به گزارش خبرنگار ایمنا، محمد حسین آزادی روز گذشته _شنبه ۲۹ شهریورماه_ در وبینار شخصی سازی اطلاعات در رسانه‌های اجتماعی، اظهار کرد: از اوایل سال ۱۶۰۰ میلادی بعد از انقلاب صنعتی اروپا صنایع چاپ در انگلیس اختراع شد و بعد از آن در انگلیس فرانسه ایتالیا رسانه‌هایی مانند روزنامه و مطبوعات شروع به انتشار کردند. ۵۰ سال بعد تولید و انتشار روزنامه به آمریکا رسید و ۲۰۰ سال بعد وارد ایراد شد.
وی افزود: در دوره ناصرالدین شاه توسط میرزا صالح شیرازی و میرزا تقی خان امیرکبیر نخستین روزنامه به نام "وقایع اتفاقیه" منتشر شد. ما ۲۰۰ سال از رسانه در اروپا عقب هستیم و بیشتر در ایران عامه مردم با اطلاعات و دانش ارتباط نداشتند، عمدتاً درگیر زندگی روزمره خود بودند و به طور کلی حجم اطلاعات اندک بود. حدوداً از سال ۱۹۶۰ اینترنت در سطح جهان گسترش یافت و از زمان گسترش اینترنت، داده‌ها دیجیتال شد.
افزایش حجم اطلاعات پس از ظهور اینترنت
آزادی تصریح کرد: حجم اطلاعات بعد از ظهور اینترنت بسیار عظیم شد، به خصوص از زمانی که رسانه‌های اجتماعی ایجاد شد و از اواخر دهه ۹۰ میلادی و اوایل قرن ۲۱ فضای تعاملی و اشتراکی فیسبوک و توئیتر بوجود آمد. تا قبل از ایجاد این بستر کاربران و شهروندان صرفاً خواننده و شنونده بودند و در تولید داده نقش نداشتند.
وی افزود: بعد از ظهور رسانه‌های اجتماعی وارد نسل دوم وب و یک فضای تعاملی و دوسویه شدیم که هر کاربر می‌توانست تولید محتوا کند. "لرکر" به کاربرانی گفته می‌شد که در دهه ۹۰ میلادی مشارکتی در تولید محتوای آنلاین نداشتند و صرفاً مطالب منتشر شده را می‌خواندند. "بستر" به کاربرانی گفته می‌شود که در فضای آنلاین اقدام به تولید مطلب کرده و از این طریق به زندگی جوامع آنلاین کمک می‌کنند.
نقش دکمه‌های اجتماعی
این مدرس و پژوهشگر فضای مجازی گفت: عمده‌ترین نقش برای تبدیل لرکرها به کاربران تولیدکننده محتوا دکمه‌های اجتماعی مانند لایک و کامنت و اشتراک گذاشتن بود که با لمس یک دکمه می‌توان مطلب را برای صدها نفر به اشتراک گذاشت. این باعث کاربر پسند بودن فضای تعاملی برای کاربران شد.
آزادی ادامه داد: از جمعیت هفت میلیارد و ۷۵۰ میلیونی جهان در سال ۲۰۲۰ میلادی ۵۹ درصد شهروندان جهان به اینترنت دسترسی دارند ۶۷ درصد تلفن همراه دارند و ۴۹ درصد اینها از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند. در ایران نیز ۷۰ درصد از شهروندان که معادل ۵۸ میلیون نفر است از اینترنت استفاده می‌کنند و ۴۰ درصد از کاربران که معادل ۳۳ میلیون نفر هستند از رسانه‌های اجتماعی استفاده می‌کنند.
این مدرس و پژوهشگر فضای مجازی تصریح کرد: پلتفرم‌ها برای افزایش زمان استفاده کاربران از فضای آنلاین تنظیماتی را تعبیه کردند که به احتمال زیاد منجر به واکنش آنها به محتوا و کلیک کردن روی مطالب می‌شود، به همین دلیل است که امروزه افراد زیادی وقتشان را در فضای آنلاین می‌گذرانند و اطلاعات مورد نیازشان را در اینترنت و از طریق رسانه‌های اجتماعی می‌یابند.
شخصی سازی اطلاعات بر مبنای الگوریتم
آزادی گفت: این حجم از از داده‌های اطلاعات را مانند کتابخانه‌ای تصور کنید که هزاران جلد کتاب درون آن است. اما کاربران در موضوع خاص اطلاعاتی نیاز دارند که نیاز به همه آن کتاب‌ها نیست، چراکه در موضوع‌های مختلف موجود است. در فضای اینترنت و رسانه اجتماعی فضا نیز به همین شکل است که شما نمی‌توانید همه این اطلاعات را ببینید، چرا که نیازی به همه این اطلاعات ندارید همچنین دستگاه شما چنین ظرفیتی برای نمایش همه اطلاعات را ندارد پس برای مقابله با مقادیر فزاینده اطلاعات تولید شده در اینترنت واسطه‌های اطلاعاتی مانند فیسبوک و گوگل شروع به معرفی ویژگی‌های شخصی سازی کردند که مبتنی بر الگوریتم است.
وی افزود: نتیجه چنین شخصی‌سازی این است که نتایج در یک موتور جستجو و پلتفرم آنلاین برای هر کاربر متفاوت است و دو نفر با دوستان یکسان در یک شبکه اجتماعی ممکن است بر اساس تعامل گذشته خود با پلتفرم شاهد نمایش اطلاعات متفاوتی باشند. پلتفرم‌های رسانه‌های اجتماعی و موتورهای جستجو بر آنچه کاربر روزانه می‌بیند و نمی‌بیند تأثیر می‌گذارد.
