به گزارش خبرنگار ایمنا، آنها همه جا هستند، داخل اتوبوس، مترو، بازار و حتی تاکسی. گاهی هم اجناس خود را کنار پیاده‌رو یا خیابان قرار می‌دهند و با فریاد زدن یا نشان دادن پلاکارد دیگران را به سوی بساط خود می‌خوانند. دستفروشی یا دوره‌گردی در ایران یک شغل رسمی نیست و حتی به دلیل سد معبر یا تبعات اجتماعی، جزو مشاغل ممنوعه هم شناخته می‌شود؛ اما سکه دستفروشان روی دیگری هم دارد...
دستفروشی در سرما و گرما
جلال رفیعی، از دستفروشان روز بازار شهرکرد می‌گوید: سال‌هاست در این روز بازار فعالیت می‌کنم، فروش من در روز بازار بهتر و بیشتر از کار در یک فروشگاه است، اما برخی از همکارانم مانند دستفروشان میوه و سبزیجات با کاهش فروش در یک روز، متضرر می‌شوند.
او با اشاره به سختی کار دستفروشان، می‌افزاید: سرما و برف در فصل زمستان یا گرمای فصل تابستان ما را اذیت می‌کند، بهتر است متولیان طرحی اجرا کنند که دستفروشان اندکی از گرما و سرما در امان باشند.
یحیی خدایی دستفروش دیگری است که در خیابان بازار اصلی شهرکرد بساط می‌کند؛ او می‌گوید: سعی می‌کنم بیشتر در ساعات آخر روز بساط کنم تا مأموران شهرداری یا فروشگاه‌داران آزارم ندهند، سرما و گرما آزار دهنده است، اما چاره‌ای نیست این کار تنها منبع درآمد من است.
خدایی عنوان می‌کند: سوال من این است که چرا متولیان با سد معبر کاسبان در بازار با اینکه از فضای یک فروشگاه برخوردار هستند و در بسیاری مواقع سد معبر آنان یک سوم از پیاده‌رو را اشغال می‌کند کاری ندارند، اما ما که نهایتاً در یک فضای یک مترمربعی فعالیت می‌کنیم و سد معبر کمتری ایجاد می‌کنیم با شدت برخورد می‌کنند.
دستفروشان تنها عامل سد معبر نیستند، برخی کسبه هم با قراردادن اجناس خود در پیاده‌رو مانع تردد دیگران می‌شوند.
احمدی یکی از کاسبان خیابان ملت شهرکرد می‌گوید: همه همکاران من در این خیابان بخشی از اجناس خود را برای جلب توجه مشتری بیرون از مغازه قرار می‌دهند، در حقیقت وقتی همه این کار را می‌کنند اگر من امتناع کنم مغازه و اجناس من دیده نمی‌شود و در نتیجه نتیجه فروش کمتر خواهد بود.
وی خاطرنشان می‌کند: قراردادن اجناس در خارج از مغازه، سال‌هاست که بین کسبه عرف شده است و ترجیح می‌دهم که من هم آن را انجام بدهم.
سد معبر را چه دستفروشان انجام دهند، چه کسبه و چه راکبان وسایل نقلیه، آتشی است که دودش در چشم همه می‌رود، مخصوصاً کسانی که برای حرکت و تردد به یاری دیگران نیاز دارند.
مریم رحیمی از معلولان شهر شهرکرد می‌گوید: معلولان همواره برای تردد آن هم با ویلچر در سطح شهر مشکل دارند و پیاده‌رو شاید امن‌ترین جا برای عبور و رفت و آمد آنان باشد، اما سد معبر کاسبان در خیابان برای ما دردسر می‌آفریند.
او می‌افزاید: گاهی هم مقدار زیادی مصالح ساختمانی در پیاده‌روها و خیابان‌ها تخلیه می‌شود که سد راه معلولان می‌شود، البته بارها در این خصوص از مسئولان درخواست رسیدگی کرده‌ایم، اما کسی رسیدگی نمی‌کند.
