به گزارش خبرنگار ایمنا، وجود بعضی از بناهای تاریخی ارزش خاصی به محدوده پیرامونی آن می‌بخشد از این رو در حریم این بافت‌ها باید بر اساس ضوابط و مقررات و با هماهنگی میراث فرهنگی ساخت و ساز شود.
حریم گذاری با تعیین ضوابط قانونی برای محدوده اطراف بناهای تاریخی به حفظ اثر از راه پیوند آن با محیط اطراف می‌پردازد از آنجایی که بخش عمدهای از بناهای تاریخی در میان شهرها قرار می‌گیرد مطالعه اثرات حریم بر بافت تاریخی و محدوده حریم گذاری شده حائز اهمیت است چراکه موضوع حریم از موارد بسیار مهم و حساس در ارتباط با تمامی بناهای تاریخی است.
امروزه در محدوده آثار تاریخی پلاک‌هایی وجود دارد که با توجه به حریم این بافت‌ها، چگونگی ساخت و ساز آنها باید از سازمان میراث فرهنگی استعلام شود. نمونه این ساخت و سازها احداث مجتمع تجاری واقع در خیابان استانداری نبش کوچه پشت مطبخ و در ضلع غربی حریم بافت تاریخی میدان نقش جهان بود که سال ۹۰ برای چگونگی ساخت آن از سازمان میراث فرهنگی استعلام مورد نیاز انجام و کد ارتفاعی آن مشخص شد، اما به دلیل درخواست مالک برای کد ارتفاعی بیشتر با ورود مقام دادستانی به این پرونده متوقف شد.
در این ارتباط گفت و گویی را با «سید احمد حسینی‌نیا» معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
بافت تاریخی اصفهان کدام محدوده از شهر را در بر گرفته است؟
شهر اصفهان یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران است و قدمت آن به پیش از اسلام می‌رسد و به همین دلیل آثار و بناهای فراوانی از دوره‌های مختلف تاریخی را در خود جای داده که از همین رو به شهر موزه اصفهان معروف است. بافت تاریخی شهر اصفهان عمدتاً در مناطق یک و سه شهرداری اصفهان و بخشی در مناطق پنج و شش شهرداری واقع شده و پهنه‌های دیگر از لحاظ مساحتی بخش کمتری را شامل می‌شود.
محور تاریخی فرهنگی شهر اصفهان شامل ۴۰۰ اثر تاریخی ثبت شده ملی و چهار اثر ثبت شده جهانی است که محورهای ۱۰ گانه منشعب و در مجاورت این محور و منطبق بر استخوان‌بندی شهر اصفهان مجموعاً به طول ۲۳ کیلومتر زنجیره گردشگری این شهر را تکمیل می‌کند.
از حدود ۲۳۷ پهنه مصوب کلانشهر اصفهان دارای بافت ناکارآمد، ۴۴ پهنه از گونه بافت تاریخی است که از نظر مساحت ۲۱ درصد بافت ناکارآمد مصوب را شامل می‌شود که صیانت از میراث فرهنگی و هویتی در بافت‌های تاریخی رویکرد مشترک شهرداری و دادستانی اصفهان است.
اقدامات شهرداری اصفهان در بافت‌های تاریخی با چه رویکردی دنبال می‌شود؟
بافت‌های تاریخی، سرمایه‌های ملموس و جریان‌های فرهنگی زنده محسوب می‌شود و نمی‌توان به بافت تاریخی شهری تنها به عنوان مجموعه‌ای از عناصر شهرسازی و معماری قدیمی نگاه کرد.
هر بافت تاریخی با توجه به موقعیت قرارگیری خود، نیازمند شرایط ویژه‌ای از نظر طراحی و اجرای برنامه‌ها برای احیا و بازآفرینی است که این احیا باید همزمان با حفظ هویت و ارزش‌های فرهنگی- تاریخی شهر بتواند شاخص‌ها و کیفیت‌های زندگی را برای ساکنان و استفاده‌کنندگان خود نیز فراهم آورد تا توأمان با ارتقا در همه ابعاد بازآفرینی از جمله کالبدی، اجتماعی و اقتصادی در جریان رشد و توسعه شهر نیز قرار گیرد.
