به گزارش خبرنگار ایمنا، تمرکز یافتن جمعیت و تغییر نوع مصارف خانوارهای ساکن شهر، نوع و میزان تولید زباله در شهرهای امروزی را افزایش داده و مدیریت شهرها را با چالشی قابل توجه در این زمینه مواجه کرده است.
زباله‌های تولید شده توسط شهروندان باید به مکانی مطمئن منتقل شده و با روش‌های مختلف، دفن یا بازیافت شود. بازگرداندن زباله به چرخه استفاده و بازیافت آن از جمله شاخصه‌های شهر هوشمند است و بسیاری از شهرهای دنیا در حال رقابت با یکدیگر هستند تا بتوانند از روش‌های به روز با بهره‌وری بالا برای بازیافت پسماندهای شهری استفاده کنند تا آلودگی‌های زیست محیطی ناشی از این زباله‌ها را کاهش دهند و بتوانند از منافع اقتصادی بازیافت دوباره پسماندها بهره مند شوند.
زباله‌های تولیدی کرج و مناطق همجوار آن از حدود ۳۰ سال گذشته در مکانی به نام حلقه دره دفن می‌شود که با مشکلاتی مواجه بوده که سازمان مدیریت پسماند شهرداری را با چالش‌هایی مواجه کرده است، در همین ارتباط با" فرید ملکان، رئیس اداره دفن و پردازش سازمان مدیریت پسماند شهرداری کرج" گفت‌وگویی داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
مشکلات و معضلات پیش روی مرکز دفن حلقه دره شهر کرج چیست؟
مشکلات حلقه دره به این علت است که نزدیک به ۳۰ سال از احداث آن می‌گذرد، اما توجه خاصی به تجهیز آن نشده و به صورت علمی در مورد آن بررسی صورت نگرفته بود و همیشه مسائل آن در دوره‌های مختلف مدیریت شهری مغفول مانده و باعث بروز مشکلات و معضلات زیادی شده بود که موجب شده تا مسائل زیادی در حوزه محیط زیستی برای شهروندان منطقه سه و چهار شهر کرج ایجاد شود.
پس از سال‌ها در این دوره مدیریت شهری برای رفع مشکلات این مرکز برنامه ریزی شد و با چند دانشگاه و اساتید بنام کشور گفت و گو شد و در این زمینه تحقیقات زیادی شد تا بتوانیم منشأ آلودگی را پیدا کنیم.
سایت شهر کرج پذیرای دفن پسماند کل استان است چرا که در شهرهای دیگر استان مرکز دفن وجود ندارد. روزانه هزار و ۸۰۰ تن زباله در مرکز حلقه دره دفن می‌شود. از این میزان بالاترین رقم زباله دفن شده که توسط مردم شهر کرج تولید می‌شود حدود ۸۰۰ تن است و بیشتر از هزار تن دیگر از شهرستان‌های دیگر استان به این مرکز دفن منتقل می‌شود. برخی از دهیاری‌های کوچک استان از خدمات شرکت‌های تعاونی استفاده می‌کنند تا زباله‌ها را تجمیع کرده و هزینه کمتری برای حمل و نقل پرداخت کنند.
حال با توجه به وجود این مشکلات جای تأسف دارد که مرکزی در کرج برای دفن زباله در اختیار شهرهای اقماری قرار داده شده است، اما هیچ گونه امکانات رفاهی برای بهتر انجام شدن فرآیند دفن، پرداخت نمی‌شود. به طور مثال شهری مثل چهارباغ زباله تولید شده خود را به مرکز حلقه دره می‌آورد، اما حتی شرکت آب و فاضلاب این شهرستان حاضر نیست انشعاب آب شرب به حلقه دره بدهد.
از این نظر تحت فشار هستیم در حالی که شهرها و دهیاری‌ها انتظار دارند با کمترین هزینه، بهترین خدمات را دریافت کنند. ادامه این روند برای شهر کرج و مردم آن ممکن نیست زیرا مجبور هستیم معضلات چندین ساله این مرکز را برطرف کنیم در حالی که نیازمند اعتبارات بیشتری هستیم و عوارض آن را نیز دریافت نمی‌کنیم.
زباله‌های آورده شده از شهرستان‌های استان در شرایط بسیار نامطلوب و بدون در نظر گرفتن استانداردهای مورد نیاز به مرکز دفن حلقه دره ارجاع داده می‌شود، مسائل محیط زیستی رعایت نمی‌شود و تولید شیرابه بسیاری دارد، به علاوه سهمی که از هر شهرستان باید برای هزینه‌های دفن بهداشتی پرداخت شود، نادیده گرفته می‌شود و هزینه‌های دفن به طور کامل بر دوش مردم شهر کرج است. طی چند ماه گذشته با برگزاری جلسات، همکاری مستمر استاندار و شهردار کرج، با شهرداری‌ها و دهیاری‌های شهرهای اقماری مذاکراتی شد و قرار بر این شده است که هزینه دفن زباله خود را پرداخت کنند تا ارائه خدمات توسط سازمان پسماند با کیفیت بهتری انجام شود.
