به گزارش خبرنگار ایمنا، از روزهای ابتدای شیوع بیماری کرونا در ایران، نگرانی درباره احتمال انتقال این ویروس از طریق منابع آب به ویژه آب آشامیدنی وجود داشته است با این حال در هفت ماه گذشته بارها وزارت بهداشت و درمان و وزارت نیرو وجود کرونا ویروس در منابع آب آشامیدنی و پساب فاضلاب را به دلیل فرآیند گندزدایی، افزودن کلر و ازون رد کردند.
به رغم آنکه کووید -۱۹ در برابر مواد ضدعفونی کننده تاب مقاومت ندارد و از بین می‌رود یافته‌های دانشمندان نشان داده که این ویروس از طریق مدفوع افراد مبتلا به این بیماری انتقال می‌یابد و در فاضلاب وجود دارد.
این امر در کشوری مانند ایران می‌تواند بسیار نگران کننده باشد زیرا فاضلاب خام سال‌ها است که با وجود هشدار وزارت بهداشت و سازمان حفاظت محیط زیست در کشاورزی استفاده می‌شود؛ کشاورزان در بسیاری از استان‌ها مانند البرز، تهران، اصفهان، اراک، لرستان، خراسان رضوی و … به دلیل کمبود منابع آبی به استفاده از آب‌های نامتعارف و حتی فاضلاب خام روی آورده‌اند که تهدید جدی برای امنیت غذایی و سلامت جامعه به شمار می‌رود و در شرایط کنونی همه‌گیری کرونا، انتقال آن از طریق فاضلاب خام بسیار نگران کننده است.
مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه این سازمان با همکاری وزارت نیرو به تازگی تحقیقات خود را در زمینه وجود کروناویروس در منابع آب و خاک آغاز کرده اما هنوز در این‌باره به قطعیت نرسیده است، اظهار کرد: مقالات معتبر بین‌المللی احتمال وجود کووید -۱۹ را در فاضلاب خام تأیید می‌کنند اما این ویروس در فاضلاب تصفیه شده به دلیل گندزدایی و کلرزنی از بین می‌رود.
علی مریدی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا افزود: سازمان حفاظت محیط زیست با توجه به اهمیت این موضوع اقداماتی را در دستور کار قرار داد که از جمله می‌توان به تحقیقات درباره احتمال وجود این ویروس در منابع آبی و خاک با همکاری سازمان‌های اجرایی مرتبط و برگزاری منظم کارگروه‌های مدیریت کیفی آب و ایمنی فاضلاب در سطح استان‌ها با هماهنگی وزارت نیرو و وزارت بهداشت و درمان اشاره کرد.
وی با بیان اینکه موضوع آلودگی محصولات کشاورزی از طریق آبیاری با فاضلاب خام در گذشته نیز مطرح بوده است، ادامه داد: با توجه به شیوع ویروس کرونا نظارت سازمان حفاظت محیط زیست، جهاد کشاورزی و دو وزارت نیرو و بهداشت و درمان در این مدت شدت یافته است؛ همچنین با دادستانی استان‌ها هماهنگی لازم انجام شد و آنها برای همکاری اعلام آمادگی کردند که از استفاده فاضلاب خام در مزارع کشاورزی جلوگیری کنیم.
مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست به اهمیت اطلاع رسانی به کشاورزان و افرادی که به دلیل ناآگاهی از فاضلاب خام برای آبیاری محصولات استفاده می‌کنند اشاره و خاطرنشان کرد: خطر استفاده از فاضلاب خام ابتدا سلامتی خود کشاورز را تهدید می‌کند از این رو به کشاورزان در این‌باره اطلاع رسانی شده و نیاز است رسانه‌ها نیز این خطر را برای آگاه کردن جامعه منعکس کنند.
جنوب تهران و استان‌های شمالی کشور در صدر استفاده از فاضلاب خام
مریدی با تاکید بر اینکه فاضلاب خام نباید برای آبیاری مزارع کشاورزی استفاده شود، اظهار کرد: محصولات خاص کشاورزی مانند سبزی و صیفی که بیشتر تازه خوری هستند باید با آب سالم آبیاری و پرورش داده شوند.
به گفته وی امسال تاکنون به دلیل تشدید نظارت‌ها موارد تخلف مبنی بر آبیاری مزارع با فاضلاب به سازمان حفاظت محیط زیست گزارش نشده است، اما بر اساس آمار سال‌های گذشته شهرهای بزرگ و شهرهایی که سیستم فاضلاب آنها تکمیل نشده مانند جنوب تهران و بخش‌هایی از استان‌های شمالی کشور بیشتر از فاضلاب خام استفاده می‌کردند.
آلودگی زیست محیطی و بهداشتی پساب ناچیز است
مریدی درباره الزام برخی استان‌های درگیر چالش کمبود آب برای استفاده از فاضلاب و پساب نیز اظهار کرد: پساب و فاضلاب از نظر علمی و فنی متفاوتند؛ مخاطرات زیست محیطی و بهداشتی پساب به دلیل تصفیه و گندزدایی، ناچیز است مضاف بر اینکه اگر پساب و فاضلاب در اختیار کشاورزان قرار می‌گیرد کشت مناسب و یا ممنوعیت کاشت برخی محصولات با آن نیز اعلام می‌شود.
