به گزارش ایمنا فریدون فروغی آهنگساز، نوازنده، خواننده صاحب حنجره پرتوان ایرانی بود که حدود ۲۰ سال اجازه فعالیت نیافت و به گفته نزدیکانش همین موضوع باعث سرخوردگی و حتی مرگ زودهنگام وی بود.
بیوگرافی فریدون فروغی
فریدون فروغی نهم بهمن‌ماه ۱۳۲۹ خورشیدی در محله سلسبیل تهران متولد شد. پدرش فتح‌الله فروغی کارمند اداره دخانیات علاقه‌مند به هنر و موسیقی بود و تار می‌نواخت. خانواده پدری او از ملاکان بزرگ نراق بودند. در ابتدا نام فرهاد برای او انتخاب شد ولی با خواست پدربزرگ نام او به فریدون تغییر یافت. او آخرین فرزند خانواده بود و سه خواهر بزرگ‌تر از خود به نام‌های پروانه، عفت و فروغ داشت. فریدون در سال ۱۳۳۵ و شش‌سالگی، تحصیل را آغاز کرد و در ۱۳۴۷ مدرک دیپلم علوم طبیعی را گرفت و پس‌ازآن دیگر تحصیل را رها کرد. وی موسیقی را بدون داشتن استاد و با توجه به علاقه‌ای که به موسیقی راک و به‌خصوص آثار ری چارلز داشت، با تمرین می‌آموخت.
فریدون فروغی در سن ۱۶ سالگی با همراهی گروهی نوازنده موسیقی را به‌صورت جدی آغاز کرد و در مکان‌های مختلف به اجرای ترانه و آهنگ‌های غربی معروف آن روزگار و به‌خصوص موسیقی بلوز پرداخت و تا ۱۸ سالگی فعالیت خود را به همین صورت ادامه داد، سپس به علت یک مشکل عاطفی مدتی موسیقی را رها کرد.
در سال ۱۳۵۰، خسرو هریتاش، نویسنده و کارگردان سینمای ایران و کارگردان فیلم تنگنا در جست‌وجوی خواننده‌ای با صدایی منحصربه‌فرد بود تا برای این فیلم ترانه‌ای بخواند که با فریدون فروغی آشنا شد، فریدون یک‌بار ترانه را زمزمه کرد و هریتاش صدای او را پسندید؛ به‌این‌ترتیب فریدون دو ترانه آدمک و پروانه من را اجرا کرد، آهنگ آدمک باعث معروفیت فروغی شد و ترانه زندون بر محبوبیت وی افزود.
در آن زمان برخی می‌گفتند که فروغی صدای فرهاد مهراد، خواننده ایرانی را تقلید می‌کند که گذر زمان نشان داد که به‌رغم شباهت صدای این دو خواننده، تقلیدی در کار نیست. فریدون فروغی که تا پیش‌ازاین با اجرای ترانه‌های خواننده محبوبش ری چارلز زیر سایه او قرارگرفته بود به‌مرور در فضای آن روز موسیقی جای خود را باز کرد؛ ری چارلز رابینسون که نام هنری‌اش ری چارلز بود خواننده جاز بود که در سال ۲۰۰۴ درگذشت.
- بیشتر بخوانید: خواننده‌ای با نفسِ خسته
همسر فریدون فروغی
فریدون فروغی در سال ۱۳۵۱ با گلی فتوره‌چی آشنا شد و ازدواج کرد و در سال ۱۳۵۳ از وی جدا شد.
وی در سال ۱۳۷۳ با سوسن معادلیان ازدواج و با اصرار همسرش آغاز به گفتن شعر و آهنگسازی و تدریس گیتار و ارگ و پیانو کرد؛ وی پس از چندی از او نیز جدا شد.
فریدون فروغی بعد از انقلاب
در سال ۱۳۵۸ و بعد از انقلاب، فروغی در ایران ماند و کنسرت اجرا کرد که ترانه‌های این کنسرت را در آلبوم آغازی نو جای می‌دهد و دلیل نام‌گذاری آلبوم به این نام، وجود ترانه‌های ریتمیکی مانند حقه، مشتی ماشاالله و شیاد است که در کارنامهٔ فروغی مانند آن‌ها وجود نداشت.
بعد از انتشار این کاست در سال ۱۳۵۹، فروغی ترانه یار دبستانی را برای فیلم از فریاد تا ترور به کارگردانی منصور تهرانی اجرا کرد که در تیتراژ فیلم استفاده شد. درحالی‌که هنوز هیچ منع رسمی‌ای برای فعالیت فروغی اعلام‌نشده بود، به تهرانی خبر رسید که باید صدای فروغی را از تیتراژ فیلمش حذف کند. درنتیجه جمشید جم خواندن این ترانه را به عهده گرفت، در همین زمان زمزمه‌هایی در مورد ممنوعیت فعالیت فروغی شنیده می‌شد. او در همین سال ترانهٔ کوچهٔ شهر دلم را خواند.