سد معبر، چالش مدیریت شهری شهرکرد
ولی‌الله شاهرخی‌فر، مدیر پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری شهرکرد با اشاره به مشکلاتی که تخلف برخی شهروندان ایجاد می‌کند، می‌گوید: تخلیه مصالح ساختمانی در پیاده‌روها و کنار خیابان، داربست‌های فلزی، کسبه‌هایی که اجناس خود را در پیاده‌رو می‌چینند و راکبان وسایل نقلیه که خودرو یا موتورسیکلت خود را در پیاده‌رو پارک می‌کنند یا کسبه‌ای که اشیایی را در سواره‌رو قرار می‌دهند که کسی نتواند در مقابل مغازه آنها پارک کند، همگی از انواع سد معبر در شهرکرد است که شهر و شهروندان را با چالش جدی مواجه می‌کند.
وی با اشاره به اجرای طرح انضباط اجتماعی شهری در شهرکرد، تصریح می‌کند: به مالکان فروشگاه‌های واقع در خیابان‌های فردوسی، خواجه نصیر و ۱۲ محرم اخطار داده شد تا اجناس خود را به داخل مغازه منتقل کنند، البته برخی از این کسبه به اخطارها توجه نکردند که با حکم قضائی محل کسب آنها پلمب شد.
شاهرخی‌فر تصریح می‌کند: در صورت بی‌توجهی مالکان فروشگاه‌ها به اخطار، به واحد اماکن نیروی انتظامی نیز اطلاع داده می‌شود.
بستری که برای کسبه فراهم شده است
او ادامه می‌دهد: در شهرکرد کسبه باید اجناس خود را در معرض دید مشتریان قرار دهند به همین منظور یک خط طوسی رنگ در پیاده رو کشیده شده که اجناس تا حد مشخصی در خارج مغازه قرار داده شود.
مدیر پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری شهرکرد یادآور می‌شود: مدتی بود سد معبر یک واحد صنفی واقع در سه راه شهر کیان باعث اعتراض شهروندان شده بود که رفع شد، سایر موارد نیز به همین شیوه ساماندهی و رفع می‌شود.
شاهرخی‌فر اما به نکته جالبی در اجرای طرح رفع سد معبر اشاره می‌کند: «با توجه به شرایط اقتصادی این طرح با شکست مواجه شد و سعی کردیم زیاد بر مردم سخت نگیریم.»
او دستفروشی را از انواع سد معبر می‌داند و می‌گوید: با دستفروشانی که شب‌ها کار می‌کنند، کاری نداریم؛ البته در شهرکرد تعداد انگشت شماری دستفروش خیابانی وجود دارد و تقریباً همه در روز بازارها فعال هستند.
مدیر پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری شهرکرد تاکید می‌کند: دستفروشان خیابانی به دلیل اعتراض فروشگاه‌ها جمع‌آوری شدند، زیرا کسبه می‌گفتند آنها که عوارض و مالیات پرداخت نمی‌کنند در مقابل فروشگاه‌ها همان اجناسی را می‌فروشند که در مغازه‌ها وجود دارد.
وی خاطرنشان می‌کند: البته در حال حاضر هوا سرد است و دستفروشی کمتر در شهر دیده می‌شود.
اما هزینه‌های زندگی شب و روز نمی‌شناسد. دستفروشانی که دستشان از سرمایه تهی و امکان کار دیگری ندارند چه باید بکنند؟ آیا می‌توان به مخارج زندگی دستور داد روزها متوقف شود و فقط شب‌ها به سراغ زندگی افراد بیاید؟
مدیر پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری شهرکرد تصریح می‌کند: با دستفروشی شبانه در شهرکرد موافق هستم به همین منظور بسیار تلاش کردیم یک «بازار شب» راه‌اندازی شود تا مردم بدانند در شهرکرد شب‌ها نیز برخی کسبه فعال هستند، این اقدام به افزایش امنیت شهری هم کمک می‌کند
شاهرخی‌فر می‌گوید: اگر بازاری در شب برای فعالیت دستفروشان مهیا شود، فروشندگانی که در شب فعالیت می‌کنند می‌توانند بدون نگرانی از حضور مأموران پلیس و واحد اجراییات شهرداری به راحتی با مشتریان تعامل کنند.
