غم‌نوایی از تار،‌ شور و نی

به گزارش خبرنگار ایمنا، استاد حسین علیزاده را بیشتر افراد با اثر نینوا می‌شناسند، آلبومی که در زمان انتشارش نقدهای تاییدی را به خود جلب کرد و توانست از توده مردم گرفته تا منتقدان سرسخت طرفدارانی بیشماری پیدا کند. نینوا به نوعی شناسنامه علیزاده است شناسنامه‌ای درخشان که نه اصیل و سنتی است و نه کلاسیک محض؛ اما یک روایت کاملاً ایرانی است.

روایتی از زبان نی و در دستگاه نوا که همگان می‌توانند آن را درک کنند. روایتی سرشار از غم و اندوه، اما این بار اندوهی ستودنی. اندوهی که از اعماق وجود هنرمندی ظریف و با احساسات سرچشمه می‌گیرد. بنا بر گفته استاد علیزاده نینوا به نوعی خاطره‌نویسی‌های او در دوران جنگ تحمیلی بوده است. جنگی که از دریچه نگاه یک هنرمند روایت می‌شود و بدیهی است که هنرمند جنگ را پدیده‌ای اندوهناک می‌بیند.

علیزاده شاید با این آلبوم مسئولیت اجتماعی خود را به عنوان یک هنرمند در قبال دوران جنگ به خوبی اجرا کرده است، اما با نگاهی به کارنامه هنری علیزاده می‌توان اکثر آلبوم‌های منتشر شده بعد از نینوا را بازتابی از شرایط اجتماعی آن دوران و واکنش علیزاده به آن دانست. "آوای مهر"، "زمستان است"، "فریاد"، "بی تو بسر نمی‌شود" و بسیاری آلبوم‌های دیگر حداقل ریشه‌ای در مسائل اجتماعی و سیاسی زمان داشته است.

حتی در آلبوم "غم‌نومه فریدون" آخرین اثر منتشر شده علیزاده هم بارقه‌هایی از این مهم دیده می‌شود. "غم‌نومه فریدون" داستانی موزیکال از جامعه‌ای است که خندیدن در آن ممنوع شده و در این میان جوانی وجود دارد که زیر بار این ننگ نمی‌رود و حاضر نیست لبخندهای معشوقه خود را نبیند.

علیزاده بیش از دیگر همکاران خود مبانی اخلاقی را رعایت کرده و با با دیگران مدارا کرده است، او در طول زندگی‌اش نزاع و دشمنی با همکاران خود نداشته و همواره با روی باز و مهربان پذیرای سلایق مختلف بوده است. اگر چه برخوردهای بعضاً توهین آمیزی هم با او وجود داشته، هیچ گاه مقابله به مثل نکرده و همواره با منطق و ادب برخورد داشته است.

خلاقیت و نوآوری‌های علیزاده محدود به آهنگسازی نیست و در نوازندگی، موسیقی فیلم، ابداع ساز و ردیف‌نوازی هم وجود دارد. از جمله نوآوری‌های این هنرمند در ردیف موسیقی ایران را می‌توان ابداع مقامِ داد و بیداد دانست. مقامی که از ترکیب گوشه "داد" در دستگاه ماهور و گوشه "بیداد" در دستگاه همایون پدید آمده است. "سلانه" ساز ابداعی حسین علیزاده است که رنگ صوتی تازه و جدیدی دارد، اما ممکن است هنوز هم جای کار داشته باشد. به علاوه علیزاده نقش بسزایی در شناساندن ساز "شور انگیز" و زنده کردن کاربری آن داشته است به طوری که امروزه نوازندگان بیشتری از نواختن این ساز در آثار خود استفاده می‌کنند.

آلبوم "شور انگیز" را می‌توان اوج ابداعات حسین علیزاده در فرم‌های موسیقی ایرانی دانست. آلبومی که نشان از نبوغ و خلاقیت فراوان حسین علیزاده دارد. از سویی دیگر آلبوم "ترکمن" را می‌توان حاصل تجربه‌های نوی علیزاده در نوازندگی و فضاسازی با ساز خود دانست. علیزاده علاوه بر تسلط کامل بر ردیف و روایت‌های مختلف آن بر موسیقی کلاسیک هم کاملاً مسلط است و همین تسلط را باید باعث ایجاد کارهای ارکسترال در مدهای ایرانی و موسیقی‌های فیلم علیزاده دانست.

ارکستراسیون و ساز آرایی در آثار علیزاده به طرز جالبی بیان شخصی خود را دارد و حتی این مورد را هم می‌توان در کارهای گروهی او با سازهایی کاملاً ایرانی هم مشاهده کرد. آثار و شخصیت علیزاده به قدری برجسته است که کیهان کلهر به او لقب معمار آهنگسازی معاصر ایران را داده است.

استاد حسین علیزاده سه بار بخاطر آلبوم‌های "فریاد"، "بی تو به سر نمی‌شود" و "به تماشای آب‌های سپید" نامزد دریافت جایزه گرمی شده است. این هنرمند همچنین چهار سیمرغ بلورین برای بهترین موسیقی فیلم از جشنواره موسیقی فجر و بسیاری جوایز دیگر را کسب کرده است که البته از دریافت یکی از آن‌ها یعنی نشان شوالیه فرانسه سرباز زده است که باز هم واکنشی عاقلانه در راستای ایفای مسئولیت اجتماعی خود بوده است. بی شک استاد حسین علیزاده گنجینه‌ای گرانبهاست که بیش از اینها شایسته تقدیر و ستایش است و از جمله هنرمندانی است که نام او همواره همچون ستاره‌ای بر تارک آسمان هنر ایران زمین می‌درخشد.