به گزارش خبرنگار ایمنا، سرطان بیماری است که گریبانگیر بشر از گذشته‌های دور بوده است و در زمان وقوع هر بحران یا شیوع اپیدمی روند درمانی این گروه از بیماران با چالش‌هایی مواجه می‌شود و در دوران پاندمی کرونا نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. از یک سو تعدادی از بیماران روند درمان و جراحی‌های خود را طی هشت ماه اپیدمی کرونا به تعویق انداختند و از انجام عمل جراحی و احتمال ابتلاء به این ویروس در اتاق جراحی نگران هستند و از سوی دیگر پزشکان نگران عود پیش آگهی‌های بیماری سرطان هستند.
آسیب‌پذیری بیشتر بیماران سرطانی نسبت به ویروس کرونا
نتایج آخرین تحقیقات در آمریکا مشخص کرده است، ممکن است افراد مبتلا به سرطان با خطر بیشتری برای ابتلاء به ویروس کووید ۱۹ روبرو باشند. این خطرات شامل ضعف سیستم ایمنی بدن و احتمال بالای ابتلاء به کرونا در این نوع بیماران و همچنین فضای آلوده محیط‌های درمانی است. افراد سالم با بروز تب و سردرد با مصرف یک قرص استامینوفن اختلال خود را کنترل می‌کنند، اما برای بیماران مبتلا به سرطان نمی‌توان به سادگی برخورد کرد و در صورت بروز تب و علائم تنفسی باید حساس‌تر بود و برای درمان آنها اقدامات خاصی بشود.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا (CDC) در گزارش‌های خود اشاره کرده که فرآیند درمان سرطان می‌تواند سیستم ایمنی بدن را ضعیف کند. ممکن است آسیب‌پذیری فرد نسبت به عفونت‌ها ازجمله عفونت «سارس کووید ۲» که ویروس عامل کووید ۱۹ است افزایش یابد. شیمی‌درمانی، درمان‌های هدفمند، ایمنی‌درمانی (ایمونوتراپی) و پرتودرمانی می‌توانند به‌طور خاص موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن شوند.
همچنین افراد مبتلا به سرطان از جمله سرطان سینه که برای دریافت مراقبت‌های لازم به بیمارستان‌ها مراجعه می‌کنند با خطر بیشتری برای ابتلاء به عفونت عامل کووید ۱۹ مواجه‌اند. دلیل این افزایش خطر احتمال تماس بیشتر با مبتلایان به این عفونت در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی است. سازمان بهداشت جهانی (WHO) در یکی از گزارش‌های خود در مورد اثرات کروناویروس، نرخ مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری را در میان مبتلایان به انواع سرطان ۷.۶ درصد ذکر کرده است.
با چهار سال شیمی درمانی شرایط سختی را گذراندم
لیلا طلاکش، ۴۳ سال دارد و از بیماری سرطان رحم رنج می‌برد به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: این بیماری به دیگر قسمت‌های بدن پیشروی می‌کند و تقریباً چهار سال است که شیمی درمانی می‌کنم و شرایط سختی را گذراندم کمبود و گرانی دارو مشکلات بسیاری برایم داشته است.
او ادامه می‌دهد: اکنون در دوره کرونا مشکلاتم به مراتب بیشتر شد، به دلیل اینکه داروهای خارجی مصرف می‌کنم. برای درمان به مطب مراجعه حضوری دارم و در اپیدمی کرونا با توصیه پزشکم روند درمان را به تعویق نینداختم و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و زدن ماسک ادامه دادم هرچند ترس بسیاری از ابتلاء به کرونا در میان این رفت و آمدها دارم.
طلاکش، تاکید می‌کند: البته در مطب‌ها همه موارد بهداشتی رعایت شده است و تاکنون مشکل خاصی نداشتم و روند درمانم ادامه پیدا کرده است و سعی کردم که تأخیری نداشته باشد، اگر یک روز هم روند درمان عقب بیفتد پزشکم به من تذکر می‌دهد.