چه تدابیر و برنامه‌ای برای رفع معضلات مرکز دفن حلقه دره در نظر دارید؟
بر اساس گزارش‌هایی که در دانشگاه‌ها ارائه کرده‌اند، توانستیم برای رفع برخی مشکلات حلقه دره، پروژه‌هایی را طراحی کنیم از جمله اینکه باید بوی زباله و گاز متانی که از زباله‌ها متصاعد می‌شد را از بین می‌بردیم. برخی شهروندان شاکی بودند که در منطقه «کیان مهر» این بو احساس می‌شود البته با توجه به اینکه این بو تنها در برخی ساعات روز احساس می‌شد، این احتمال وجود داشت که منشأ آن مرکز دفن حلقه دره نباشد. در چند روز گذشته که تقریباً پروژه‌های سازمان پسماند رو به اتمام است و سعی کردیم مشکلات زیست محیطی را تا جای ممکن در این مقطع کاهش دهیم، همچنان ساکنان منطقه سه و چهار هنوز احساس بوی نامطبوع می‌کنند، این مشکل ممکن است در حال حاضر از مرکز دفن حلقه دره نباشد و منشأ دیگری داشته باشد.
با وجود اینکه نخستین سایت پیرو لیز در کشور در مرکز دفن حلقه دره طراحی شده و سالیان سال در دست اقدام بوده و مجوزها از طرف نهادهای دیگر داده نشده بود و سازمان نمی‌توانست به صورت کامل اقدام کند در طرح پیرو لیز حدود ۱۰ درصد زباله را طبق آنالیز انجام شده (کیسه‌های پلاستیکی و پلیمرهای غیرقابل بازیافت تشکیل می‌داد) توانستیم به پایه‌های هیدروکربنی تبدیل کنیم تا خاک کمتر آلوده شود. این طرح بسیار مهمی بود که استارت اجرای آن زده شد و طرح بسیار مهم دیگر برای شهر کرج، لنفدیل بهداشتی بود که تقریباً ۸۰ تا ۸۵ درصد آن به اتمام رسیده، عملیات خاکی آن انجام شده و تنها پوشش ژئو ممبران آن باقی مانده است تا لندفیل در برابر شیرابه غیر قابل نفوذ شود.
طرح دیگری نیز که سال‌ها روی آن تحقیق و بررسی انجام شده، پروژه استحصال گاز از زباله‌های مرکز دفن است که زباله‌ها موجب ایجاد آلودگی گاز متان می‌شود و گاز ساطع شده از مراکز دفن زباله در تمامی دنیا موجب می‌شود که به لایه ازون آسیب وارد شده و زمین گرم شود. گاز متان تولید شده از مرکز دفن استحصال و به فرآورده‌هایی مختلف تبدیل می‌شود، به طور مثال در کشورهای اسکاندیناوی به الکتریسیته یا آب گرم تبدیل می‌شود. آنچه ما طراحی کرده‌ایم «شش چاه» بود که در این ارتباط با یک شرکت داخلی صحبت شد تا این پروژه با ایجاد چاه‌های متعدد گازی آغاز بکار کند. قرارداد اصلی این طرح به زودی بسته می‌شود و قرار است با انرژی گاز متان بدست آمده، الکتریسیته تولید کنیم تا وارد شبکه برق شهری شود.
برای دریافت عوارض پسماند چه پیگیری‌هایی شده است؟
طبق قانون مدیریت پسماند که مصوب مجلس بوده و لازم‌الاجراست، هر تولید کننده زباله‌ای باید برای دفن و جمع آوری زباله خود هزینه پرداخت کند، بر این مبنا شهرستان‌هایی که زباله آنها توسط سازمان مدیریت پسماند کرج دفن می‌شود باید قانونا مبلغی را پرداخت کنند. متأسفانه شهر کرج در جایگاهی قرار گرفته که مجبور است پذیرای زباله شهرستان‌ها برای دفن، بدون دریافت عوارض باشد زیرا مکان دیگری در استان برای دفن بهداشتی پسماند وجود ندارد تا مشکلات محیط زیستی برای مردم ایجاد نشود؛ اما متأسفانه عوارض این کار در سالیان گذشته پرداخت نمی‌شده است البته در جلساتی که اخیراً برگزار شد تاکید بر این بود که این عوارض باید به صورت‌های مختلف پرداخت شود تا شهرداری کرج بتواند خدمات بهتری را ارائه دهد.
آیا مکان دیگری به جز حلقه دره برای دفن زباله مدنظراست؟
مکان دیگری در نزدیکی شهر نظرآباد برای ایجاد سایت دفن زباله در نظر گرفته شده، اما هنوز در حال طی کردن مراحل تحقیقاتی است. طبق آخرین بازدیدی که دادستان از مرکز حلقه دره انجام دادند، ضمن ابراز خرسندی از اقدامات شده، درخواست شده که نهادهای ذی‌ربط مکان دیگری را نیز برای دفن زباله در نظر بگیرند تا مشکلات مرکز دفن حلقه دره برای مردم شهر کرج و مسافت حمل زباله برای شهرهای اقماری کمتر شود و بتوان میزان تناژ دفن زباله را نیز کنترل کرد.
در قسمت شهر نظرآباد زمینی برای این منظور اختصاص داده شده است، اما باید روی این بخش مطالعات دقیقی بشود و از همین ابتدا معضلاتی که در آینده ممکن است با آن مواجه شوند را پیش بینی کنند و راهکاری برای آن ارائه دهند.
نظر شما