مسعود باقرزاده کریمی در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: ارزش‌گذاری اقتصادی تالاب‌ها بحث تاریخی چندین دهه بین اکولوژیست‌ها و مدیران توسعه بوده است زیرا اکولوژیست‌ها از تنوع زیستی، توالی، زیست بوم و اکوسیستم سخن می‌گفتند در حالی که مدیران توسعه از ریال و دلار صحبت می‌کردند و نوع گفت و گو هایشان با یکدیگر متفاوت بود.
وی افزود: در نهایت اکولوژیست‌ها تصمیم گرفتند به زبان مدیران توسعه صحبت کنند؛ از این رو اکنون می‌گویند که یک کیلو خاک یا یک لیتر آب چقدر ارزش دارد، یک اصله درخت یا یک رأس گوزن چند دلار می‌ارزد و این ارزش‌گذاری اقتصادی نشان می‌دهد که هر زیستگاه یا گونه زیستی به طور مستقیم و غیرمستقیم چه خدماتی برای انسان‌ها دارد؛ برای نمونه خرید یک کیلوگرم ماهی از خدمات مستقیم یک زیستگاه آبی است در حالی که یک تالاب غیر مستقیم خدماتی مانند جلوگیری از سیل و تخریب شهرهای در مسیر آن یا تلطیف هوا با کاهش ذرات معلق برای انسان دارد.
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های کشور با بیان اینکه روش‌های استانداردی برای تعیین ارزش اقتصادی اکوسیستم‌های مختلف ابداع شده است، خاطرنشان کرد: بر اساس این روش‌ها ارزش یک هکتار تالاب در کشورهای مختلف بین پنج هزار تا ۲۱ هزار دلار برآورد شده است؛ یعنی یک تالاب در هر هکتار سالانه بین پنج هزار تا ۲۱ هزار دلار به انسان‌ها خدمات مستقیم و غیرمستقیم می‌دهد.
باقرزاده کریمی با بیان اینکه ۹۰ درصد خدمات تالاب‌ها به انسان‌ها، غیرمستقیم است، افزود: گردشگری، تولید و پرورش ماهی، برداشت آب برای کشاورزی و تأمین علوفه تنها ۱۰ درصد از خدماتی است که مستقیم و قابل مشاهده است.
وی کارکرد تالاب‌ها و انتظارت از این اکوسیستم‌ها در کشورهای گوناگون را علت تفاوت ارزش‌گذاری اقتصادی آنها دانست و گفت: چرایی تفاوت ارزش خدمات تالاب‌ها که بین پنج هزار تا ۲۱ هزار برآورد می‌شود به رویکرد و دیدگاه یک ملت نسبت به منابع طبیعی کشورش بازمی گردد؛ برای نمونه اگر در ایران انتظار از یک تالاب، گردشگری و کشاورزی باشد ارزش اقتصادی تالاب بر پایه همان‌ها سنجیده می‌شود در حالی که در برخی کشورها علاوه بر معیارهای یاد شده از آرامش منطقه تالابی برای بهبود بیماران روانی استفاده می‌کنند و یا زیبایی طبیعی آن الهام بخش عکاسان و هنرمندان است که بر آن قیمت می‌گذارند.
باقرزاده کریمی افزود: ارزش‌گذاری تالاب در هر کشوری به درک و فهم از منابع طبیعی بستگی دارد، خداوند این نظام خلقت و منابع را به همه انسان‌ها بخشیده و هر که دانش و درک بیشتری از ارزش این منابع دارد ارزش‌های بیشتری را کشف می‌کند و بهره می‌برد؛ مثال در یک کشور به پرنده به عنوان یک کیلو گوشت نگاه می‌کنند در حالی که آن پرنده ارزش‌های بسیار زیادی در چرخه طبیعت دارد و کارهای عجیبی می‌کند که به صورت غیرمستقیم منافعش به انسان می‌رسد اما چون دانش و آگاهی نیست کشت و کشتار راه می‌اندازند و پرنده را سلاخی می‌کنند.
ارزش اقتصادی منابع طبیعی باید به حسابداری ملی وارد شود
مدیرکل دفتر حفاظت و احیای تالاب‌های کشور با بیان اینکه در یک بند از سیاست‌های کلی ابلاغی رهبر انقلاب به ارزش‌گذاری اقتصادی منابع طبیعی اشاره شده است، گفت: دولت مسئول حفظ ارزش‌ها و منابع طبیعی برای نسل‌های آینده است و نباید اجازه تخریب دهد. نمونه آشکار آن دریاچه ارومیه است که به جای ساخت پل در این دریاچه با خاکریز جاده سازی شد، این خیانت است توسعه نیست یا جاده کنار گذر تالاب انزلی و یا چاه‌های نفت در تالاب هورالعظیم که بارها اعلام کردیم باید ایزوله شود تا وقتی که آب تالاب بالا آمد چاه نفت از بین نرود اما آب را می‌بندند تالاب را خشک نگهداری می‌کنند که چاه نفت آسیب نبیند و این در حالی است که با کمی هزینه می‌توان از هزینه‌های بزرگ‌تر در آینده جلوگیری کرد.
باقرزاده کریمی به نخستین مطالعه ارزش‌گذاری اقتصادی تالاب‌ها که خود در سال ۱۳۷۹ انجام داده، اشاره و اظهار کرد: در آن سال سه تالاب حرا در جنوب، امیرکلایه در شمال و چغاخور در مرکز کشور را بررسی و ارزش‌گذاری آنها را به ریال و دلار مقایسه کردم که معادل ۶ هزار دلار در آن زمان بود.
وی افزود: از سوی دیگر مطالعات ارزش‌گذاری بسیاری برای جنگل‌ها و مراتع کشور انجام شده است اما ناقص است زیرا تا زمانی که اینها به حسابداری ملی و محاسبات سازمان برنامه و بودجه وارد نشود، ارزش ندارد. باید ارزش خالص خسارت و منافع، هزینه‌های پروژه‌ها را برآورد کنند که طرح در صورت اجرا خسارت کمی به طبیعت داشته باشد و کارکردهای طبیعی اکوسیستم و خدمات آن ادامه یابد.
نظر شما