عرضه اولیه چیست؟ + بهترین زمان فروش

به گزارش خبرنگار ایمنا، به زبان ساده، عرضه اولیه یعنی اینکه سهام یک شرکت قرار است برای اولین بار در بورس عرضه شود؛ به عبارت دیگر، در عرضه اولیه، سهام یک شرکت برای بار اول در بورس توسط عموم قابل خریداری خواهد بود.

عرضه اولیه یا عرضه عمومی اولیه یعنی وقتی سهام یک شرکتی برای اولین بار در بورس عرضه می‌شود و سهامداران بتوانند از طریق بورس، سهام آن شرکت را خریداری کنند؛ این شرکت‌ها احتمالاً چند سالی هم فعالیت سود ده داشته‌اند و احتمالاً سهامشان هم در آن موقع دست یک عده خاصی بوده است ولی تا روز عرضه اولیه، سهام این شرکت‌ها هنوز در بورس معامله نشده است.

اصطلاح عرضه اولیه، به اولین روز عرضه سهام یک شرکت در بازار بورس اشاره دارد که در آن، درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای نخستین بار در بازار بورس عرضه می‌شود؛ البته عرضه اولیه یک شرکت در بورس بدین معنا نیست که آن شرکت، تازه کار خودش را شروع کرده است، بلکه یعنی به تازگی اجازه خرید و فروش سهام آن در بورس صادر شده است.

شرایط خرید و فروش سهام در عرضه‌های اولیه متفاوت با سهام‌های عادی است و تجربه نشان داده بیش از ۹۰% از عرضه‌های اولیه‌ای که در بورس انجام می‌شوند، سودآور هستند و این نشانگر مزیت عرضه اولیه است.

در واقع با عرضه‌های اولیه سهام یک شرکت در بازار بورس، آن شرکت از حالت سهامی خاص خارج شده و به یک شرکت سهامی عام تبدیل می‌شود و بعد از آن همه مردم می‌توانند سهام آن شرکت را از طریق بازار بورس خرید و فروش کنند.

دلیل استقبال از عرضه اولیه چیست؟

در چند سال گذشته، عرضه اولیه‌ها با توجه به سودآوری مناسب در دوره زمانی کوتاه‌مدت، بسیار مورد استقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفته‌اند؛ یکی از دلایل استقبال زیاد از عرضه اولیه این است که اشخاص مسئول قیمت گذاری سهام، معمولاً قیمت سهام را کمتر از قیمت ذاتی آن مشخص می‌کنند تا جذابیت لازم را برای سرمایه‌گذاری داشته باشد.

دلیل دیگر استقبال سهامداران خرد از عرضه‌های اولیه این است که قیمت سهام شرکت‌هایی که برای اولین‌بار در بازار بورس یا فرابورس عرضه می‌شوند معمولاً در کوتاه‌مدت رشد مناسبی دارد و همین موضوع باعث می‌شود سهامداران با خرید سهام این شرکت‌ها بازدهی مناسبی در کوتاه‌مدت داشته باشند.

به عنوان مثال اگر ارزش هر برگ سهام یک شرکت که می‌خواهد وارد بورس شود ۱,۰۰۰ تومان باشد، در هنگام عرضه اولیه آن را با قیمت ۶۰۰ تومان به فروش می‌رساند؛ از این رو افرادی که در بازار بورس فعال هستند به سرعت اقدام به خرید عرضه اولیه می‌کنند و به همین دلیل در هنگام فروش به سود قابل توجهی دست خواهند یافت.

در سال‌های گذشته، عرضه‌ها معمولاً سود مناسبی داشته‌اند؛ به همین دلیل افرادی که تازه وارد بازار سرمایه شده‌اند بدون نیاز به تحلیل‌های خاص به خرید سهام این عرضه‌ها اقدام می‌کنند و از مزیت عرضه اولیه برخوردار می‌شوند.

نحوه اطلاع از زمان عرضه اولیه

می‌توانید با مراجعه به بخش اطلاعیه‌های شرکت بورس و فرابورس در جریان این اطلاعیه‌ها قرار بگیرید؛ اما شاید پیدا کردن اطلاعیه‌های عرضه اولیه در این صفحه‌ها و تجزیه و تحلیل آن‌ها برای افراد تازه‌کار کمی دشوار باشد.