این بیمار سرطانی تصریح می‌کند: هفته‌ای یکبار به مطب مراجعه می‌کنم و داروی جدیدی برای من نوشته می‌شود که باید مصرف کنم، هزینه درمانم جلسه‌ای ۲۰۰ یا ۳۰۰ هزار تومان می‌شود در صورتی که هزینه اصلی که باید بیمار پرداخت کند ۷۰۰ یا ۸۰۰ هزار تومان است. در طی این هشت ماهه اپیدمی کرونا هم مرتب مراجعه به مطب را انجام دادم.
این مبتلا به سرطان می‌گوید: به دلیل اینکه باید داروهای خارجی مصرف کنم معمولاً داروها را از داروخانه هلال احمر دریافت می‌کنم، در شرایط فعلی داروهایم به دلیل تحریم کمیاب است و مجبورم نوع ایرانی استفاده کنم که تقریباً دو دوره داروی ایرانی مصرف کردم.
او تاکید می‌کند: در اپیدمی کرونا بیماران سرطانی آسیب‌پذیرتر هستند و باید موارد بهداشتی را بیشتر رعایت کنند. این بیماران روحیه حساس‌تری دارند و نیازمند تأمین نشاط هستند اما باید با شرایط کنونی کنار بیایند و از تجمع و شلوغی و دورهمی ها پرهیز کنند و بیشتر در منزل بمانند و روند درمان خود را مطابق توصیه پزشک معالج دنبال کنند و به تأخیر نیندازند.
پروتکل‌های جدید درمانی برای بیماران سرطانی در ایام کرونایی
با توجه به خطر مضاعف کرونا برای مبتلایان سرطان چندی پیش رئیس اداره پیشگیری از سرطان وزارت بهداشت پروتکل‌های جدید درمان این گروه از بیماران را در اپیدمی کرونا ویروس به دانشگاه‌های علوم پزشکی استان‌ها ابلاغ کرد.
علی قنبری مطلق در خصوص اینکه در شبکه بهداشتی دو دسته خدمات در حوزه سرطان ارائه می‌شود، دسته اول خدماتی که برای افراد مشکوک به سرطان ارائه می‌شود که در خلال پیک اول و دوم کرونا این مراجعات کاهش یافت و بخشی از کاهش مراجعات به دلیل آینده نامعلوم بیماری و اطلاعات کم همه در مورد آن بود. از مرداد ماه و شهریورماه برنامه فراخوان فعال بیماران دوباره آغاز شده است تا به تدریج برنامه‌های تشخیصی سرطان به حالت قبل برسد. دسته دوم مربوط به مبتلایان به سرطان است که پروتکلی به دانشگاه‌ها ابلاغ شده است که تا حد امکان بتوانیم خدمات تخصصی درمانی سرطان را تغییر دهیم. به شکلی که مواجهه بیمار با نظام بهداشتی درمانی کاهش یابد تا احتمال ابتلاء به کووید ۱۹ هم در آنها کاهش یابد. افزایش فواصل درمان، تبدیل شیمی‌درمانی از حالت تزریقی به حالت خوراکی تا حد امکان، استفاده از درمان‌هایی که کمتر سبب کاهش ایمنی بدن می‌شود، استفاده از رادیوتراپی‌هایی با مدت زمان کمتر همگی از پروتکل‌های ابلاغی در این زمینه بود و به این طریق تلاش کردیم مراجعات حضوری درمان را کاهش دهیم.
