به گزارش ایمنا، فرآیند صدور پروانه ساختمانی به‌عنوان اولین مرحله‌ای است که سرمایه‌گذاران ساختمانی برای شروع یک پروژه ساخت‌وساز باید آن را طی کنند. اما این مرحله از پروژه‌های ساختمانی طی سال‌های گذشته تاکنون به یک مسیر پیچیده، طولانی و آشفته تبدیل شده که نبود شفافیت در آن، منجر به بروز تصمیمات سلیقه‌ای و مغایر با ضوابط بالادست شهرسازی شهرهای کشور نیز شده است. این گزارش را که پیش‌تر در «دوازدهمین شماره مجله الکترونیک شهرگاه» منتشر شده است، در ادامه می‌خوانید:
این در حالی است که نتایج تحقیقات «الگوهای مبارزه با فساد در شهرداری‌های کشورهای مختلف» نشان می‌دهد یکی از مهم‌ترین حوزه‌های اصلی شکل‌گیری فساد در ساختار شهرداری‌های کشور به‌ویژه کلانشهرها، شهرسازی و مسیر غیر هوشمند صدور مجوزهای ساختمانی است.
طی سال‌های گذشته، به‌دلیل حجم بالای مراجعات شهروندان به حوزه شهرسازی بابت صدور مجوزهای ساختمانی، عدول از قوانین و ضوابط بالادست چه در دفاتر خدمات الکترونیک که در ابتدا برای کاهش میزان انجام امور از طریق افراد شکل گرفت و چه در شهرداری‌ها صورت می‌گیرد. کارشناسان شهری معتقدند تحقق شهر الکترونیک ماموریت‌هایی است که به‌دلیل مواجهه روزانه شهروندان با حوزه‌های خدماتی نه تنها میزان بروز فساد در این حوزه را کاهش می‌دهد بلکه می‌تواند میزان رضایت عمومی از خدمات ارائه‌شده از سوی مدیریت شهری را افزایش دهد.
چراکه مطابق بررسی‌های انجام شده بخش زیادی از مراجعات حضوری سازنده‌ها و سرمایه گذاران برای تسریع پروسه اخذ مجوز ساختمانی می‌تواند منجر به پرداخت‌های غیررسمی و خارج از چارچوب شود که در نهایت منجر به افزایش هزینه‌های پنهان پروژه ساختمانی خواهد شد.
از نگاه کارشناسان شهری با ارائه خدمات الکترونیکی بسیاری از مراجعه‌های شهروندان به شهرداری کاهش پیدا می‌کند و سفرهای بین‌شهری حذف می‌شود که قطعاً بر کاهش ترافیک و آلودگی هوا تأثیر بسزایی خواهد داشت. از سوی دیگر شهروندان می‌توانند در بهترین زمان خدمات خود را از شهرداری دریافت و به‌صورت الکترونیکی اقدامات اداری شهرداری را پیگیری کنند و ببینند پرونده‌شان در چه مرحله‌ای قرار دارد.
به گفته آنها، تحقق شهر الکترونیک به‌صورت کامل و نه ویترینی می‌تواند چند هدف را به شکل همزمان برای مدیریت شهری ایجاد کند. چابک‌سازی سیستم شهرداری، سبک‌سازی نیروی انسانی، ارائه خدمات سریع و باکیفیت، ساده‌سازی مراحل انجام امور اداری، کاهش سفرهای درون‌شهری متعدد، ارائه خدمات به شکل غیرحضوری و در نهایت افزایش رضایت شهروندان از نوع خدمات‌رسانی مهم‌ترین اهدافی هستند که مدیریت شهری با ساده‌سازی این مسیر می‌تواند به آنها دسترسی داشته باشد. نکته مهم در مسیر ارائه خدمات از سامانه‌های هوشمند آن است که به‌دلیل کاهش دخالت‌های فردی در مجوزهای صادره حجم تصمیمات سلیقه‌ای و مغایر با ضوابط اسناد فرادست به‌شدت کاهش پیدا می‌کند و به این ترتیب یکی از دریچه‌های اصلی فساد در مجموعه شهرداری‌ها از بین خواهد رفت.
در این مسیر نیز شهرداری اصفهان به عنوان یکی از مجموعه‌های مدیریت شهری پیشرو در کشور طی چند سال اخیر توانسته گام‌های مثبتی را بردارد. نخستین گام اجرایی این مسیر از سوی مجموعه مدیریت شهری اصفهان، از طریق راه اندازی سامانه «اصفهان نما» برداشته شده است.
