به گزارش خبرنگار ایمنا، محمدهادی مهدی‌نیا، امروز (دوشنبه) به مناسبت روز شهر ساز، در نطق پیش از دستور یکصد و دوازدهمین جلسه علنی شورای شهر، اظهار کرد: تنوع و پیچیدگی مسائل در عرصه شهرسازی شهرهای کشور و نبود نظام هماهنگ در پرداختن به مسائل شهر، شهر و شهرسازی را به عنوان ابزاری در جهت تولید محصولی صرفاً دارای کالبد معرفی کرده و حقوق شهر و شهروند را به حاشیه رانده، در حالی که بیشترین تلاش‌ها در حوزه شهرسازی در راستای مطلوبیت بخشی به محیط‌های انسانی و حفظ و ایجاد فضاهای انسان محور به شکل‌های مختلف است.
وی با اشاره به کاستی‌های قابل توجه در نظام شهرسازی حاکم، نبود برنامه‌ای جامع و کلان برای کنترل و هدایت توسعه شهر را یکی از این کاستی‌ها عنوان کرد و افزود: یکی از مهم‌ترین چالش‌ها و نواقص نظام شهرسازی حاضر اهتمام نداشتن به تهیه و تدوین برنامه‌ای جامع، آینده‌نگر، کارا و متناسب با پتانسیل‌ها و نیازهای روز است.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد گفت: بازنگری در شیوه تهیه طرح‌های توسعه شهری و جهت‌گیری آنها از مدت‌ها پیش مطرح بوده و آخرین و جدی‌ترین اقدام در این زمینه به دهه ۷۰ و تمهید مقدمات طرح‌های ساختاری - راهبردی باز می‌گردد که در طول یک دهه و به گونه‌ای نسبتاً مطلوب با مراجعه به ده‌ها تجربه جهانی و مطالعات جنبی توسط دانشگاه‌ها و مشاوران شهر ساز با همکاری بخش عمومی انجام شد.
مهدی‌نیا اضافه کرد: این تلاش با نقد تجارب گذشته ضمن حفظ بخش‌های مثبت و افزودن مباحثی جدید گام مؤثری در ارتقا کیفی طرح‌های توسعه شهری بود که با پایان دوره اصلاحات از اواسط دهه ۸۰ و در شهر مشهد در دهه ۹۰، ابتدا نهادهای مشترک مطالعات و برنامه‌ریزی شهری متلاشی و سپس کل فرآیند تهیه طرح‌های راهبردی، توسط نهادی مشترک که باید پاسدار این دستاورد باشد، نادیده گرفته شد و این اقدام تا مرحله‌ای پیش رفت که یک شهر را از وجود سندی مرجع و تصمیم ساز محروم کرد.
تصمیم‌گیری‌های شخصی برای آینده شهرها
وی ادامه داد: این اقدام نتیجه‌ای جز بلاتکلیفی و تصمیم گیری‌های موضعی و شخصی برای یک شهر به همراه نداشته و نخواهد داشت. با این حال، امروزه که موضوع تهیه برنامه‌های جامع توسعه شهر با رویکرد نوین مطرح می‌شود لازم است توجه ویژه‌ای به این موضوع داشت. پرداخت درست و تمهید مقدمات نظری به همراه حضور و مشارکت و پایش فرآیند تهیه طرح امری ضروری است و مدافعان رویکرد نوین برای متحول کردن جریان فعلی تهیه طرح‌ها، نباید نسبت به حذف آنها بدون نقد منصفانه و علمی و نادیده گرفتن دستاوردهای آن طرح‌ها اقدام کنند.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد با انتقاد از برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های مدیریتی در غیاب طرح‌ها، گفت: به رغم تهیه طرح‌های متعدد در ساختار مدیریت شهرها و شهرسازی کلان کشور برای هر شهر در مقیاس‌های مختلف، فاصله قابل توجه این طرح‌ها با واقعیت‌های موجود، ویژگی‌های منطقه‌ای و نیازهای شهروندان موجب تشدید ناکارآمدی این طرح‌ها شده است.