فروغی در سال ۱۳۶۰ چند ترانهٔ خود را همراه با چند ترانه از کوروش یغمایی در آلبومی با عنوان سُلٰ جای داد و طی سال‌های ۶۰ و ۶۱ آهنگ چهارقسمتی «چرا نه؟» را ساخت و اجرا کرد، در همین سال‌ها فعالیت کردن او ممنوع اعلام شد.
کنسرت فریدون فروغی
فریدون فروغی در اسفندماه سال ۱۳۷۷ موفق به برگزاری کنسرتی در تالار حافظ دانشگاه کیش شد ولی با برگزاری کنسرت وی در شهرستان‌های دیگر موافقت نشد.
فروغی در تابستان ۷۸ و پاییز ۷۹ دوباره به کیش بازگشت و به اجرای برنامه در هتل آنای کیش پرداخت.
درگذشت فریدون فروغی
نزدیکان فریدون فروغی می‌گویند که در پایان زندگی، بسیار ناامید بود و آنچه درنهایت او را نابود کرد همین یأس و سرخوردگی بود. او در یادداشتی شخصی نوشته است: «گاهی امید بر سبزه‌زار تنم نقش می‌زند و گاهی یأس، تمامی جوانه‌های امیدم را چون خوره می‌خراشد و بدین‌سان زندگی دردآلودم می‌گذرد.»
فریدون فروغی در روز جمعه سیزدهم مهرماه ۱۳۸۰ در منزلش در تهران‌پارس به علت سکته قلبی درگذشت.
شهیار قنبری - ترانه‌سرا و آهنگساز - درباره مرگ فریدون فروغی گفت: فریدون فروغی برای دومین بار می‌میرد. نخستین بار وقتی مرد که نتوانست بخواند و دومین بار وقتی مُرد که می‌خواست بخواند. فریدون را فراموشی و خاموشی کشت.
آرامگاه فریدون فروغی
پیکر فریدون فروغی در روستای قرقرک در مسیر اشتهارد به بوئین‌زهرا و در کنار برکه‌ای کوچک به خاک سپرده شد.
آثار فریدون فروغی
- ١٣٥٠- ترانه «آدمک» و «پروانه من» برای فیلم آدمک
- ١٣٥٠- ترانه «ماهی خسته» (با صدای فروغی، نلی و کیوان)
- ١٣٥١- ترانه «فتنه چکمه‌پوش» برای تیتراژ فیلم فتنه چکمه‌پوش
- ١٣٥٢- ترانه «تنگنا» برای تیتراژ فیلم تنگنا
- ١٣٥٢- خواننده موسیقی فیلم زن باکره
- ١٣٥٢- خواننده موسیقی فیلم کیفر
- ١٣٥٢- اجرای چندین ترانه؛ شاخص‌ترین آن‌ها ترانه «نماز» (یا «نیاز» به روایت ساواک)
- ١٣٥٢- اجرای ترانه «هوای تازه» برای برنامه تلویزیونی رنگارنگ
- ١٣٥٢- ترانه‌ای برای فیلم یاران می‌خواند
- ١٣٥٣- اجرای ترانه «همیشه غایب»
- ١٣٥٣- آلبوم زندون دل
- ١٣٥٤- آلبوم یاران
- ١٣٥٦- آلبوم سال قحطی
- ١٣٥٧- آلبوم بت شکن
- ١٣٥٧- ترانه «روسپی» (مجوز پخش داده نشد)
- ١٣٥٨- آلبوم فروغی در آغاز عصری نو (ترانه‌های کنسرت ١٣٥٨ فروغی در ایران) این آلبوم به دو تا چشم‌سیاه نیز معروف است.
- ١٣٥٨- ترانه «طاهره» (شعر از طاهره قره‌العین)
- ١٣٥٩- ترانه یار دبستانی برای تیتراژ فیلم از فریاد تا ترور (این ترانه از تیتراژ فیلم حذف شد و به آن مجوز پخش داده نشد)
- ١٣٥٩- ترانه «کوچه شهر دلم»
- ١٣٦٠- آلبوم سُل (همکاری کوروش یغمایی و فریدون فروغی)
- ١٣٦٠ و ١٣٦١- آهنگ چهارقسمتی چرا نه؟
- ١٣٧٧- چهار روز برگزاری کنسرت در تالار حافظ دانشگاه کیش (اسفند ١٣٧٧)
- ١٣٧٨- اجرای کنسرت در هتل آنای کیش (تابستان ١٣٧٨)
- ١٣٧٩- ترانه می‌تراود مهتاب برای فیلم دختری بنام تندر (فروردین ١٣٧٩)
- ١٣٧٩- اجرای کنسرت در هتل آنای کیش (پاییز ١٣٧٩)
آهنگ‌های گم شده
در سال ۱۳۸۸ و هشت سال پس از مرگ فروغی، ترانه‌های طناب غم، غم روی غم (هر دو از ساخته‌های مرحوم قراملکی) و ماهی خسته و بازخوانی دو ترانهٔ My Love is in the Hot Town و I Live With Your Dream بر روی فضای مجازی منتشر شدند. آرش قاسمی وکیل خانواده فروغی اصرار داشت این آهنگ‌ها در داخل ایران و در کنار دیگر آثار فریدون عرضه شوند.
نظر شما