مصرف داروها و آسیب پذیری بیماران سرطانی در اپیدمی کرونا
این در حالی است که شهربانو مظاهری، رئیس اداره امور بیماری‌های معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در خصوص خطر مضاعف ابتلاء به کرونا برای بیماران سرطانی و پروتکل‌های جدید درمان آنها به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: با توجه به همه گیری بیماری کرونا در کشور و آسیب‌پذیر بودن بالای بیماران سرطانی به علت مصرف داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی، در کنار سایر دستورالعمل‌های ارسالی به مراکز درمانی یک دستورالعمل پیشگیری و مراقبت بیماری کرونا در بیماران سرطانی در اسفندماه سال ۹۸ از طرف وزارت بهداشت به کلیه دانشگاه‌ها ابلاغ شد که به تفکیک برای بیماران مبتلا به سرطان، خانواده‌ها، مدیران و کارکنان مراکز بهداشتی درمانی تهیه شده بود این پروتکل به مراکز درمانی ارسال شد. همچنین دستورالعمل‌های جداگانه برای درمان سرطان‌های مختلف به مراکز مربوطه ابلاغ شد.
وی درباره لزوم انجام خدمات تشخیص و درمانی بیماران سرطانی در زمان اپیدمی کرونا، می‌افزاید: به طور یقین تعویق درمان سرطان در دوران کرونا جایز نیست با این حال توصیه شده خدمات تشخیصی و درمانی که سودمندی بالا برای بیمار دارد تجویز شود با وجود لغو جراحی‌های غیراورژانسی در مقاطعی از زمان همه‌گیری کرونا، زمینه انجام جراحی‌های علاج بخش در بیماران سرطانی فراهم شده است. توصیه‌های لازم به مراکز درمانی در خصوص روش‌های ضدعفونی و گندزدایی محیط، استفاده از ماسک برای بیماران و کادر درمانی، رعایت فاصله، عدم ورود همراه به بخش شیمی درمانی، تنظیم نوبت‌های رادیوتراپی و شیمی درمانی به صورتی که ماندگاری بیمار در مراکز درمانی به حداقل برسد، ممنوعیت ملاقات بیماران بستری و ارائه جزوه‌های آموزشی به بیماران و خانواده آنها انجام شده است.
استفاده از شیمی درمانی سرپایی به جای شیمی درمانی بستری در ایام کرونا
مظاهری در خصوص خدمات درمانی تخصصی به بیماران سرطانی شیمی درمانی در ایام کرونایی، می‌افزاید: در زمینه شیمی درمانی توصیه شده است در صورت امکان و صلاحدید پزشک به جای رژیم‌های شیمی درمانی بستری از رژیم‌های شیمی درمانی سرپایی استفاده شود تا زمان ماندگاری بیمار در مراکز درمانی کاهش پیدا کند. همچنین با نظر پزشک درمانگر به جای رژیم‌های شیمی درمانی با تعداد دوره بیشتر از رژیم‌های با تعداد دوره‌های کمتر و به جای رژیم‌های با فاصله کم و هفتگی از رژیم‌های با فاصله طولانی‌تر استفاده شود و در شرایطی که امکان رژیم‌های جایگزین باشد به جای رژیم‌های شیمی درمانی تزریقی از رژیم‌های شیمی درمانی خوراکی استفاده شود.
رئیس اداره امور بیماری‌های معاونت درمان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در زمینه پاسخگویی تلفنی به سوال‌های مبتلایان به سرطان از طریق سامانه تلفنی، تاکید می‌کند: امکان پاسخگویی تلفنی به مشکلات بیماران و خانواده‌ها از طریق سامانه ۴۰۳۰ کشوری و سامانه ۳۱۱۳ استانی از همان ابتدا فراهم شد و بیماران در هر زمان می‌توانند استفاده کنند همچنین تعدادی از پزشکان امکان ویزیت آنلاین را برای بیماران خود فراهم کرده‌اند.