این مدرس و پژوهشگر فضای مجازی ادامه داد: امروزه واسطه‌های اطلاعاتی در حال تبدیل شدن به دروازه‌بانان خبری نوظهور جامعه ما هستند، نقشی که روزگاری محدود به روزنامه‌نگاران و رسانه‌های سنتی بود. با این تفاوت که واسطه‌های اطلاعاتی جدید متناسب با خصوصیات هر کاربر، اطلاعات منحصر به فردی را به وی عرضه می‌کند، ولی روزنامه‌نگاران سنتی بر اساس اهداف و منافع سازمان رسانه‌ای مربوطه اقدام به تولید اطلاعات می‌کردند.
آزادی اضافه کرد: شخصی سازی اطلاعات را می‌توان به سه بخش شخصی سازی کاربر که شامل شخصی سازی خود انتخابی مبتنی بر فیلتر تعاملی و مربوط به شرایطی است که در آن کاربر انتخاب می‌کند تا فقط دیدگاه‌های همسو با فضای فکری خودش مواجه شود همچنین شخصی سازی اطلاعات و پلتفرم که مربوط به شخصی سازی وب سایت‌ها و پلتفرم‌ها است تقسیم کرد.
وی افزود: سومین بخش از شخصی سازی اطلاعات ترکیبی از دو بخش قبلی است که اگر دفعات انتشار یک هشتگ گسترده شود به اصطلاح "ترند" شده و برای سایر کاربرانی که الزاماً هشتگ مشابهی منتشر نکرده‌اند نیز نمایش داده می‌شود. به عبارتی کاربران را تحریک می‌کند تا توئیت‌های مرتبط با آن هشتگ را بخوانند و یا حتی منتشر کنند در این هنگام سایر موضوعات و هشتگ‌ها به حاشیه رانده می‌شود و به تعبیری سایر صداها را خاموش می‌کند و باعث شنیده شدن تکصدای ترند شده می‌شود.
نقش ربات‌های مخرب در نشر اخبار جعلی
این مدرس و پژوهشگر فضای مجازی ادامه داد: الگوریتم شخصی‌سازی کاربر پلتفرم قادر است به صورت خودکار محتواهای از پیش تعیین شده‌ای را تولید کند و با سایر کاربران حاضر در رسانه‌های اجتماعی ارتباط برقرار کند. ربات‌ها بسته به آنکه چگونه برنامه‌نویس شده باشند ممکن است مخرب باشند یا نباشند.
آزادی تصریح کرد: ربات‌های مخرب با بازنشر خبر جعلی در گروه‌ها و صفحات مجازی این توهم را به مخاطب القا می‌کنند که آن مطالب به طور گسترده‌ای توسط کاربران دیگر دیده شده است. حباب فیلتر در حقیقت انزوای فکری است و زمانی رخ می‌دهد که وب سایت‌ها یا پلتفرم‌های آنلاین از الگوریتم‌هایی استفاده کنند که اطلاعات مورد پسند کاربران را به وی ارائه دهند این اصطلاح نخستین بار در سال ۲۰۱۱ توسط الی پاریزر مطرح شد.
وی افزود: این نوع شخصی سازی از آن جهت که بدون اطلاع کاربر صورت می‌گیرد قادر است افکار عمومی را جهت دهی کند بدون آنکه افراد از اثر یاد شده اطلاع داشته باشند به عبارت بهتر اگر مردم ندانند که محتوای از پیش انتخاب شده‌ای را می‌بینند ممکن است فکر کنند که محتوای دیده شده دقیقاً همان چیزی است که سایر کاربران هم مشاهده کرده‌اند.
این مدرس و پژوهشگر فضای مجازی گفت: با ظهور رسانه‌های اجتماعی به عنوان منبع مهم دریافت اخبار و اطلاعات برخی کارشناسان نگرانی‌هایی را مبنی بر افزایش تفکیک آنلاین مطرح کرده‌اند. تفکیک آنلاین به این معناست که ارائه اخبار و نظرات جانبدارانه در فضای این رسانه‌ها ممکن است منجر به رشد رادیکالیسم سیاسی و افراطی گرایی در جامعه شود به طوری که افراد با نظرات و استدلال‌های سیاسی کمتری مواجه شوند و فکر کنند هیچ محتوا و نظر دیگری به غیر از محتوایی که مصرف می‌کنند وجود ندارد.
راه‌های مقابله با حباب فیلتر
این مدرس و پژوهشگر فضای مجازی خاطرنشان کرد: برای مقابله با استراتژی‌های حباب فیلتر باید تاریخچه وب و کوکی‌ها را حذف کرد و از گزینه ناشناس در مرورگر استفاده کنیم و علاقه خود را به چیزهای مختلف یا همه چیز در یک رسانه اجتماعی زیاد کنیم. همچنین دنبال کردن صفحات رسانه‌ای مختلف در رسانه‌های اجتماعی و تمایل شنیدن و خواندن نظرات متنوع پیرامون یک رویداد می‌تواند به مقابله در برابر حباب فیلتر کمک کند. رسانه‌ها و خبرنگاران باید خود را موظف به ارائه نگرش‌های مختلف پیرامون یک مسئله کنند و حتی پیشینه نمایی برای پوشش نگاه‌های متنوع حول موضوعات مختلف تعبیه کنند.
نظر شما