مثالی از نقش مشارکت‌ مردم در تحولات مثبت شهری

"چالش تغییر چهره‌ها" با تمرکز روی بهبود فضای حیاط‌های مشترک محوطه‌های مسکونی ناحیه حومه‌ای داندورا در نایروبی، به اقدامی ابتکاری برای بسیج تمامی ساکنان یک منطقه در سراسر شهر تبدیل شد.

به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، ناحیه حومه‌ای داندورا، واقع در منطقه شرقی نایروبی که نام آن با جرم و جنایت، زباله و پسماند پیوند خورده است، در دهه ۱۹۷۰ و با حمایت بانک جهانی ساخته شد. این محله حدود ۱۴۰ هزار ساکن دارد و پیش از تبدیل شدن به یک محوطه زاغه‌نشین در پی ضعف مدیریتی موجود، ناحیه‌ای با برنامه‌ریزی خوب در کنیا محسوب می‌شد. به تدریج نام این ناحیه با سوءمصرف مواد مخدر، خشونت بیش‌ازحد، اعمال خلاف قانون، تجاوز به عنف و فحشا گره خورد و از آن به‌عنوان زباله‌دانی بزرگ یاد شد.

در پروژه‌ای با همکاری Un-Habitat، ائتلاف "شهرسازی با کمک هم" و اتحادیه تحولات داندورا، همچنین مشارکت ساکنان محلی و گروه‌هایی از جوانان فعال محله که فعالیت‌های آبادانی خود را از سال ۲۰۱۵ آغاز کردند، خیابان‌های این ناحیه از نایروبی در حال تبدیل شدن به فضاهایی جالب، جذاب و عاری از هر گونه زباله است. Un-Habitat، آژانس سازمان ملل برای سکونتگاه‌های انسانی و توسعه پایدار شهری که هدف اصلی آن مقابله با چالش‌های شهرنشینی سریع است در حال توسعه رویکردهای نوآورانه در زمینه طراحی شهری با محوریت مشارکت فعال جامعه است. با بهبود وضعیت فضاهای عمومی این منطقه  به کمک مشارکت و همکاری‌های همگانی، دسترسی به املاک تسهیل شد و امکان ایجاد شرایطی برای راه‌اندازی مشاغل کوچک در کنار جاده‌ها فراهم شد.

به منظور بازسازی محله، در اولین قدم خیابان‌های این شهر تمیز و آبراه‌های مسدود بازشد و نماهای آن با رنگ‌ها و طرح‌های جالب نقاشی و سراسر آن‌ها با کاشت گیاهان گوناگون تزئین شد. این اقدامات توسط جوانانی شد که در گذشته درگیر ارتکاب جرم‌های گوناگون بودند. پس از آن در مدتی کوتاه، فعالیت‌های محلی شامل خرده‌فروشی‌ها رونق گرفت، ایمنی و امنیت محله بهبود یافت و انسجام اجتماعی قوی‌تر شد. بدین‌ ترتیب داندورا از حالت زاغه‌نشینی خارج و به مجموعه‌ای از املاک باشکوه تبدیل شد.

این پروژه که یک معیار برای راهنمایی برای تغییرات آینده در مناطق مشابه است، فرایندی افزایشی برای بازآفرینی محله‌ها با مشارکت جامعه است. در اصل آبادانی مجدد داندورا تنها یک نمونه از چگونگی عملکرد موفق در زمینه‌های سامان‌دهی مناطق دور از چشم‌مانده، به کمک برقراری اتحاد میان گروه‌های مردمی، بخش خصوصی، دولت محلی و دیگر مسئولین فعال در حوزه تطبیق، تداوم و ارتقای شیوه‌های مناسب بهسازی محلات، از سطوح داخلی تا خارجی، به حساب می‌آید که منجر به ظهور ناگهانی ابتکارات گوناگون از سوی ذی‌نفعان مختلف برای توانمندسازی جوامع می‌شود.

به‌منظور پیاده‌سازی موفق پروژه مذکور، UN-Habitat و شرکای محلی طرح، به‌عنوان اولین گام در یک جلسه طراحی مشارکتی اقدام به گردآوری ایده‌ها، اولویت‌ها و آرمان‌های جامعه کردند. پس از آن طرح‌های گردآوری‌ شده، در قالب طرح‌های معماری قابل ساخت در آمد و جامعه به‌طور خودجوش حدود ۱۰ درصد از هزینه‌های آن را به‌صورت غیرعلنی، شامل کارهای دستی هم‌چون پاکسازی زمین، مسطح کردن خیابان‌ها، محوطه‌سازی و مهم‌تر از همه حفظ و نگهداری از فضاهای خیابانی برعهده گرفت.

تمرکز روی بهبود فضاهای مشترک موجود در محوطه‌های مسکونی که شامل خانه‌های ۲۰ تا ۵۰ خانوار می‌شد، باعث به چالش کشیده شدن این پروژه مشارکتی شد و ساکنان را به تمیز کردن منطقه و حفظ پاکیزگی آن ترغیب کرد. در اصل ماهیت سامان‌ دهنده این پروژه باعث شد که ساکنان مقاومتی در برابر بیرون آمدن از خانه‌ها و تشکیل ائتلاف‌هایی گسترده برای تمیزسازی محل سکونت خود نداشته باشند و به‌صورت خودجوش در راستای بهسازی منطقه مسکونی خود تلاش کنند. پس از آن موجی به‌منظور تغییر چهره مناطق گوناگون سر گرفت که آغاز آن توسط جوانان داندورا انجام شد و تدریجاً به سایر مناطق اطراف نیز گسترش یافت. بدین‌ ترتیب، در دیگر مناطق نایروبی شامل کایول، کرووگوچو، بوروبورو، ماتره و سایر موارد مشابه نیز با الگوبرداری از طرح مذکور به راه‌اندازی پروژه‌های مشابه برای بهبود شرایط اقدام شد و چالش نایروبی با تحت تأثیر قرار دادن بیش از ۲۰۰ هزار کاربر فضاهای عمومی، منجر به بهبود محیط‌های مسکونی بسیاری شد.

استفاده درست از فضاهای عمومی و مدیریت مناسب پسماند، در اصل نقاط ورودی برای دستیابی به محله‌هایی احیا شده محسوب می‌شود و پروژه داندورا به خوبی نشان داد که ارزش‌های برنامه‌ریزی شهری فراگیر ابتدا در مقیاس‌های خرد آغاز می‌شود و به مرور می‌تواند در مقیاس‌های بزرگ به دیگر مناطق نیز گسترش یابد. از سوی دیگر بررسی‌ها حاکی است که مشارکت‌های واقعی، اتخاذ رویکردهای چندبخشی، حضور جامعه به عنوان عاملی عمل‌گرا و حاضر در صحنه، طرح‌های قابل اجرا در مقیاس‌های گوناگون، ارزش پول و بهره‌گیری از مکانیزم‌هایی برای اطمینان از تمرکز مداوم جامعه در مدیریت پسماند و فضای عمومی از جمله عوامل مهمی هستند که ساکنان را ترغیب می‌کند تا محیط‌های مسکونی، عمومی و اجتماعی خود را تغییر دهند و در راستای تحولات مثبت محله‌ای، منطقه‌ای و شهری از خود علاقه و مشارکت فعال نشان دهند.

کد خبر 467020

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.