به گزارش خبرنگار ایمنا، جوانان به عنوان نسلی پویا و بالنده و دارای تخصص و تعهد خواهان ایفای نقش هر چه مؤثرتر در پیشرفت کشور هستند. واقعیت این است که تنها مشاوره گرفتن از جوانان و اعمال رزومه‌های مختلف و استفاده ابزاری از آنها در عرصه‌های اجتماعی، مشکلی از جوان امروز حل نخواهد کرد؛ در حالی که آنان باور دارند می‌توانند بازوان قدرتمندی در کنار مدیران جهت پیشبرد اهداف نظام باشند.
کشوری در مسیر پیشرفت موفق می‌شود که به بهترین شکل از توان و پتانسیل نیروی جوان خود در عرصه‌های مختلف استفاده کند. اگر به شکل مناسب و با برنامه‌ریزی دقیق از توان این نیروی عظیم استفاده شود، فرصتی بی نظیر برای توسعه همه جانبه و ارتقای امنیت ملی کشور به ارمغان خواهد آورد. در مقابل اگر نیروی جوان به حال خود رها شود، به نیازهای منطقی آنها توجه نشود و برای استفاده از توان این قشر برنامه‌ریزی نشود، پیشرفت و رشد کشور دچار وقفه و مشکل خواهد شد.
ایران به عنوان کشوری با جوانان نخبه، بهترین و مناسب‌ترین شرایط و موقعیت را برای رشد و بالندگی در تمامی عرصه‌های علمی، اقتصادی و بین‌المللی دارد. مشارکت اجتماعی از آن دست مواردی است که به عنوان یکی از شاخص‌های پویایی جامعه تلقی می‌شود، به طوری که افزایش آن می‌تواند مسئولیت پذیری افراد یک جامعه را نشان دهد و در مقابل، قدرت مطالبه‌گری مردم از مسئولان را بالا ببرد تا در فرآیندی هم‌افزا، مسیر رشد آن جامعه فراهم شود.
مشارکت جوانان به معنای حساس شدن آنها بر اموری است که تامین منافع عمومی و ملی یک کشور را به دنبال دارد. نسل جوان با استفاده از ابزارهای خدادادی خود نظیر خلاقیت و نیروی مضاعف می‌تواند موتور محرک افزایش مشارکت اجتماعی باشد. در صورت ورود این قشر از جامعه به عرصه‌های مختلف اجتماعی، می‌توان شاهد بهبود شرایط کشور در شاخص‌های فرهنگی، اقتصادی و سیاسی بود اما به‌کار نگرفتن در حوزه‌های مدیریتی از مهمترین چالش‌های جوانان برای ایجاد مشارکت است.
سال‌هاست با روی کار آمدن دولت‌های مختلف استفاده از مدیران جوان به یک دغدغه تبدیل شده است. با آغاز بکار دولت دوازدهم و ابلاغ دستورالعمل اجرایی نحوه انتخاب و انتصاب مدیران و افزایش تعداد مدیران زن و جوانان در دستگاه‌های اجرایی به ۳۰ درصد تا پایان برنامه ششم، امید به تغییر رویکرد دولت در بکارگیری جوانان افزایش یافت.
جمشید انصاری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور در ۱۹ بهمن ماه ۱۳۹۶ در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دو سیما با تشریح اقدامات مؤثر دولت در بخش‌های مختلف مربوط به امور اداری و استخدامی، گفته بود که "میانگین فعلی سن مدیریت کشور ۴۸ سال است و تا پایان برنامه ششم توسعه این میانگین به ۴۰ سال خواهد رسید و میانگین سن مدیریت هشت سال کاهش می‌یابد."
اگرچه یکی از وعده‌های دولت روحانی بکارگیری جوانان در عرصه‌های مدیریتی بود، اما به گفته معاون امور جوانان وزارت ورزش و جوانان، دولت به تعداد انگشتان دست از مدیران جوان استفاده کرده است.
مصوبه مجلس شورای اسلامی در مورد منع بکارگیری بازنشستگان نیز حرکتی در زمینه اهمیت و ضرورت جوانگرایی در بخش‌های مختلف مدیریتی و اجرایی بود. قانون «ممنوعیت بکارگیری بازنشستگان» برای اولین بار در جلسه علنی ۲۰ اردیبهشت ۱۳۹۵ مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۵ به تأیید شورای نگهبان رسید اما به دلیل ابهاماتی که داشت طرح اصلاحیه آن دوباره در مجلس بررسی شد. قانونی که تلاش داشت راه را برای اشتغال جوانان هموار کند بالاخره با کش‌وقوس‌های فراوان در روز ۶ شهریورماه سال ۹۷ تصویب شد و رئیس‌جمهوری اواخر شهریور این قانون را برای اجرا ابلاغ کرد اما برخی از سازمان‌ها و نهادها با بکارگیری روش‌ها و دورزدن‌های مختلف قانون از اجرای آن سر باز زدند تا این آخرین روزنه برای جوانگرایی دولت نیز از بین برود؛ جوانانی که همیشه پای ثابت حماسه آفرینی‌های این مرز بوم بوده‌اند و در شکل‌گیری دولت‌ها نقش پررنگی داشته‌اند.
نبود جوانگرایی تنها مربوط به این دولت نیست
امیر تیمور طاهری، دبیرکل سابق اتحادیه تشکل‌های دانشجویی دانشگاه آزاد معتقد است نبود جوانگرایی صرف این دولت و یا دولت‌های قبلی نیست بلکه پیشینه بلند مدت دارد. با آغاز بکار جمهوری اسلامی و ایجاد سازمان‌ها و نهادهای مختلف جوانان انقلابی بکار گرفته شدند، در نتیجه امروز میانگین سنی کارمندان دولت حدود ۵۰ تا ۶۰ سال است که به دلیل نیاز نظام در ابتدای شکل‌گیری بکار گرفته شده بودند.