وی در توصیه به بیماران خاص سرطانی برای پیگیری رعایت پروتکل‌های درمانی در اپیدمی کرونا، اظهار می‌کند: توصیه به بیماران سرطانی مشابه همان توصیه‌های عمومی به سایر جامعه است ولی به طور یقین با توجه به ضعف سیستم ایمنی این دسته از بیماران تاکید بیشتر می‌شود. داشتن کمترین مواجهه با سایر افراد و اجتناب از حضور در مکان‌های عمومی و شلوغ، محدود کردن فعالیت‌های خارج از منزل تا حد امکان، اجتناب از لمس دیگران تحت هر عنوان از جمله دست دادن یا روبوسی، ماسک زدن در اماکن عمومی و مراکز درمانی، شستن مکرر دست‌ها با آب و صابون و یا استفاده از مواد ضدعفونی کننده دست، شستن دست‌ها قبل از غذا، بعد از دستشویی، بعد از عطسه و سرفه و پس از تماس با سطوح مشکوک را باید مورد توجه قرار دهند.
مظاهری اضافه می‌کند: همچنین پرهیز از لمس چشم و صورت با دست‌های شسته نشده، ضدعفونی مرتب وسایلی که به طور مکرر در تماس دست هستند، جدا کردن وسایل شخصی بیمار، تغذیه مناسب به خصوص مصرف مرتب میوه و سبزیجات شسته شده جهت تقویت سیستم ایمنی، پختن کامل موادغذایی به ویژه گوشت و تخم مرغ از دیگر مواردی است در زمان همه گیری کرونا ویروس باید بیماران سرطانی در اولویت برنامه‌های روزانه قرار دهند.
تعویق درمان سرطان روند درمان را سخت‌تر می‌کند
پوریا عادلی، دبیر انجمن سرطان اصفهان در خصوص اینکه شیوع بیماری کرونا کل جامعه را دچار مشکلاتی کرده است و بیماران سرطانی و خانواده‌های آنها هم از این مسئله مستثنی نیستند، به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: در بحث مشکلات ایجاد شده و مسائلی که به احتمال زیاد در ماه‌های آینده خود را نشان می‌دهد اینکه به علت وجود ویروس کرونا بیمارانی با وجود داشتن علائم اولیه بیماری سرطان به پزشک مراجعه نمی‌کنند و ممکن است که دیر مراجعه کنند و همین می‌تواند به افزایش درجه و مرحله بیماری منجر شود و این روند کار درمان بیماران سرطانی را سخت‌تر می‌کند.
وی اضافه می‌کند: نکته‌ای که افراد باید در نظر داشته باشند اینکه با وجود اینکه که بیماری کرونا در جامعه همه‌گیر شده است، اگر علائم هشدار دهنده‌ای دارند که نشان دهنده بیماری سرطان است بهتر است که با حفظ همه پروتکل‌های بهداشتی به پزشک مراجعه کنند و تشخیص زودرس بیماری را به تعویق نیندازند.
متخصص رادیوتراپی آنکولوژی، تصریح می‌کند: به خصوص کسانی که مراجعه کردند و اقدامات تشخیصی برای آنها شده است سعی کنند که بعد از تشخیص به دلیل شیوع ویروس کرونا بقیه مراحل درمانی را عقب نیندازند به دلیل اینکه بیماری سرطان بیماری جدی است و می‌تواند مشکلات جدی را برای بیماران داشته باشد.
عادلی معتقد است که اصل روند درمان هم به ماهیت تشخیص بیماری سرطان شخص وابسته است و تصمیمی که پزشک معالج برای درمان او در نظر می‌گیرد. ممکن است که بعضی درمان‌ها در دوران شیوع کرونا کمتر شده یا حذف شوند و یا در تعدادی از سرطان‌ها نیز این کار انجام نمی‌شود و این اتفاق وابسته به ماهیت توده بیماری دارد.
