به گزارش خبرنگار ایمنا، روشنایی فضاها و معابر شهری از نیازهای اساسی شهروندان به خصوص در بحث حیات شبانه است. نیاز به روشنایی و وجود نور، بسته به شرایط هر جامعه و خصوصیات جغرافیایی هر شهر متفاوت است، اما در دنیای امروزی و در ارزیابی شاخص کیفیت زندگی در شهرهای مختلف، میزان روشنایی یک شهر، شاخصی تعیین کننده است. بنا بر نظر متخصصان و برنامه ریزان شهری، شهروندان در هر ساعتی از شبانه روز که برای حضور در فضاهای شهری احساس نیاز کنند باید بتوانند بدون وجود هیچ مانعی این امر را انجام دهند. این تعریف برای شهرهایی مطرح است که در جهت نیل به توسعه پایدار حرکت می‌کنند. چنانچه از این منظر به خاموشی‌های گسترده شهرهای کشور در این شب‌ها نگاه کنیم، قطعاً برنامه‌ریزی هدفمندی در راستای نیل به توسعه پایدار انجام نشده است زیرا نه تنها امنیت شهروندان در چنین شرایطی، به طور کامل تأمین نیست بلکه این خاموشی‌ها نشان از ضعف عمیق در تأمین زیرساخت‌ها و منابع مورد نیاز شهر نیز دارد که سلامت شهروندان و ساختارهای شهری را تهدید می‌کند.
ضرورت تأمین امنیت و رفاه شهروندان در طول شب
«حسن سجاد زاده»، دکترای طراحی شهری در این باره به ایمنا می‌گوید: اهمیت روز در جامعه به دلیل زمینه‌های فرهنگی، همواره در طول تاریخ بیشتر بوده و فعالیت، حرکت و جنب و جوش در طول روز همواره بیشتر از شب بوده است، اما با توجه به نیازها و فضای زندگی امروز، دیگر نمی‌توان فعالیت‌ها و فضاها را صرفاً در قالب روز تعریف کرد و نیاز است ملاحظاتی در این زمینه انجام شود.
وی می‌افزاید: این ملاحظات و برنامه‌ها یک ضرورت است تا شهروندان بتوانند در طول شب نیز از این فضاها استفاده کنند.
این دکترای طراحی شهری تصریح می‌کند: این مسئله در حوزه سلامت و ایمنی فضای شهر در شب، از بعد فیزیکی قابل بررسی است زیرا زندگی امروزه در شهرها دیگر تنها در ساعات روز مطرح نیست، به علاوه امنیت روانی نیز در کنار امنیت فیزیکی مهم است و لازم است در راستای تأمین این نیاز فضاهای شهری با نورپردازی‌های متناسب، روشن باشد تا سیما و منظر شهر نوعی سلامت ذهنی و روانی را برای شهروندان شکل بدهد.
سجاد زاده خاطرنشان می‌کند: امنیت اجتماعی نیز از دیگر مسائل مهم و مطرح در این زمینه است که با مبحث کیفیت زندگی در شهرها و حیات یا زیست شبانه در ارتباط است.
وی ادامه می‌دهد: از دیدگاه روانشناسی محیط و مباحث اجتماعی، به استثنا شرایط کرونایی که به صورت موقت حاکم است، شهرهای ما تبدیل به شهرهای ۲۴ ساعته شده است و خاموشی فضاهای شهری می‌تواند تأثیر زیادی بر کیفیت زندگی در شهرها داشته باشد.
این دکترای طراحی شهری یادآور می‌شود: زیست شبانه در شهرها بسته به فصول مختلف سال و ویژگی‌های اقلیمی هر شهر متفاوت است، به طور مثال فضای روز در برخی شهرها مثل شهرهای جنوبی و گرم به لحاظ اقلیمی، با فضای شب عوض می‌شود که این خود ضرورت توجه به کیفیت حیات شبانه، در کنار بحث تأمین امنیت و ایمنی مطرح می‌کند اما آنچه اهمیت دارد، تأمین ایمنی، امنیت روانی و امنیت اجتماعی فضاهای شهری است.
لزوم برنامه‌ریزی مکانی و زمانی و پهنه بندی روشنایی‌ها
سجاد زاده می‌گوید: شهرداری‌ها امروزه با مسائل زیادی درگیر هستند و توجه به این موضوع در اولویت کاری شهرداری‌ها نیست، به علاوه حساسیت‌های اجتماعی مرتبط با این مسئله نیز هنوز چندان بروز پیدا نکرده است، اما هرچه به روزهای گرم سال نزدیک می‌شویم، کمبود روشنایی در فضاهای شهری خود را بیشتر نشان می‌دهد.
وی تاکید می‌کند: انجام اقدام مؤثر برای رفع این مسئله، بیشتر در حوزه مدیریتی قابل بررسی است؛ در این راستا نیاز است شهرداری‌ها با سایر سازمان‌های شهری تعامل داشته باشد تا با پهنه بندی روشنایی‌ها، در زمان‌ها و مکان‌های مشخص، از بروز خسارت‌ها جلوگیری شود.
این دکترای طراحی شهری معتقد است: همکاری‌های بین سازمانی میان مدیران شهری در سطوح بالا و تدارک برنامه‌ریزی مدیریتی برای فضاهای عمومی، حداقل به لحاظ زمانی و مکانی، در این برهه زمانی اهمیت زیادی دارد که در هر شهر بسته به ویژگی‌های خاص خودش باید به صورت متفاوتی انجام شود.
سلامت شهروندان نباید فدای روشنایی شهر شود
در همین ارتباط «فرزاد مؤمنی»، کارشناس شهرسازی نیز در این باره به ایمنا می‌گوید: نقاطی از شهر که نور و روشنایی کمتری دارند، بیشتر مستعد جرم خیزی است و همین مسئله، امنیت شهروندان را تحت تأثیر قرار می‌دهد و چنانچه مدیریت یک شهر نخواهد هزینه‌های مازاد امنیت را بپردازد، باید بتواند روشنایی شهر را تأمین کند.
وی ادامه می‌دهد: تأمین روشنایی شهر با سوزاندن مازوت در نیروگاه‌ها اقدام درستی نیست زیرا در این صورت اکسیژن شهر از بین خواهد رفت و تنفس و سلامت شهروندان به خطر خواهد افتاد.
این کارشناس شهرسازی با بیان اینکه بروز مشکل خاموشی‌ها، ناشی از ضعف مدیریتی است، خاطرنشان می‌کند: نیاز است مدیریت یک شهر به نحوی برنامه‌ریزی کند که منبع تأمین برق مورد نیاز شهر تغییر و برنامه ریزی‌های زیرساختی در این راستا انجام شود.
وی تاکید می‌کند: توسعه زیرساخت‌ها برای استفاده از انرژی‌های پاک مثل انرژی خورشیدی و انرژی بادی نیاز امروز شهرهای ما است که یک مدیر شهری باید فارغ از مدت زمان مدیریتی خود، نسبت به ایجاد آن احساس مسئولیت داشته باشد.
گزارش از بهناز عرب زاده، خبرنگار سرویس شهرهای ایران خبرگزاری ایمنا
نظر شما