خواناسازی بنای تاریخی زیج منیژه سرپل ذهاب

عملیات میدانی پروژه پژوهشی «گمانه زنی و آواربرداری به منظور خواناسازی برای مرمت بنای تاریخی زیج منیژه انزل شهرستان سرپل ذهاب استان کرمانشاه»، یکی از شاخص ترین نمونه‌های معماری در بازه زمانی احتمالی اواخر ساسانی و قرون اولیه آغاز شد.

به گزارش ایمنا و به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، فرزاد مافی سرپرست هیئت باستان شناسی امروز «یکشنبه» با اعلام این خبر گفت: این پژوهش با مجوز پژوهشگاه به عنوان بخشی از فعالیت‌های پژوهشی پایگاه محور تاریخی – فرهنگی ساسانی کرمانشاه جهت دستیابی به اهدافی از قبیل تداوم تلاش جهت شناسایی دقیق‌تر یک اثر فاخر معماری، کاوش و پیگردی باستان شناسی جهت شناخت بهتر اجزا و اندام‌های بنا با رویکرد تدقیق گاهنگاری و… آغاز شده است.

وی برنامه‌ریزی برای پروژه‌های حفاظت و مرمت و آوار برداری به منظور خوانا سازی هرچه بهتر بنا، افزایش اطلاعات موجود در راستای مطالعه و مستند سازی بنا و اطلاعات موجود در راستای آسیب شناسی و فن شناسی بنا را از دیگر اهداف اجرای این پروژه عنوان کرد.

مافی تصریح کرد: این اثر که ظاهراً در تاریخ ۰۹ بهمن ماه ‏۱۳۸۴‬ با شماره ۱۴۱۴۳ به ثبت آثار ملی رسیده در بخش میانی نیمه شمالی دشت قلعه شاهین و در حد فاصل ارتفاعات موسوم به کوه برز در شمال و کوه دنه خشک در جنوب، واقع شده که اهالی آن را زیج منیژه روستای انزل می‌خوانند.

وی با اشاره به این نکته که این بنا ۱۴۰×۱۴۰ متر ابعاد دارد و در جهات اصلی جغرافیایی ساخته شده خاطرنشان کرد: ساخت و سازهای آشکار همگی با استفاده از لاشه سنگ‌های آهکی با ابعاد متوسط (قطر ۲۵×۲۰ سانتیمتر) به صورت غوطه‌ور در ملات گچ ساخت شده است.

به گفته این باستان شناس، بنا دارای چهار برج مربع شکل در چهار گوشه بناست که به علت ریزش بخش‌هایی از آن به خوبی قابل اندازه‌گیری نیست و به نظر می‌رسد که شامل یک سری اتاق‌های طولی، تقریباٌ هم اندازه مجاور باشد که پیرامون یک حیاط مرکزی را احاطه کرده‌اند.

مافی افزود: در میانه بنا و در محدوده مرکزی اثر مورد بحث بقایای ساخت و ساز چهار گوش مربع شکلی وجود دارد که با همان مواد و مصالح ساخته شده و با توجه به انجام فعالیت‌های کشاورزی در بخش میانی بنا، ماهیت ساخت و سازها کاملاً مشخص نیست.

سرپرست هیئت باستان شناسی گفت: با وجود اینکه این بنا مدت‌های مدیدی به حال خود رها شده و خسارات زیادی ناشی از فعالیت‌های کشاورزی و کاوش‌های غیر مجاز و سایر عوامل مخرب طبیعی و انسانی بر آن وارد شده خوشبختانه به دلیل ویژگی‌های ساختمانی و مقاومت مصالح بخش‌های قابل توجهی از اثر باقی مانده است که با انجام آوار برداری و خوانا سازی می‌توان ضمن دستیابی به اطلاعات بیشتر زمینه را برای حفاظت و مرمت بنا فراهم آورد.

وی اظهار کرد: ویژگی‌های خاص معماری و موقعیت جغرافیایی این اثر باعث شده که بتوان از آن به عنوان یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های معماری در بازه زمانی احتمالی اواخر ساسانی و قرون اولیه اسلامی نام برد.

مافی افزود: مقطع زمانی بسیار حساس که درک و دریافت تحولات فرهنگی آن مقطع تاریخی کمک بسیاری به توسعه چشم اندازهای تاریخی فرهنگی غرب ایران و به طور کلی تمام کشور می‌کند و این در حالی است که این بنا تاکنون به طور بایسته مورد مطالعه قرار نگرفته و هیچ گونه اقدام ویژه‌ای برای نگهداری، حفاظت و مرمت آن انجام نشده است.

وی گفت: با توجه به وسعت بنا و حجم فراوان آثار پیش بینی می‌شود که عملیات آواربرداری به منظور خوانا سازی نیاز به چندین فصل متمادی کاوش‌های باستان شناختی داشته باشد.
مافی در پایان یادآور شد: طی نخستین روزهای کاوش در قالب سه کارگاه اطلاعات ارزشمندی از ویژگی‌ها و پلان فضای معماری به دست آمده است.

کد خبر 439201

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.