در روز عرضه اولیه (معمولاً چهارشنبه) ساعت ثبت سفارش از طریق پیام ناظر به اطلاع سهامداران می‌رسد؛ در حال حاضر روال کار این است که معمولاً ثبت سفارش عرضه‌های اولیه از ساعت ۰۷:۳۰ صبح آغاز می‌شود.

پس از اینکه از تاریخ عرضه اولیه اطلاع پیدا کردید، حوالی ساعت ۱۰ صبح همان‌روز سایت www.tsetmc.com را باز کنید و اطلاع‌رسانی‌های ناظر بازار را دنبال کنید؛ اطلاعیه‌های ناظر بازار به شکل یک اعلام کوچک در گوشه سمت چپ و پایین صفحه نمایش داده می‌شود؛ پس از کلیک روی اعلام اشاره شده، پیام‌های ناظر بازار برای نمادهای مختلف را مشاهده می‌کنید.

مراحل خرید سهام عرضه اولیه

اگر به تازگی با سرمایه‌گذاری در بورس آشنا شده‌اید احتمالاً نمی‌دانید چگونه باید در عرضه اولیه شرکت کنید؛ خرید سهام در عرضه اولیه برای همگان آزاد است، به شرطی که دارای کد بورسی (کد معاملاتی) باشند؛ افراد نیز با دارا بودن کد معاملاتی، می‌توانند سفارش خرید سهام در عرضه اولیه را به روشی که در ادامه توضیح می‌دهیم وارد کنند.

خرید عرضه اولیه بدون نقدینگی

یکی از خدماتی که بعضی از کارگزاری‌ها برای جذب مشتری ارائه می‌دهند، گاه با عنوان «خرید عرضه اولیه بدون نقدینگی» یا «خرید عرضه اولیه بدون پول» تبلیغ می‌شود. ماجرا این است که کارگزاری‌ها می‌توانند متناسب با ارزش سبد سهام مشتریان برای آن‌ها اعتبار در نظر بگیرند و مشتریان می‌توانند با این اعتبار، اقدام به خریدوفروش سهام کنند. (قبلاً سقف اعتبار ۶۰ درصد از ارزش سبد سهام مشتری بود که به‌مرور این سقف کاهش پیدا کرده و اکنون طبق آخرین ابلاغیه به ۱۵ درصد رسیده است).

بهترین زمان فروش عرضه‌های اولیه

سهام شرکت‌هایی که برای اولین‌بار در بورس عرضه می‌شوند معمولاً تقاضای خرید زیادی دارد و بعد از روز عرضه اولیه تا چند روز یا حتی چند هفته با صف خرید همراه است؛ ساده‌ترین راه برای تشخیص زمان فروش و شناسایی سود سهم‌های عرضه اولیه‌ای این است که اطلاعات تابلوی معاملات سهم را دنبال کنید و روزی که صف خرید عرضه شد و قیمت سهم به اصطلاح به تعادل رسید، شما هم سهم‌تان را بفروشید.

اما توجه داشته باشید که بیشتر شرکت‌هایی که با این روش عرضه اولیه وارد بازار سهام می‌شوند، پتانسیل سودآوری بالایی دارند و قیمت سهم‌شان پس از متعادل شدن هم می‌تواند به‌مرور افزایش پیدا کند. در واقع بعضی از این شرکت‌ها برای سرمایه‌گذاری میان‌مدت و بلندمدت هم مناسب هستند و اگر بتوانید پناسیل‌های سودآوری را در این شرکت‌ها تشخیص دهید و سهام شرکت‌های قوی‌تر را برای مدت طولانی‌تری در سبد سرمایه‌گذاری‌تان نگه دارید احتمالاً سود بسیار بیشتری عایدتان خواهد شد.

ارزش‌گذاری اوراق بهادار توسط بازار

ارزش‌گذاری اوراق بهادار در عرضه‌های عمومی، محصول پیشنهادات سرمایه‌گذاران است و به طور معمول، دقیق‌تر از استانداردهای ذهنی ارزشیابان است و سهام‌داران را از ارزش واقعی سهم مطلع می‌کند؛ به طوری که سهام‌داران با بهره‌گیری از این مزیت عرضه اولیه به راحتی می‌توانند از ارزش واقعی سهامشان مطلع شوند.