به گفته وی، سازمان‌ها با روی کار آمدن هر دولتی سعی کردند از نیروهای جوان و سیاسی معطوف به طیف خودشان استفاده کنند. صرف درستی یا نادرستی بکارگیری جوان‌های سیاسی خودی، باید دید هدف از بکارگیری جوانان در دولت استفاده از نیروی کار تازه نفس است؟ به عقیده من، بکارگیری جوانان در دولت و در سایر بخش‌های حکومتی، به منظور ارائه ایده و فکر جدید بر پایه اصول و آرمان‌های انقلابی انجام می‌شود.
به گفته این فعال سابق دانشجویی، برخی جوانگرایی در دولت را معطوف به دریافت ایده خلاق می‌دانند نه استفاده از نیروی انسانی آن؛ در نتیجه در زمینه بکارگیری نیروی انسانی غفلت‌های زیادی شده است.
طاهری خاطرنشان می‌کند: نقاط ضعف بسیاری وجود دارد و همین باعث شده جوانان به حضور در سایر عرصه‌ها تشویق نشوند و نهایتاً با مدارک علمی خود به طرف اشتغال در نهادهای دولتی بروند و چون این نهادها با داشتن کادر اضافی مواجه هستند، از پذیرش نیروهای جدید خودداری می‌کنند که مشکلی بسیار اساسی در جمهوری اسلامی است و باید رفع شود. امیدوارم دولت آینده دولتی باشد که از تفکر جوان در پیشبرد اهداف جمهوری اسلامی استفاده کند و دوم اینکه نیروهای انسانی که تازه نفس هستند و فکر تازه دارند بکار گرفته و از آنها استفاده کند.
عملکرد دولت در بکارگیری جوانان بسیار ضعیف بود
علی جهانگیری، رئیس شاخه جوانان مجمع نیروهای خط امام، می‌گوید که جوانگرایی در دولت‌ها به چند دسته تقسیم می‌شود. نخست باید دید شخص اول دولت چقدر به جوانگرایی اعتقاد دارد و در چینش وزرا، معاون‌ها و مشاورها از جوانان استفاده کرده است، دوم اینکه وزرای انتخاب شده نیز به جوانگرایی اعتقاد داشته باشند. در استان‌ها نیز باید به این موضوع توجه کنیم.
به گفته وی، در ابتدای انقلاب میانگین سنی جوانانی که مسئولیت مدیریتی در کشور به دست گرفتند به ۲۴ سال می‌رسید؛ در جبهه‌ها، فرماندهان، جوان بودند، اما به مرور زمان همین افراد حاضر نشدند صندلی‌های مدیریتی را ترک کنند و اگر مدیریت یک نهاد را بر عهده داشتند، مدیریت چند جای دیگر را هم به دست گرفتند. این آفت کل کشور را فرا گرفته است و دولت روحانی نیز به هیچ عنوان به سمت جوانگرایی گام بر نداشت.
به گفته این فعال سیاسی استفاده دولتمردان از ظرفیت نیروی جوان به گونه‌ای است که تنها از افراد نزدیک به خودشان استفاده می‌کنند بنابراین برای اصلاح این مشکل ابتدا باید این آفت را از دولت‌ها دور کنیم. دولت روحانی در بخش‌های کوچک‌تر به این آفت دچار بود کما اینکه در دولت‌های گذشته نظیر دولت احمدی نژاد این اتفاق به وفور رخ داد.
جهانگیری معتقد است که در دولت روحانی هیچک دام از جوانانی که در ستادهای وی مشغول بکار بوده و شایستگی‌های فراوانی داشتند بکار گرفته نشدند.
وی خاطرنشان می‌کند: اگر قرار است دولت‌ها از ظرفیت نیروی جوان استفاده کنند باید در قسمت‌های اجرایی باشد و مدیرهای بازنشسته را کنار بگذارند. برای مثال اگرچه در ابتدا انتقادهای بسیاری علیه وزیر کنونی ارتباطات وجود داشت که می‌شد وزیر بهتر اما مسن‌تری به جای آذری جهرمی انتخاب کرد اما عملکرد او بهتر از سایر وزرای دولت بود. به طور کلی دولت روحانی در زمینه استفاده از ظرفیت نیروی جوان عملکرد بسیار ضعیفی داشت.
دولت به صورت انگشت شمار از توان مدیران جوان استفاده کرد
ساجد سهرابی، دبیر انجمن اسلامی دانشگاه صنعتی اصفهان معتقد است منطق، مکانیزم و ساختاری نهادینه نشده که مبنای مشخصی را برای تغییرات نیروی انسانی وضع کند و از مدیران بخواهد از ظرفیت نیروی جوان استفاده کنند.
به گفته وی، مهمترین معضل این است که هنوز ساختار و قانونی که بتوان بر اساس آن از مدیران شایسته استفاده کرد و مدیران ناکارآمد را کنار گذاشت وجود ندارد؛ البته قانون منع بکارگیری بازنشستگان در این زمینه تصویب شد که متأسفانه بر اجرای صحیح آن نظارتی نشد. افراد بازنشسته برکنار شدند اما به جای آنها افراد دیگری آمدند که در شرف بازنشستگی بودند.
سهرابی خاطرنشان می‌کند: دولت به صورت انگشت شمار از مدیران جوان استفاده کرد که اغلب آنها ژن خوب داشتند، نورچشمی یا افراد وفادار به جناح دولت بودند؛ باید توجه داشت قبیله گرایی سیاسی آفات جبران ناپذیری به دنبال دارد که می‌تواند عملکرد دستگاه‌های اجرایی را با اختلالات جدی مواجه کند.
نظر شما