاملات اجتماعی، افزایش حس تعلق و حس مسئولیت‌پذیری کودکان و انعکاس حقوق کودکان به‌شمار می‌آید.»
بلوری بر این امر تاکید داشت که باید از ورود الگوهای غربی در ابعاد زندگی فردی و اجتماعی بانوان، با ارائه برنامه‌های مدون جلوگیری کرده و از الگوهای اسلامی و دینی استفاده کرد. اما نداشتن برنامه‌ریزی در این زمینه و توجه نکردن مدیریت شهری به این سیاست‌ها و از همه مهم‌تر تخصیص نیافتن بودجه لازم باعث شده تا این طرح یونیسف در شهر زنجان تنها روی کاغذ باقی بماند و به مرحله اجرا نرسد.
فراهم آوردن ضوابط شهر دوستدار کودک تنها برعهده شهرداری نیست
«حبیب الله یگانه»، شهردار زنجان با بیان اینکه شهر دوستدار کودک مفهوم عمیقی است، می‌گوید: شهری دوستدار کودک شناخته می‌شود که در قالب کالبدی و مسائل فرهنگی و اجتماعی سلسله اقداماتی بشود.
وی تصریح می‌کند: شهر دوستدار کودک باید بتواند آموزش دهنده باشد و فضاهای مناسبی را به لحاظ آموزشی و تفریحی در کنار محیط ایمن فراهم آورد.
شهردار زنجان می‌افزاید: شهر دوستدار کودک ضوابط و مقرراتی دارد که فراهم آوردن آنها تنها برعهده شهرداری نیست.
وی با بیان اینکه در سال‌های گذشته توسعه و تجهیز پارک‌های شهر زنجان در راستای دستیابی به اهداف شهر دوستدار کودک بوده است، می‌افزاید: متأسفانه اقدامات شده مقطعی و کلی بوده و برنامه محور نبوده است.
یگانه انجام اقدامات گروهی را در دستیابی به این هدف با کمک شهرداری و سایر ارگان‌های مسئول شهری نهادهای فرهنگی_ اجتماعی ضروری می‌داند.
وی با بیان اینکه در خصوص شهر دوستدار کودک برنامه‌ریزی جامع و مدونی نشده است، می‌گوید: اقداماتی در شهر توسط شهرداری یا سایر ارگان‌های مسئول می‌شود اما بسته کلی که تمام نهادهای فرهنگی و اجتماعی تکالیف خود را انجام دهند، ارائه نشده است.
شهرداری وظایف کالبدی دارد
شهردار زنجان می‌افزاید: شهرداری بیشتر وظایف کالبدی در توسعه پارک‌ها، فضاهای بازی، فضای سبز ایفا می‌کند و سازمان فرهنگی و اجتماعی نیز با برگزاری کارگاه‌های مختلف شهر کتاب کودک یا اقداماتی که کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و یا آموزش پرورش انجام می‌دهد در همین راستا است.
وی با اشاره به میزان بودجه ۱۴۰۰ برای دستیابی به اهداف شهر دوستدار کودک اضافه می‌کند: در بخشی که مربوط به زیرساخت‌ها است در بودجه عمرانی شهرداری در محلات و خدمات شهرداری پیش بینی شده و در بخش نرم افزاری نیز بخش فرهنگی شهرداری وظایفی را برعهده دارد.
آئین نامه‌ای برای ایجاد شهر دوست دار کودک تدوین نشده است
«غلامرضا نظری» رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری زنجان با بیان اینکه تدوین برنامه‌های شهر دوستدار کودک در زنجان برعهده سازمان فرهنگی است، می‌گوید: تاکنون آئین نامه‌ای در این خصوص تدوین نشده تا خروجی مشخص شود.
یک سوم جمعیت شهری را کودکان تشکیل می‌دهند
«مهدی ساشوپور» کارشناس حوزه شهرسازی با بیان اینکه موضوع شهر دوستدار کودک از طرف یونیسف با هدف ارتقای حقوق کودکان ایجاد شده است، می‌گوید: این اقدام به کودکان حق تصمیم‌گیری و حاکمیت محلی می‌دهد.
وی با بیان اینکه یونیسف بر تأمین امنیت، بهداشت و آب سالم حقوق کودکان تاکید دارد، می‌افزاید: این موضوع در سال ۱۳۸۹ در شورای عالی معماری کشور تصویب شد و بر حفظ حقوق کودکان در اسلام در حوزه شهری و شهرسازی تاکید شد.
این کارشناس حوزه شهرسازی با بیان اینکه شهر دوستدار کودک شهری است که ضمن تأمین آرامش روانی و روحی کودک، زمینه رشد را در فضایی امن و ایمن برای کودک فراهم کند، ادامه می‌دهد: بنا بر تاکید مصوبه شورای عالی، الزامات مبانی دینی اسلام نیز باید برای کودک فراهم شود.
وی با بیان اینکه نحوه دسترسی به خدمات و امکانات آموزشی یا بازی در کنار احساس امنیت در شهر زنجان نیاز به بررسی دارد، یادآور می‌شود: یک سوم جمعیت شهرنشین را کودکان تشکیل می‌دهند.
ساشوپور با بیان اینکه کودکان جمعیت قابل ملاحظه‌ای از زندگی شهری را تشکیل می‌دهند، اما نقش کودکان را در مشارکت‌های اجتماعی و تصمیماتی که در شهر گرفته می‌شود کمرنگ می‌داند.
وی با بیان اینکه شهر دوستدار کودک باید در شناسایی و تأمین نیازهای کودکان اهتمام جدی داشته و به آنها حق انتخاب می‌دهد. اظهار می‌کند: طبق اعلام یونیسف مقیاس تصمیم گیری کودکان در سطح محلی است.
این کارشناس حوزه شهرسازی می‌گوید: شهری دوستدار کودک است که محلاتی را که نیازهای کودکان را از لحاظ مبلمان و خدمات فراهم می‌کند را برای کودکان مهیا کند.
وی با بیان اینکه در شهر دوستدار کودک علاوه بر محلات امن باید خدمات مناسبی از جمله پارک و وسایل بازی فرهنگی و آموزشی و حمل و نقل ایمنی برای کودک فراهم شود، خاطرنشان می‌کند: دسترسی آسان و عادلانه به مراکز ورزشی و فرهنگی نیز در سایه شهر دوستدار کودک محقق می‌شود.
ساشوپور می‌افزاید: وقتی می‌خواهیم شهر دوستدار کودک طراحی کنیم باید اصول اجتماعی، فرهنگی و معماری همسو با نیازهای کودکان تعریف شود و در زمینه آموزشی نیز باید زمینه آشنایی با فرهنگ و هویت کودک را فراهم کنیم.
وی با بیان اینکه متأسفانه هیچکدام از پارامترهای شهر دوستدار کودک اعم از فراهم آوردن خدمات آموزشی، فراغتی یا مشارکت دادن کودکان در امر تصمیم‌گیری و تصمیم سازی محقق نشده است، اضافه می‌کند: کشورهای اروپایی برای آشنایی کودکانشان با میراث فرهنگی و تمدن بشر با زبان انیمیشن و در قالب کتاب‌هایی کودک را با کارهای بسیار زیبایی به کودکانشان آموزش می‌دهند در حالی که ما در این خصوص به کودکان خود بی توجهی می‌کنیم.
وی با اشاره به بدیهی‌ترین نیاز کودک می‌گوید: کودکان نباید کار کنند، اما هنوز با معضلی چون کودکان کار دست و پنجه نرم می‌کنیم.
نظر شما