او با بیان اینکه امیدواریم بتوانیم طرح انضباط شهری را به طور کامل اجرا کنیم، عنوان می‌کند: سه فروشگاه دیگر در شهرکرد به اخطارها توجهی نکردند که نامه تخلف آنها به اماکن ارسال شده است.
تبعیض در اعمال قانون؟
مدیر پیشگیری و رفع تخلفات شهری شهرداری شهرکرد می‌افزاید: دستفروشی مدت‌ها در شهر فعالیت می‌کرد که اهل این استان نبود؛ او فروشگاه‌های دارای مشتری بسیار را شناسایی می‌کرد و در مقابل آنها بساط می‌کرد که کسبه اطراف شاکی شده بودند.
شاهرخی‌فر تصریح می‌کند: کسب روزی حلال در شرایط ناگوار اقتصادی و رغبت به کسب روزی حلال باید حفظ شود به همین منظور چند روز پیش برای یک معلول که دنبال شغل بود و شرایط خاص و حاد داشت مجوز دستفروشی در شهر را صادر کردیم زیرا معتقدیم نباید انگیزه کار کردن از این افراد گرفته شود.
او می‌گوید: دوست نداریم با شهروندان برخورد قهری بکنیم، تمام شهرهای ایران دستفروش دارد، اما در شهرکرد کسبه برخورد مناسبی با این قشر ندارند؛ باید از تجربه شهرهایی مانند تبریز استفاده کنیم.
ساماندهی ۶۰ دستفروش
محمدرضا محمدیان، سرپرست سازمان مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری شهرکرد می‌گوید: شهر شهرکرد دارای دو بازارچه است و علاوه بر آن، سه روز بازار هم در خیابان‌های امیرکبیر و فردوسی شمالی و شهرک منظریه (مسکن مهر) وجود دارد.
او تصریح می‌کند: حدود ۶۰ نفر از دستفروشان سیار داخل روز بازارها ساماندهی شده و شناسنامه‌دار شدند.
سرپرست سازمان مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری شهرکرد می‌افزاید: دستفروشان روز بازارها در شهرهای دیگر استان نیز روزانه فعالیت می‌کنند و در حقیقت به شکل دوره‌ای هر روز هفته را در یک محل بساط می‌کنند.
محمدیان ادامه می‌دهد: مأموران اجراییات شهرداری می‌توانند دستفروشان را به روزبازارها هدایت کنند تا آنان نیز شناسنامه‌دار شوند، اما تعدادی از دستفروشان به صورت متفرقه و در ایامی مانند شب عید در سطح شهر حاضر فعالیت می‌کنند.
وی می‌گوید: برخی از دستفروشان از قوانین تبعیت نمی‌کنند، فعالیت در روز بازار برای دستفروشان هزینه کمی دارد و برای ساماندهی آنان بهتر است که دستفروشان هم به سمت روز بازار هدایت شوند.
سرپرست سازمان مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری شهرکرد اضافه می‌کند: دستفروشان شهر همواره نگرانند که اجراییات شهرداری یا پلیس بساط آنان را جمع کنند، اما در روزبازارها چنین تهدیدی وجود ندارد.
تبدیل روزبازارها به بازارچه
محمدیان با بیان اینکه دنبال این هستیم که روز بازارها را به بازارچه تبدیل کنیم؛ به همین منظور قصد داریم که اراضی مورد نیاز این طرح از طریق اداره راه و شهرسازی تملک و واگذار شود.
او عنوان می‌کند: درآمد دستفروشان در روز بازارها بیشتر است، زیرا هزینه آب، برق، مالیات و بیمه پرداخت نمی‌کنند، از سوی دیگر تمایل مردم به خرید اجناس ارزان هم به رونق کار آنها کمک می‌کند.
سرپرست سازمان مشاغل شهری و فرآورده‌های کشاورزی شهرداری شهرکرد خاطرنشان می‌کند: اگر عرصه متعلق به شهرداری باشد می‌توانیم یک سازه سبک برای دستفروشان روز بازار ایجاد کنیم.
محمدیان تاکید می‌کند: حال که افرادی در این شرایط اقتصادی به دنبال کاری با درآمد حلال هستند باید به آنها کمک کنیم، اگر شرایط کاری درست و حسابی ایجاد شود برای این افراد هم بهتر است.
نظر شما