آبیاری زمین کشاورزی با فاضلاب مصداق تهدید سلامت عمومی
مدیر کل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه استفاده از فاضلاب اقدامی غیرقانونی است، خاطرنشان کرد: استفاده از فاضلاب برای آبیاری زمین‌ها مصداق سودجویی و تهدید سلامت عمومی جامعه است و موارد تخلفی که در سال‌های گذشته در این زمینه داشتیم همه به صدور حکم قضائی و معدوم سازی محصول منجر شده است.
وی افزود: ممکن است در استانی به دلیل کمبود منابع آبی به سمت استفاده از آب‌های نامتعارف بروند اما برای کشاورزی پساب آبی است که به دلیل تصفیه، مشکلات زیست محیطی و بهداشتی ندارد و در کنار آن باید الگوی کشت مناسب به کشاورز ارائه شود که چه محصولی بکارد.
مدیرکل دفتر آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرد: شیوع بیماری کرونا وضعیت ویژه‌ای را در کشور ایجاد کرده است که باید مراقبت شود؛ کشاورزان برای حفظ سلامتی خود و مصرف کنندگان محصولاتشان باید از استفاده فاضلاب خام بپرهیزند و به هیچ وجه از فاضلاب برای آبیاری محصولات به ویژه صیفی‌ها استفاده نکنند زیرا در درجه اول سلامتی خودشان تهدید می‌شود و به مرور خاک آلوده شده و زمین‌های کشاورزی از بین می‌رود.
مریدی آلودگی‌های فاضلاب را در سه گروه فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی برشمرد و اضافه کرد: آلودگی فیزیکی فاضلاب با حواس پنجگانه قابل تشخیص است اما آلودگی شیمیایی فاضلاب‌ها تنها با آزمایش سنجیده می‌شود این در حالی است که آلودگی‌های بیولوژیکی مانند انگل‌ها و ویروس‌ها در فاضلاب وجود دارند و اگر این فاضلاب خام استفاده شود مشکلات بهداشتی برای افراد ایجاد می‌کند.
احتمال جذب کووید -۱۹ از طریق خاک و کود حیوانی
وی در پاسخ به پرسشی مبنی بر وجود کرونا ویروس جدید در خاک و احتمال جذب آن در محصولات کشاورزی را منوط به بررسی بیشتر دانست و افزود: سازمان حفاظت محیط زیست با همکاری دانشگاه علوم پزشکی تهران و دیگر استان‌های کشور تحقیقات در زمینه مسائل بهداشتی و زیست محیطی ویروس کووید -۱۹ را آغاز کرده است.
سبزی و صیفی را ضدعفونی کنید ولی دچار وسواس نشوید
مریدی همچنین احتمال وجود کرونا ویروس را در کودهای حیوانی رد نکرد و گفت: این موضوع نیز نیاز به بررسی بیشتری دارد زیرا هنوز انتقال بیماری کرونا به حیوانات تأیید نشده با وجود این نمی‌توان احتمال آلودگی کودهای حیوانی را به این ویروس مردود دانست.
وی یادآور شد: سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت بهداشت هرسال از ماه خرداد درباره دقت در خرید محصولاتی مانند سبزی‌ها و صیفی‌ها و چگونگی شستشو و ضدعفونی کردن آن به هشدار می‌دهند.
این مقام مسئول در سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه مردم باید ضدعفونی و شستشو صحیح سبزی و صیفی را در شرایط عادی غیر کرونایی نیز رعایت کنند، خاطرنشان کرد: در شرایط کنونی که کرونا سلامت افراد را تهدید می‌کند نیاز است که مردم با دقت بیشتری محصولات کشاورزی تازه خوری را ضدعفونی و شستشو کنند با این حال نباید دچار وسواس شد زیرا ضدعفونی ساده و شستشوی خوب نیز می‌تواند آلودگی‌ها را از بین ببرد.
استفاده زیاد از شوینده‌ها مخاطرات زیست محیطی دارد
وی ادامه داد: اگر محصولات کشاورزی را با کود و سم زیاد پرورش یابد آلودگی‌هایی به همراه دارد که سلامت ما را تهدید خواهد کرد از این رو در کشاورزی نیاز است که آب با کیفیت و سموم استاندارد و به اندازه استفاده شود تا سلامت و امنیت غذایی جامعه را شاهد باشیم و کشاورزان باید رعایت این نکات را مدنظر قرار دهند.
مریدی با تاکید بر اینکه حفظ تعادل و رعایت اصول بهداشتی در جامعه باید مورد توجه قرار گیرد، گفت: جامعه باید حد تعادل داشته باشد نه آنقدر بی خیال که هر ماده‌ای را راحت استفاده کند و نه آن قدر وسواس که تأثیر مخرب دارد زیرا استفاده زیاد از مواد ضدعفونی و شستشوی بیش از حد نیز مخاطرات زیست محیطی دارد.
نظر شما