اگر چه نماگر بازار سرمایه در این هفته در برابر دو روز سبز شاهد سه روز قرمز بود اما رشد ۳.۳ درصدی حاصل تقابل خرس‌ها و گاوها در این مدت شد. با تزلزل سهام شرکت‌های بزرگ در روز پایانی هفته گذشته و ادامه آن در هفته جاری و در عین حال بسته شدن نماد معاملاتی تعداد از آنها جهت برگزاری مجمع سالیانه صاحبان سهام، اقبال به سهام شرکت‌های کوچک در این هفته بهتر بود و در نتیجه رشد شاخص هم وزن در این هفته از شاخص کل پیشی گرفت و نسبت به چهارشنبه هفته گذشته ۴.۶ درصد رشد داشت.
زنجیره عرضه‌های اولیه در چهارشنبه این هفته نیز پاره نشد و عرضه شرکت تولید نیروی برق آبادان به قیمت هر سهم ۱۵ هزار و ۵۰۰ ریال با استقبال بیش از پنج میلیون و ۲۰۰ هزار سرمایه‌گذار روبه‌رو شد تا علاوه بر شکستن رکورد مشارکت در عرضه‌ها، "آبادا" با ارزش بازار ۳۸ هزار و ۷۵۰ میلیارد ریال از روز شنبه آماده معامله توسط سهامداران باشد. اگر چه نسبت قیمت به سود ۵۵ واحدی این سهم در مقایسه با میانگین ۱۷.۵ واحدی گروه، قیمت عرضه را غریب نماید، اما با توجه به اینکه اکنون آبادا را می‌توان ارزان‌ترین نیروگاه بازار سرمایه دانست توقع بازدهی مناسب برای این سهم در شرایط فعلی بازار دور از منطق نیست.
تا پیش از این بکهنوج با ارزش بازار ۵۶ هزار میلیارد ریال کمترین ارزش بازار را در میان نیروگاه‌ها داشت. سهامدار عمده تولید نیروی برق آبادان شرکت مهندسی ری نیرو وابسته به گروه توسعه انرژی تدبیر است که زیر نظر ستاد اجرایی فرمان امام اداره می‌شود. دولت این شرکت را در چهارچوب خصوصی‌سازی در روزهای پایانی سال ۹۲ به ارزش اندکی بیش از ۱۰ هزار میلیارد ریال با شرایط ۲۰ درصد نقد و مابقی اقساط هفت ساله با نرخ ۱۵ درصد روانه میز فروش کرده بود که در نهایت مجموعه ستاد اجرایی خریدار این سهام شد. ظرفیت نیروگاه آبادان بالغ بر ۸۱۳ مگاوات و از نوع گازی است.
در رویدادی ناگوار شرکت سولیران با انتشار اطلاعیه‌ای در سامانه کدال اعلام کرد بنا به تصمیم مجمع عمومی فوق‌العاده مسیر انحلال را در پیش گرفته است. تلخی این خبر در سال جهش تولید آزاردهنده‌تر می‌شود. برخلاف مدیران وقت گروه توسعه ملی که تصمیم آنها در خصوص تعطیلی شرکت ارج با واکنش گسترده افکار عمومی مواجه شد و آنها را به عقب نشینی ظاهری و موقتی واداشت، مدیران شستا آنچنان حرفه‌ای ریشه تولید را در "سولیران" خشک کرده و آن را آماده انحلال کرده‌اند که علیرغم چرخش سهام شرکت در بین سهامداران خرد، با اعلام تصمیم انحلال آن گویا آب از آب تکان نخورده است. این در حالی است که برخلاف ارج که به دلیل تغییرات شدید تکنولوژیک در صنعت لوازم خانگی امکان رقابت را در طول سالیان از دست داده بود، سولیران هنوز می‌تواند با تزریق اندکی نقدینگی، مدیریت مناسب و کمی نوسازی فنی و نوآوری در محصولات سربلند کند و سفره چندصد خانواده را رنگین کند.
