به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه نبود هماهنگی بین دستگاه‌های ذی‌ربط برای حفاظت از بافت‌ها و ارزش‌های تاریخی و فرهنگی معضلی برای شهرها شده است از این رو بهترین راه برای برنامه ریزی و حفاظت و احیا بافت‌های تاریخی استفاده از سرمایه‌های مردمی و اجتماعی بافت‌های تاریخی و مشارکت دادن آنها در این امر است.
توانمندسازی ساکنان بافت‌های فرسوده به ویژه در حوزه آگاهی بخشی و آموزش مهارت‌ها بسیار مورد توجه بوده زیرا با توانمند کردن آنها از طریق آموزش، مدیریت و امکان سنجی و ایجاد امکانات، شرایط مدیریت امور بافت برای آنها فراهم شده و مدیریت آن از دست دولت به مردم انتقال می‌یابد.
دلایل زیادی وجود دارد که توانمندسازی با درگیر کردن و مشارکت مردم، دستاوردهای مثبتی در عملکرد ایجاد می‌کند و این مهم یک برنامه راهبردی اجتناب ناپذیر برای کار بیشتر با صرف هزینه کمتر است، این فرآیند اگرچه زمان بر، اما نتیجه آن همان حفاظت پایدار است.
از حدود ۲۳۷ پهنه مصوب دارای بافت ناکارآمد شهر اصفهان ۴۴ پهنه از گونه بافت تاریخی است که از نظر مساحت ۲۱ درصد بافت ناکارآمد مصوب را شامل می‌شود و شهرداری در سال‌های اخیر برای بازسازی و احیای این بافت‌ها اقدامات زیادی کرده است که برای آگاهی از آنها با «سیداحمد حسینی‌نیا» معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان گفت و گویی انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
اقدامات مدیریت شهری برای بازآفرینی بافت فرسوده شهر چه بوده است؟
حدود ۱۲ درصد از مساحت کلانشهر اصفهان در محدوده بافت فرسوده قرار دارد و در همین محدوده حدود ۲۳ درصد جمعیت شهر اصفهان سکونت دارند، بنابراین بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد از مهمترین اولویت‌های اجرایی و سیاست گذاری معاونت شهرسازی و معماری است.
شهرداری اصفهان از سال ۹۶ تاکنون در بودجه سالیانه خود بیش از ۴۰۰ میلیارد تومان برای بافت‌های فرسوده برنامه‌های اجرایی در نظر گرفت و به مرحله اجرا رساند.
تسریع در بازآفرینی شهری در کنار رویکردهای کالبدی و اجتماعی و مشارکت شهروندان مد نظر بوده است که در این راستا برای پیاده شدن الگویی مبتنی بر مشارکت شهروندان، تشکیل دفاتر تسهیلگری و نهاد توسعه محله که گامی برای تحقق رویکرد توسعه اجتماع محور محسوب می‌شود، برای هشت محله برنامه‌ریزی شده که در حال حاضر پنج دفتر در حال فعالیت و سه دفتر دیگر در مرحله انتخاب مشاور قرار دارد.
فرآیند بازآفرینی شهری در سطح شهر اصفهان برای ۲۸ محله دارای اولویت برنامه ششم توسعه کشور در شش محور شامل توسعه امکانات و خدمات روبنایی در مقیاس شهری و محله‌ای، ارتقای زیرساخت‌های شهری و محله‌ای، بهسازی و ارتقای فضاهای شهری و محله‌ای و توسعه قلمروی عمومی، ارتقای توانمندی‌های اقتصادی، ظرفیت‌سازی اجتماعی و نهادی، تهیه طرح‌ها و برنامه‌های بازآفرینی در مقیاس شهری و محله‌ای و بهسازی، مقاوم‌سازی و نوسازی مسکن با بودجه‌ای بالغ بر حدود سه هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان تعریف شده که امیدواریم با مشارکت تمامی ارگان‌ها بتوان این برنامه را به بهترین نحو اجرا کرد.
بافت تاریخی چند درصد از بافت فرسوده شهر را شامل می‌شود؟
از حدود ۲۳۷ پهنه مصوب دارای بافت ناکارآمد ۴۴ پهنه از گونه بافت تاریخی است که از نظر مساحت ۲۱ درصد بافت ناکارآمد مصوب را شامل می‌شود؛ بافت‌های تاریخی اصفهان بیشتر در مناطق یک و سه واقع شده و ساماندهی آنها نیازمند رویکردها و سیاست‌های ویژه است.
