شمس تبریزی؛ معمار ادبیات فارسی

به گزارش خبرنگار ایمنا، نام مولوی به ادبیات ایران گره خورده است. شاعری بزرگ که با اشعار عرفانی خود زبان فارسی را در سطح بین‌المللی مطرح کرده است. مهم‌ترین چهره تأثیر گذار بر این شاعر شمس تبریزی است. شمس از صوفیان و عارفان سده هفتم هجری است که مریدان بسیاری داشته است و به اعتراف همگان چهره‌ای ناشناخته در تاریخ عرفان و ادب فارسی است. در واقع آنچه از او می‌دانیم در پرتو ارتباطش با مولوی است. به گونه‌ای که از هریک از این دو چهره سخن به میان می‌آید ناخودآگاه باید از دیگری نیز نام برده شود.

انس و دلبستگی شمس و مولانا اتفاقی شگفت‌انگیز است چراکه مصاحبت این دو قرن‌ها شعر و اندیشه فارسی را به خود مشغول داشته است. در مقالات شمس که به همت محمد علی موحد منتشر شده آمده است: " شمس گوهری داشت و به دنبال گوهر شناس می‌گشت تا آن را عرضه کند و در این آرزو سال‌ها چراغ به دست در شهرها گشت و به هر گوشه‌ای سر کشید تا مولانا را یافت و با او گفت آنچه گفت.

می‌توان گفت جست و جوی شمس برای یافتن یک فرد نبود او به دنبال جوهره انسانیت می‌گشت تا دریای معرفت خود را به او منتقل سازد. این جوهره را در مولانا یافت و او را به گونه‌ای ساخت که عظمت روحی، توان تربیتی و قابلیت تعلیم خود را به خوبی در آثار این شاعر نمایان کرده است. از طرفی مولوی آئینه شمس است، چراکه نقش او در ساختن ساختار فکری و فرهنگی این شاعر منحصر به فرد است. خود گفته است: مرا در این عالم با عوام هیچ کار نیست. برای ایشان نیامده‌ام، این کسانی که راهنمای عالم‌اند به حق انگشت بر رگ آنها می‌نهم. من شیخ را می‌گیرم و مواخذه می‌کنم نه مرید را، آنکه نه هر شیخ را، شیخ کامل را.

از نظر شخصیتی بارزترین ویژگی شمس را مهر طلبی او دانسته‌اند، او از آزار رساندن به دیگران بیزار بود. در عوض مهربان و نازک دل بود به گونه‌ای که خود می‌گوید طاقت دیدن شکنجه جنایتکاران را نیز ندارم. دوری از تجملات دنیایی و ریا نیز دیگر صفات او دانسته شده‌اند.

شمس از جمله پرورش دهندگانی است که خود آنچنان که باید مطرح نشده است. علت این امر را می‌توان در علم و شهرت شاگرد و یا حتی عدم علاقه خود شمس به شناخته شدن جست و جو کرد. او درباره ننوشتن گفته است: من عادت به نبشتن نداشته‌ام هرگز؛ سخنی را چون نمی‌نویسم در من می‌ماند و هر لحظه مرا روی دگر می‌دهد.

چیزی که نمی‌توان از آن چشم پوشید این است که شمس مراد یکی از سرآمدترین شاعران زبان فارسی بوده است و از این نظر می‌توان او را معمار ادبیات فارسی دانست. ویژگی معمار این است که همه زیبایی کار او را به تماشا می‌نشینند و خود در حاشیه باقی می‌ماند و این امر به خوبی در خصوص شمس قابل مشاهده است.