سولیران شرکتی است که هنوز در پایگاه اطلاع رسانی خود ادعای اولین و بزرگترین سازنده سازه‌های فلزی در خاورمیانه را به رخ می‌کشد. شرکتی با قدمت ۵۶ سال که لیست بلند پروژه‌های اجرا شده توسط آن در داخل و خارج از کشور به تنهایی کارنامه‌ای هوس‌انگیز برای فعالان حوزه ساخت و ساز و پیمانکاری است، اما مدیران شستا برای نقد کردن دارایی این شرکت طولانی‌ترین، پرحاشیه‌ترین و آسیب‌زا ترین مسیر را انتخاب کرده‌اند.
با کمال تأسف، چند سالی است بوی خوش ۸۶ هزار مترمربع زمین این شرکت در کیلومتر ۱۶ جاده مخصوص هوش از سر تصمیم گیران شستا پرانده است. به این ترتیب شرکتی که در سال ۹۶ موفق به کسب درآمد ۴۴۶ میلیارد ریالی شده بود و از پس بهای تمام شده پروژه‌های خود برآمده بود ظرف مدت دو سال با کاهش فروش تا سطح ۷۶ میلیارد ریال در سال ۹۸ مواجه شد و همزمان تعداد پرسنل شرکت از ۲۹۹ نفر در سال ۹۶ به ۲۲ نفر در سال ۹۸ رسید تا همه چیز برای آخرین ضربه آماده باشد.
روزنامه دنیای اقتصاد در گزارشی در تاریخ ۳۱ فروردین ۹۹ با عنوان «ماجرای یک انحلال اختیاری در بازار پایه» ماجرای زوال این شرکت را اینگونه توصیف می‌کند: «اگر این نکته را هم در نظر بگیریم که حجم عملیات عمرانی سازمان تأمین اجتماعی و شرکت‌های زیرمجموعه‌اش به تنهایی تکافوی چند برابر ظرفیت این شرکت را می‌داد، متوجه خواهیم شد که اراده یا توانی برای ایجاد هم‌افزایی با سازمان مزبور در این شرکت وجود نداشت.»
مدیرانی که قرار بوده است امانتدار پس‌انداز میلیون‌ها کارگر و مستمری بگیر باشند و دو سال پیشتر اسلاف آنها طی اطلاعیه‌ای آمادگی خود را برای فروش بیش از ۹۱ درصد از سهام شرکت به قیمت هر سهم کمتر از ۱۲ هزار ریال اعلام کرده بودند، اکنون حاضر نشده‌اند با فروش سهام خرد شرکت به قیمت هر سهم بیش از ۲۰ هزار ریال مسیر خود را از "فسلیر" جدا کنند تا شاید بازار راهی بهتر برای این شرکت پیدا کند.
جالب آنکه شرکت در گزارش توجیه انحلال منتشر شده در سایت کدال ارزش روز مجموع دارایی ثابت از جمله زمین خود را تنها ۱,۸۷۰ میلیارد ریال (هر سهم ۱۸ هزار و ۷۰۰ ریال) اعلام کرده که واضح است با ارزش روز ۲۶۷۰ میلیارد ریالی شرکت خروج از سهامداری شرکت به مراتب می‌تواند هوشمندانه‌تر از ذبح شرکت باشد اگر غرضی در کار نباشد.
اگر بخواهیم نگاهی به دلایل عنوان شده توسط مدیریت شرکت برای توجیه انحلال آن داشته باشیم، با موارد زیر مواجه می‌شویم: «وضعیت مالی شرکت از نظر نقدینگی و استفاده بهینه از دارایی‌های شرکت با بحران مواجه شده است به نحوی که برای اخذ پروژه‌های جدید و شرکت در مناقصات بزرگ نه قادر به اخذ وام و نه توان ارائه ضمانت نامه را دارد.»