در اکثریت موارد درمان‌های سرطان را نمی‌توان قطع کرد
دبیر انجمن سرطان اصفهان با تاکید بر اینکه در اکثریت موارد درمان‌های سرطان را نمی‌توان قطع کرد، می‌افزاید: باید این درمان‌ها ادامه پیدا کرده و درمان‌های جراحی، شیمی درمانی و رادیوتراپی نیز انجام شود، از سوی دیگر بخش جراحی‌های اتاق عمل می‌تواند عامل انتقال ویروس کرونا شود به دلیل اینکه بیمار قبلی که جراحی شده ممکن است که ناقل ویروس کرونا باشد و این اتفاق‌ها ممکن است اتفاق بیفتد.
وی می‌گوید: توصیه ما این است اگر بیمارانی که جراحی دارند حتماً قبل از عمل جراحی تست کرونا بدهند تا با اطمینان خاطر بتوانند برای عمل مراجعه کنند تا هم برای خود و هم برای دیگران مشکل ساز نباشند.
متخصص رادیوتراپی آنکولوژی، تصریح کرد: نکته حائز اهمیت دیگر توجه به مدت درمان است، درمان‌های شیمی درمانی و رادیوتراپی به هر حال درمان‌های زمانبری است و بیماران در طی این درمان مجبور به مراجعات مکرر به مراکز درمانی برای رادیوتراپی و شیمی درمانی هستند و این موارد را نمی‌توان نادیده گرفت.
وی اظهار می‌کند: اما آنچه باید حتماً مورد توجه بیماران باشد اینکه در هنگام مراجعه به مراکز درمانی حتماً رعایت پروتکل‌های بهداشتی را در اولویت قرار داده و این موارد را جدی بگیرند و بدانند که این موارد برای حفظ آرامش و سلامتی خودشان است.
عادلی بر این باور است که به هر حال در دوره کرونا باید بیماران با صبر و حوصله مسائل درمانی را پیگیری کنند و درمان خود را ادامه دهند. عجله کردن بیمار ممکن است باعث از بین رفتن زحمات پزشکان و پرستاران شده و باعث آلودگی آنها هم شود.
دبیر انجمن سرطان اصفهان، تاکید می‌کند: ماهیت ویروس کرونا هنوز ناشناخته است، در بعضی موارد ابتلاء خفیف بوده و در بعضی موارد هم بسیار شدید است. بنابراین به طور دقیق میزان خطرآفرینی آن برای بیماران سرطانی هم ناشناخته است. بیماران سرطانی در روند شیمی درمانی ممکن است که دچار علائم تب و موارد دیگر شوند و رعایت نکردن موارد بهداشتی باعث گرفتار شدن و بستری آنها در بیمارستان‌ها و ابتلاء به انواع عفونت‌های بیمارستانی و کرونا هم می‌شود. بنابراین بیماران سرطانی باید روند درمانی را که پزشک به آنها اعلام کرده جدی بگیرند.
وی ادامه می‌دهد: نکته دیگر اینکه آیا بیماری کرونا سرطان‌زا ست یا اینکه ویروس کرونا می‌تواند عامل بروز سرطان باشد، باید توجه داشته باشیم که کرونا ویروس جدیدی است که هر روز چهره جدیدی از بیماری به انسان نشان داده می‌شود و اینکه این ویروس آیا باعث افزایش نوع خاصی از سرطان‌ها می‌شود یا نه نیاز به بررسی‌هایی دارد.
متخصص رادیوتراپی آنکولوژی، اظهار می‌کند: این روند باید در برنامه‌های آینده بررسی شود. اما آنچه مهم است اینکه ویروس‌هایی داریم که می‌توانند عامل ایجاد سرطان باشند. برای اینکه میزان خطرپذیری و ابتلای بیماران سرطانی به کرونا ویروس کمتر شود به این گروه از بیماران توصیه می‌کنیم که دستورات بهداشتی را رعایت کرده و شستشوی مرتب دست‌ها و زدن ماسک را مورد توجه قرار دهند.
گزارش از اکرم کیانی خبرنگار سرویس جامعه ایمنا
نظر شما