مهدی‌نیا افزود: از این رو در غیاب وجود طرح‌های هدفمند و کارآمد مدیران شهری و اجزا تأثیر گذار بر مدیریت شهر در دوره‌های مختلف بر اساس نیازهای روز و سلایق فردی اقداماتی کوتاه مدت و عاجل را برنامه‌ریزی می‌کند که به هیچ وجه بعید نخواهد بود اگر این اقدامات هیچ گونه تناسبی با توسعه اصلی شهر نداشته باشد.
وی ادامه داد: بر این اساس در حوزه تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری شهری نیز باید شهرسازان نقشی به مراتب فعالانه‌تر از سابق ایفا کرده و این حوزه نیز در مسیر شفافیت و نظارت عمومی شهروندان و شهرسازان گام بردارد.
سرنوشت شهر در هماهنگی با شهروندان و شهرسازان طرح‌ریزی شود
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد گفت: تصمیم‌گیری برای سرنوشت شهر باید در هماهنگی با شهروندان به عنوان صاحبان این پدیده و شهر سازان به عنوان متخصصان این حرفه انجام شود. هرچند ارزیابی نتایج تصمیمات توسط این گروه‌ها و به چالش کشیدن مجریان، مؤثر و نتیجه بخش در جهت کسب تجارب برای بهره‌مندی آیندگان است، اما نوشدارویی است بعد از مرگ سهراب که امروزه باید بازنگری شود.
مهدی‌نیا همچنین برنامه‌ریزی‌های یک جانبه و بالا به پایین را یکی از چالش‌های شهرسازی دانست و اظهار کرد: شهر پدیده پیچیده‌ای است که هرگونه دخالت در حوزه آن مستلزم مشروعیت بخشی به حقوق همه بازیگران و حضور فعالانه تمامی اجزا است. در واقع امکان حکمروایی مناسب شهری بر پایه برنامه‌ریزی مشارکتی معنا می‌یابد. تجربه زندگی شهری گذشته به خوبی نشان می‌دهد که دوره تصمیم گیری‌های یک جانبه و بدون تعامل و گفتگو سر آمده و توانی برای تداوم آن وجود ندارد.
وی ادامه داد: باید به استقبال رویکردهای جدید مشارکتی و ایجاد فضای تعامل پیش برویم و از بسیاری از مداخله‌های یکطرفه که قاعدتاً سود چندانی برای زندگی شهری نداشته است و دست‌کم، اثرات کوتاه‌مدت آن به زیان زندگی شهری تمام شده، بپرهیزیم.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر مشهد با اشاره به موضوع برنامه‌ریزی مشارکتی، شفافیت در امر برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری و ایجاد فضاهای گفتگو و تعامل، تاکید کرد: برنامه‌ریزی بدون حضور مردم و در نظر گرفتن نظرات و تمایلات آنها و همچنین در غیاب اجزا اصلی شهر و مدیران شهری یا به عبارتی پشت درهای بسته، بدون شک نتیجه‌ای جز شکست نخواهد داشت. احترام به شناخت و تجربه جوامع و مدیران محلی، مشارکت با مجریان و مسئولین شهری و تهیه طرح‌ها و برنامه‌ها با هماهنگی آنها بی تردید امری بدیهی است.
مهدی‌نیا افزود: کاراترین شیوه دستیابی به شکل پایدار و مطلوب شهری که شهر سازان سال‌ها در تلاش برای رسیدن به آن هستند، در قالب احترام به حقوق همه افراد و عناصر تأثیر گذار بوده و بدون اهتمام‌ورزی در جهت همفکری و گفتمان مشترک این مسیر در چرخه معیوب خود مسیر را ادامه می‌دهد.
نظر شما