فرنوش جعفرپور در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه محیط بر تکوین انسانی و نسل بعدی مؤثر است، اظهار کرد: مطالعات نشان دهنده این است که محیط سالم و سبک زندگی مادر برای فرزندان مهم است. محیط به دو صورت می‌تواند بر ژنوم تأثیر داشته باشد که یکی مربوط به تأثیر محیط بر ساختار ژنوم و دیگری مربوط به تأثیر محیط بر بیان ژن است.
وی افزود: بعضی تغییرات ایجاد شده در بیان ژن که مؤثر از عوامل محیطی است، برای مدت طولانی در حافظه سلول پایدار می‌ماند؛ این دسته از تغییرات مربوط به تغییرات اپی ژنتیکی است و می‌تواند منشأ بعضی بیماری‌ها باشد.
جعفر پور اظهار کرد: مکانیسم‌های بیولوژیکی بررسی شده نشان دهنده این است که محیط و سبک زندگی می‌تواند تغییراتی را در اپی ژنوم ایجاد کند. در این راستا زمینه تحقیقاتی منشأ تکوینی سلامت و بیماری به بررسی چگونگی تأثیر محیط زندگی بر ریسک بیماری‌های مزمن از دوران کودکی تا بلوغ و همچنین بررسی مکانیسم‌های درگیر آن می‌پردازد تا به تغییرات ایجاد شده پی ببرد.
عضو هیئت علمی پژوهشکده زیست فناوری رویان با اشاره به این که اصلاحات اپی ژنتیکی (فرآیندی که بدون تغییر در توالی نوکلئوتیدهای یک ژن، نحوه بروز ژن را تغییر می‌دهد) مانند متیلاسیون DNA، تغییرات هیستونی و RNA های غیر کد کننده در چگونگی تأثیر محیط اولیه زندگی بر سلامت دخیل است، تصریح کرد: برای اینکه بدانیم چگونه محیط اولیه زندگی، میزان ریسک بیماری‌های مزمن را تحت تأثیر قرار می‌دهد، استفاده از مدل حیوانات بسیار مناسب و حائز اهمیت است تا بتوان به تأثیر محیط اولیه بر زندگی پی ببریم.
وی توضیح داد: یکی از عوامل کنترل کننده تغییرات اپی ژنتیک مربوط به تغییرات هیستونی ملکول دی ان ای است. هیستون‌ها پروتئین‌هایی هستند که دی ان ای را درون کروماتین احاطه کرده‌اند؛ یکی از عوامل فعال شدن یا سرکوب شدن بیان ژن‌ها در پستانداران، آنزیم‌های تغییردهنده هیستونی است.
جعفر پور با بیان این که دیابت نوع دو و امراض قلبی عروقی، بیماری‌های مزمنی است که میزان شیوع آن‌ها با افزایش تعداد کودکان و بزرگسالان چاق افزایش می‌یابد، افزود: مشخص شده که تغییرات اپی ژنتیکی مانند متیلاسیون DNA با بروز بیماری‌های متابولیک همراه است و به طور بالقوه می‌تواند وضعیت سلامت متابولیکی را در آینده تغییر دهد و پیش بینی کند.
وی با تاکید بر این که روشن‌کردن ارتباط تغییرات اپی ژنتیکی با بیماری‌های متابولیک در انسان دشوار است، افزود: مطالعات اخیر نشان می‌دهد متیلاسیون DNA، یکی از مکانیسم‌های اپی ژنتیکی است که می‌تواند تأثیر مواجهه‌های زودرس زندگی بر ریسک چاقی و بیماری‌های مرتبط با آن را در زندگی افراد تا حدودی نشان دهد.
نظر شما