رویکرد شهرداری اصفهان در خصوص بافت‌های تاریخی از جمله محورهای تاریخی، ابنیه و مجموعه‌های تاریخی رویکرد بازآفرینی و احیا با هدف ایجاد پیوند خلاق گذشته و آینده است.
وجود شاخصه‌های ارزشمند و هویت بخش در بافت‌های تاریخی هر گونه مداخله در بافت‌های تاریخی را برای معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان همراه با اهمیتی دو چندان کرده از این رو جهت بافت‌های تاریخی نیازمند رویکردها و سیاست‌های مداخله ویژه است.
چه پروژه‌های بازآفرینی و احیا در بافت‌های تاریخی توسط شهرداری اصفهان در دست اجرا است؟
معاونت شهرسازی و معماری شهرداری اصفهان در حوزه بافت‌ها و ابنیه تاریخی شهر اصفهان پروژه‌های متعددی را در دستور کار قرار داده است که به طور کلی از احیا و مرمت تک بناها گرفته تا مجموعه‌های تاریخی مثل تخت فولاد پروژه‌های متعددی در حال طراحی و اجرا است که می‌توان به احیای چهار باغ عباسی، میدان امام علی (ع) و بافت پیرامون آن، ساماندهی میدان امام حسین (ع)، ساماندهی مجموعه علی‌قلی آقا و موارد بسیار دیگری از جمله گذرهای منتهی به چهارباغ، کف‌سازی و ساماندهی گذر هوانس در جلفا، مرمت مقبره کمال اسماعیل، پیاده راه سازی خیابان نظر میانی، بدنه‌سازی اطراف تخت فولاد و موارد دیگر اشاره کرد.
با توجه به مصاحبه اخیر دادستان اصفهان در خصوص پروانه صادره با ارتفاع بیشتر از خط آسمان در محدوده میدان نقش جهان، شهرداری چه اقداماتی در این زمینه انجام داد؟
شهر تاریخی فرهنگی اصفهان دارای آثار ارزشمند بسیاری است که برخی از آنها شهرت جهانی نیز دارند و یکی از پیکره‌های کالبدی و جغرافیایی بسیار با اهمیت که در این شهر رخ می‌نماید میدان تاریخی نقش جهان است.
حساسیت‌های بافت پیرامون این میدان در بسیاری از اسناد فرادست مورد تاکید قرار گرفته که از مهمترین این تأکیدات، حفظ میدان دید و خط آسمان میدان نقش جهان است.
همانطور که از سوی دادستان اصفهان اعلام شد پروانه صادره بر مبنای رأی صادره دیوان عدالت است، شهرداری اصفهان با توجه به دغدغه حفظ حریم این اثر تاریخی و علیرغم رأی دیوان عدالت اداری در سال ۹۳ مبنی بر صدور پروانه سه طبقه با توجه به حقوق مکتسبه قبلی در خصوص ملک مذکور، شهرداری اصفهان در پیگیری‌های بعدی درخواست رعایت حریم میدان نقش جهان را دارد که با توجه به اخطارهای متعدد دیوان عدالت اداری مبنی بر اجرای حکم صادره در فاصله سال ۹۵ تا ۹۷ و با توجه به دعوتنامه‌های صادره دیوان عدالت اداری و تشکیل جلسات در فاصله ۹۷ تا ۹۸ در سال ۹۸ صورتجلسه صدور مجوز در حضور مالک و شهرداری مبنی بر صدور طبقه نهایی تنظیم شد.
با توجه به دغدغه ارزشمند دادستان اصفهان در خصوص حفظ میراث تاریخی شهر که دغدغه مهمی نیز است و تاکید ایشان بر پیگیری مجدد موضوع در مراجع قانونی، شهرداری اصفهان نیز بر آمادگی همکاری در این خصوص تاکید دارد.
به هر حال بافت‌های تاریخی شهر از مهمترین عوامل هویت‌ساز هر شهر به شمار می‌آید و با توجه به درگیری این بافت‌ها با مسائل گوناگون در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی، حفظ و حراست از این میراث ارزشمند با همکاری تمامی ارگان‌ها و نهادهای حاکمیتی و به ویژه مشارکت تمامی شهروندان امکان‌پذیر است و شهرداری اصفهان در این خصوص از همکاری تمامی ذی‌نفوذان و ذی نفعان استقبال می‌کند و این رویکرد را تنها مسیر دست‌یابی به موفقیت می‌داند.
نظر شما