این سوال پیش می‌آید که با توجه به سرمایه اندک ۱۰۰ میلیارد ریالی این شرکت و هجوم نقدینگی به بازار سرمایه، تأمین مالی از این بازار امکان پذیر نبوده است؟ آیا برای مجموعه شستا که با استفاده از شرایط پیش آمده در بازار تنها در یک عرضه اولیه و در یک روز بیش از ۲ هزار میلیارد تومان جذب نقدینگی می‌نماید، تأمین حداکثر ۱۰۰ میلیارد تومان برای حفظ این شرکت امری دشوار بوده است؟ همچنین با توجه به ارزش بالای دارایی سولیران، آیا با افزایش سرمایه از محل مازاد تجدید ارزیابی دارایی‌ها که روشی مرسوم در سال‌های اخیر است امکان خروج از شمول ماده ۱۴۱ و همچنین تأمین مالی از بانک‌ها برای شرکت مهیا نبوده است؟
شرکت در بیان دلایل ناتوانی در رقابت با شرکت‌های دیگر در این صنعت بیان کرده است که شرکت‌های مذکور با ماشین آلات به‌روزتر فعالیت می‌نمایند و به دلیل فعالیت در شهرک‌های صنعتی از معافیت‌های مالیاتی برخوردار هستند. اگر چه در صحت این ادعا جای تأمل هست اما بازهم لزوم به‌روزرسانی ماشین آلات تولید و انتقال محل فعالیت شرکت بیشتر توجیهی برای افزایش سرمایه شرکت است تا انحلال آن و همچنین با توجه به زیان انباشته شرکت به میزان بیش از ۳ برابر سرمایه شرکت به عنوان سپر مالیاتی، موضوع استفاده رقبا از معافیت مالیاتی محلی از اعراب ندارد.
تهیه کنندگان این توجیهات فراموش نکرده‌اند که در بخشی از گزارش بی کفایتی مدیریتی را نیز به عنوان دلیلی برای لزوم انحلال شرکت بیان کنند. در بند ۲-۸ از این گزارش اینگونه آمده است: «با بررسی پروژه‌های شرکت سولیران ۹۰% پروژه‌ها با تأخیر مواجه بوده و پس از گذشت ۱۰ سال از اتمام هنوز سپرده حسن انجام کار و سپرده بیمه آن باقی مانده و این شرکت را دچار ضرر و زیان کرده است» و یا در بخشی دیگر انعقاد قرارداد به قیمت مقطوع را عامل زیان دهی شرکت عنوان می‌نمایند.
سولیران تنها شرکتی نیست که در شستا مسیر انحلال را می‌پیماید و با نگاهی به لیست شرکت‌های زیرمجموعه این هلدینگ شاهد نام‌هایی نظیر «شبکه گستر پادرا»، «پایانه احداث» «صنایع کاغذ غرب» «قند و شکر سحر ماکو» و شرکت‌هایی دیگر هستیم که در دام این سرنوشت هستند. عملکرد این مجموعه در شرکت ارتباطات رایتل نیز که بی نیاز از یادآوری است.
آنچه در این میان به صورت طنزی تلخ نمایان می‌گردد اعلام خبر واگذاری سهام ۹ شرکت جدید به ارزش بیش از ۳۲ هزار میلیارد تومان به تأمین اجتماعی است که در میان آنها نام شرکت بیمار هپکو نیز به چشم می‌خورد. شرکتی که در تزریق ۱۰۰۰ میلیارد نقدینگی به زیرمجموعه قدیمی خود ناتوان است اکنون قرار است سهام مدیریتی هپکو را به ارزش برآوردی ۵۶ هزار میلیارد ریال در اختیار بگیرد. گویا مدیران دولت به توانمندی مدیران شستا در هموار کردن مسیر انحلال شرکت‌ها ایمان دارند.
درگذشت مرحوم حسن محسنی معامله‌گر کارگزاری مهر اقتصاد ایرانیان در اصفهان و همچنین مرحوم مهران برومند مدیرعامل شرکت فرابورسی آسیا سیر ارس بر اثر بیماری کرونا از اخبار تأثر برانگیز هفته‌ای بود که گذشت و این ضایعه را به خانواده و همکاران ایشان تسلیت عرض می‌کنیم.
توجه: این نوشته حاوی هیچ توصیه‌ای برای هر گونه تصمیم سرمایه گذاری شامل خرید و فروش نیست و صرفاً بیان رویدادهای مرتبط با بازار سرمایه و نظر شخصی نگارنده است. مسئولیت هر گونه تصمیم بر عهده سرمایه گذاران است.
** کارشناس ارشد مدیریت مالی، تحلیل‌گر بازار سرمایه و بورس
نظر شما