در سایت اصفهان نما شکل و نحوه خدمات از حالت سنتی به صورت کاملاً هوشمند و یا ساده‌ترین شکل ممکن بدون واسطه در اختیار خود شهروند به عنوان ذی‌نفع و بهره بردار نهایی قرار می‌گیرد. در چنین حالتی تمامی شهروندان به صورت یکسان و بدون محدودیت زمانی و مکانی (۲۴*۷) از طرق مختلف (کامپیوترهای شخصی و یا گوشی‌های همراه) به سامانه مزبور وارد شده و در کنار دریافت خدمات عمومی خدمات اختصاصی نیز دریافت می‌کنند.
به این ترتیب اگر شهروند درخواست پروانه احداث بنا با تخریب و بازسازی را داشته باشد با ثبت درخواست خود در سامانه و بدون مراجعه به شهرداری می‌تواند تا دستور تهیه نقشه را به صورت آنلاین و غیرحضوری انجام دهد؛ همچنین عوارض خود را به صورت آنلاین پرداخت و زمان بازدید خود را انتخاب کرده و بدون مراجعه حضوری به شهرداری، دستور تهیه نقشه را از سامانه دریافت کند.
از سوی دیگر بعد از ثبت درخواست توسط شهروند، پرونده جهت تأیید کارتابل مهندسان ناظر ارجاع داده شده و اطلاع رسانی‌های لازم با پیامک به مالک و ناظران انجام می‌شود و نهایتاً پس از تأیید پرونده توسط مهندسان ناظر به صورت غیرحضوری جهت ادامه فرایند و انتخاب زمان بازدید به مالک اطلاع رسانی لازم می‌شود.
همچنین در سایت اصفهان نما، خدمت استعلام بانک (بدون مراجعه به شهرداری) برای پاسخ به استعلام بانک‌ها جهت تخصیص وام ایجاد شده و بدون نیاز به مراجعه به شهرداری یا دفاتر پیشخوان خدمات دولت و صرفاً با پرداخت عوارض نوسازی و به صورت آنلاین قابل استفاده است.
امکان صدور گواهی نقل و انتقال برای دفترخانه‌ها، مشاهده اطلاعات مربوط به پرونده و بازدید مجازی ۳۶۰ درجه کوچه‌ها، خیابان‌ها و مکان‌های دیدنی شهر اصفهان از دیگر قابلیت‌های شهر نماست.
در این میان اما یکی از جذاب ترین امکانات الکترونیکی شدن خدمات شهرسازی در مجموعه شهرداری اصفهان آن است که ساعات ارائه خدمات از هشت به ۲۴ ساعت شبانه‌روز افزایش یافته است به این ترتیب شهروندان برای انجام خدمات ریز و درشت شهرداری به‌صورت دیجیتال علاوه بر کمک به کاهش آلودگی هوا می‌توانند در کوتاه‌ترین زمان پاسخ مناسب را دریافت کنند.
کارشناسان شهری با تاکید بر آنکه در این روش، رابطه‌ها معنایی ندارد و شهروندان ملزم به ورود به این سیستم هستند تا بتوانند کارشان را انجام دهند، عنوان می‌کنند: کانال ایجاد شده از سوی مدیریت شهری اصفهان برای ارائه خدمات غیرحضوری و الکترونیکی هم‌سو با شهروندمداری و در راستای پیشگیری از فساد اداری حرکت می‌کند و انتهای کار هرکدام از اقدامات این مجموعه به رفاه حال شهروندان ختم می‌شود.
از دیدگاه آنها مهم‌ترین مزیت آن است که شهروندانی که تمایل دارند، می‌توانند بدون مراجعه به شهرداری بسیاری از کارهای خود را به‌صورت اینترنتی انجام دهند و این اتفاق بسیار خوبی است چرا که مهم‌ترین ایراد ارائه خدمات شهرسازی از سوی شهرداری‌ها به شکل سنتی گذشته، طولانی شدن روند صدور پروانه‌های ساختمانی است.
آفت اولیه ناشی از طولانی شدن روال کار صدور پروانه ساختمانی آن است که یک کانال نامرئی رانت‌زا، برای مانور واسطه‌ها میان سازنده‌ها و شهرداری شکل خواهد گرفت. چراکه سازنده‌ها با مشاهده جریان سخت و پیچیده اخذ جواز ساختمانی سعی می‌کنند کانال دومی برای دستیابی آسان و سریع به مجوز پیدا کنند و همین موضوع سر منشأ بروز فساد و رانت در چرخه صدور پروانه ساختمانی خواهد شد. آفت ثانویه ناشی از این فرآیند نیز سلب شدن امکان نظارت کامل و جامع نهاد نظارتی بر مسیر پیچیده و طولانی صدور پروانه ساختمانی است. به گفته کارشناسان شهری، وجود امضاهای شفاهی و صدور مجوزهای طلایی مبتنی بر سلایق و نظرات مدیران شهری عملاً امکان ردیابی و پیگیری را از نهاد نظارتی سلب خواهد کرد.
نظر شما