این گونه بافت‌ها همزمان با حفظ هویت و ارزش‌های فرهنگی و تاریخی شهر باید شاخص‌ها و کیفیت‌های زندگی را برای ساکنان خود فراهم آورد تا همزمان با ارتقا در همه ابعاد بازآفرینی از جمله کالبدی، اجتماعی و اقتصادی در جریان رشد و توسعه شهر قرار گیرد.
نحوه شناسایی بافت فرسوده و نظارت بر اقدامات در خصوص بافت‌های ناکارآمد چیست؟
بافت‌های ناکارآمد مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری است که آخرین بار در سال ۱۳۹۴ تدقیق شده است؛ تاکنون بافت‌ها بر اساس شاخص‌های سه گانه ریزدانگی، نفوذناپذیری و ناپایداری مشخص شده‌اند که در حال حاضر شورای عالی شهرسازی و معماری در حال بررسی و تدوین شاخص‌های جدید است که شاخص‌های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی را نیز در شناسایی بافت‌ها دخیل کند.
در معاونت معماری و شهرسازی کمیته عالی ساماندهی بافت‌های ناکارآمد راه‌اندازی شده تا بتوانیم به عنوان سیاست‌گذار حوزه بازآفرینی در شهرداری اقدامات را رصد و تسریع کنیم.
اعضای این کمیته شامل معاونان شهردار اصفهان (حسب موضوعات مرتبط) رئیس کمیسیون عمران، معماری و شهرسازی، مدیر عامل سازمان نوسازی و بهسازی، مدیران مناطق و سایر قسمت‌های شهرداری بوده که هدف از تشکیل آن هماهنگی امور بازآفرینی شهر اصفهان در سطح کلان است.
برای بازآفرینی بافت فرسوده بازار اصفهان چه اقداماتی شده است؟
بازار تاریخی اصفهان از مهمترین عناصر بافت تاریخی این کلانشهر بشمار می‌رود.
دو عنصر اصلی و شاخص اصفهان یعنی میدان امام (ره) و میدان امام علی (ع) از طریق بازار بزرگ به یکدیگر می‌رسند و این موضوع اهمیت بازار بزرگ اصفهان را به عنوان محور تجاری و گردشگری صد چندان می‌کند.
شهرداری اصفهان در خصوص بازار تاریخی شهر اصفهان برنامه‌های متعددی را اجرا کرده و مواردی را در حال انجام دارد که یکی از مهمترین آنها «پروژه میدان تا میدان» است؛ که در آن هدف، بازگرداندن حیات بازار با رفع آسیب‌های کالبدی بوده که شامل کف‌سازی، جداره‌سازی، مرمت سقف و بام با هدف احیای بازار بزرگ در فازهای مختلف است که با اعتبار ۳۰ میلیارد ریال در حال اجراست.
از دیگر پروژه‌های تاریخی در محدوده میدان نقش جهان می‌توان به ساماندهی گذر میرعماد اشاره کرد که در قسمت شمال غربی میدان نقش جهان واقع شده و در راسته آن سرای حاج میرزا حسین، سرای مخلص و تکیه میرعماد قرار دارد. ساماندهی این گذر تاریخی افزایش سطح کیفی و کمی، حفظ بناهای تاریخی و ارتقای سطح کیفیت کالبدی را در پی داشته است.
در سوی دیگر بازار به میدان امام علی (ع) می‌رسد که یکی از عناصر اصلی این میدان مسجد جامع است؛ پس آزادسازی عناصر غیر تاریخی در پیشخوان این مسجد و اجرای کامل کف‌سازی، ورودی مسجد در بدنه میدان قرار خواهد گرفت و با ساماندهی میدان جلوخان، مسجد کمر زرین، مسجد جامع و بازار بزرگ جنب مسجد، در کنار میدان جلوخان قرار خواهد گرفت.
مهمترین راهکار بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهر را در چه می‌دانید؟
بازآفرینی بافت‌های ناکارآمد شهری امری آنی و سریع نیست، بلکه با توجه به مسائل گوناگون این بافت‌ها در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و کالبدی، این فرآیند حساس و پیچیده نیازمند مشارکت تمامی شهروندان است تا بتوانیم برنامه‌های پیش‌بینی شده در راستای بازآفرینی را به بهترین وجه اجرا کنیم.
نظر شما