به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، کودکان نسبت به بزرگسالان با دیدی متفاوت به دنیای اطراف خود نگاه می‌کنند اما متأسفانه معماران در طراحی شهری به ندرت این نکته را مورد توجه قرار می‌دهند. شهرهای امروزی اغلب سازگار با نیاز افراد بزرگسال طراحی شده است و کودکان جز در مکان‌های خاصی نظیر زمین‌های بازی، سهمی از مکان‌های عمومی ندارند. این روند حتی می‌تواند حقوق انسانی آن‌ها را نیز تحت تأثیر قرار دهد به طوری که طبق بند ۱۲ کنوانسیون حقوق کودک سازمان ملل متحد، کودکان باید در امور مربوط به خود مشارکت کنند، در حالی که در بند ۱۵ ذکر شده است که کودکان حق گردهمایی و سازماندهی فعالیت‌های خود را دارند و در بند ۳۱ نیز کودکان می‌توانند بازی و استراحت کنند. بدیهی است که توجه به خواسته‌های کودکان و استفاده از تجربیاتشان می‌تواند به برنامه‌ریزان کمک کند خلاقانه‌تر به طراحی شهرهای خود بپردازند و فرصت‌های بهتری جهت بهبود فضاهای عمومی برای تمام گروه‌های سنی کسب کنند.
گوش دادن به حرف دل کودکان
گروهی از پژوهشگران اهل اسکاتلند در یک تحقیق از تعداد ۶۰ دانش‌آموز دوره ابتدایی، یعنی سنین بین ۹ تا ۱۲ سال، خواستند نگرش خود را در مورد محیط اطرافشان بیان کنند و بگویند مایلند چه تغییراتی را در آن مشاهده کنند. سپس این محققان دیدگاهی کودک-محور ایجاد کردند که می‌توانست با رویکرد طراحی سنتی شهری تفاوت‌ها وشباهت‌های زیادی داشته باشد. بسیاری از کودکان شرکت‌کننده در تحقیق فوق، توانایی آزادانه قدم زدن، دوچرخه‌سواری و برقراری ارتباط با همسن‌های خود در محیطی امن را مهم‌ترین مؤلفه‌های محیط دوستدار کودک دانسته حال آنکه، برخی نیز دسترسی به طبیعت و افزایش اشیا رنگارنگ را در فضای اطراف خود مهم شمرده بودند. از نظر اغلب کودکان نیز، دسترسی به امکانات ورزشی و وجود حیوانات و مزارع شهری محیطی دوست‌داشتنی برای آن‌ها ایجاد می‌کرد.
بسیاری از کودکان مدعی شده بودند که از حس استقلال بسیار کمی برخوردار هستند و اغلب با والدینشان به فضاهای اطراف منازل خود می‌روند. برخی از کودکان از اینکه با خودرو به اطراف سفر می‌کنند احساس رضایت کرده اما از آلودگی هوا و نبود امنیت در خیابان‌های پرتردد ناراضی بودند.
این در حالی است که طرح توسعه‌ای شهرهای اسکاتلند اغلب بر منافع اقتصادی متمرکز شده و فضاها را بیشتر به ساختمان‌ها، مکان‌هایی برای کسب و کار و زیرساخت‌های حمل و نقل اختصاص داده است. اگرچه بسیاری از برنامه‌ریزان شهری در این کشور از ایده اختصاص فضا به پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری حمایت می‌کنند، اما در عمل اقدامی برای تحقق آن در پیش نمی‌گیرند. در واقع، کودکان تنها در زمین‌های بازی، فضاهای سبز و مدارس می‌توانند آزادانه حرکت کنند و به تعامل با هم سالان خود بپردازند. جالب است بدانید که اغلب کودکانی که در تحقیق فوق شرکت کرده بودند، زمین‌های بازی و پارک‌ها را کسل‌کننده فرض کرده و مدعی شده بودند که این فضاها برای خردسالان طراحی شده است.
راهنمایی گرفتن از کودکان
گروهی از محققان بریتانیایی نیز در پژوهش‌های خود دریافتند که کودکان سراسر کشور انگلستان در طراحی‌های شهری به ندرت مورد توجه قرار گرفته شده‌اند و سهم آن‌ها از شهرها به پارک‌ها، زمین‌های بازی، مدارس و مراکز نگهداری از کودکان محدود شده است. برنامه‌ریزان شهری در سیاست‌های مربوط به مشارکت اجتماعی نیز اهمیت گوش دادن به ایده‌های کودکان و راهنمایی گرفتن از آن‌ها در طراحی شهری را نادیده می‌گیرند. شواهد حاکی است که اگرچه برنامه‌ریزان اهل اسکاتلند و ولز در چند سال اخیر برای ایجاد شهرهایی دوستدار کودک اقداماتی انجام داده‌اند، اما در ایرلند و انگلستان هیچ تلاشی در این زمینه صورت نگرفته است. به عنوان مثال، در فضاهای عمومی دو کشور اولی، کودکان بیش از قبل مورد توجه قرار گرفته شده‌اند و فضاهایی هر چند کوچک به بازی این گروه سنی اختصاص داده شده است.
مهم‌ترین تفاوتی که در نگرش کودکان نسبت به بزرگسالان در زمینه دنیای اطراف خود وجود دارد این است که کودکان هنجارهای موجود در دنیا را درک نمی‌کنند و فضاهای اطراف را فقط برای بازی و سرگرمی خود می‌طلبند. این در حالی است که افراد بزرگ‌تر کارایی فضاهای عمومی را مهم می‌پندارند و مکان‌های خالی و متروکه را بی‌فایده فرض می‌کنند اما کودکان از هر فضای خالی برای بازی یا ماجراجویی بهره می‌برند.
درک اینکه فضاهای مرده برای کودکان ارزشمند هستند، می‌تواند فرصت‌های زیادی را در اختیار برنامه‌ریزان شهری قرار دهد تا با استفاده از این فضاها، شهرهایی دوستدار کودک ایجاد کنند.
نظر شما