به گزارش خبرنگار ایمنا، ماجرا از آن‌جا شروع شد که فیلمی در فضای مجازی پخش شد. فیلمی از کاروان اتومبیل‌ها که در جاده‌ای خاکی در بیابانی گذر می‌کردند و در وسط راه مردی ایستاده بود که تقریباً همه اعضای این کاروان خوش و بش گرمی با او داشتند. در قسمت کپشن این ویدئو نوشته‌هایی درباره آموزش عملی گنج‌یابی وجود داشت، اتفاقی بی‌سابقه که اوج فاجعه و مظلومیت میراث فرهنگی در ایران را نشان می‌داد.
گزارش صدای میراث حاکی بود که فردی سودجو کاروانی را با ۱۴۰ ماشین به راه انداخته تا برخی به اصطلاح تکنیک‌های گنج‌یابی را به سرنشینان آن‌ها آموزش دهد. او خود را نخبه و دکترای باستان شناسی معرفی کرده و سودای غارت در سر داشته است. این فرد که خود را «پوارو» نامیده توانسته تنها در یکی از کلاس‌هایش ۵۰۰ نفر را با خود همراه کند.
این فیلم یک پرده دیگر از مظلومیت میراث فرهنگی در ایران را نشان داد. فردی با وقاحت تمام به خود اجازه می‌دهد تا چنین کاروانی را راه بیندازد و به دشت زند تا تاریخ یک ملت را به ورطه نابودی بکشاند.
دستگیری «پوارو»
یک روز پس از انتشار این فیلم‌ها، فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی کشور خبر از دستگیری پوارو داد. سردار امیر رحمت‌اللهی اعلام کرد: این کاروان از سوی فردی سودجو در یکی از روستاهای اصفهان راه‌اندازی شده است که به محض اطلاع از این موضوع، مراتب به صورت ویژه در دستور کار یگان حفاظت میراث‌فرهنگی اصفهان، فرماندهی انتظامی استان و دادستانی قرار گرفت، بلافاصله عملیات شناسایی و دستگیری افراد سودجو و برگزار کننده این کاروان آغاز شد.
به گفته او فعالیت این کاروان به نیروی انتظامی و یگان حفاظت اعلام شد و مأموران به محل حضور کاروان مراجعه کردند که بعد از وقوع درگیری بین مأموران و افراد سودجو، سه متهم در این رابطه دستگیر شدند. سردار رحمت‌اللهی گفته که احکام قضائی سنگینی برای این افراد صادر شده تا درس عبرتی برای سوداگران میراث فرهنگی باشد.
فرمانده یگان حفاظت میراث فرهنگی کشور انگیزه این افراد را "کسب منافع، معروف شدن در فضای مجازی و افزایش دنبال‌کنندگان در صفحات اجتماعی" عنوان کرده است.
انتقاداتی که سرازیر شد
پس از این اتفاقات انتقادات گوناگونی نسبت به متولیان میراث فرهنگی سرازیر شد، یکی از تندترین انتقادات را مهدی حجت، بنیان‌گذار سازمان میراث فرهنگی کشور بیان کرد و گفت: کالبد هویت تاریخی ایران در خطر است و با توجه به مسائل تحریم‌های ظالمانه و محاصره اقتصادی ایران و شیوع کرونا در کشور حفاران غیرمجاز محوطه‌های تاریخی ایران را به شدت تهدید می‌کنند.
او که چندسالی می‌شود رئیس کمیته ملی ایکوموس است، راه افتادن این کاروان را "آبروریزی فرهنگی" دانست و از رئیس قوه قضائیه خواسته تا با حفاران غیرمجاز و تبلیغ‌کنندگان دستگاه‌های فلزیاب که آبروی فرهنگی ایران را در مجامع جهانی به خطر می‌اندازند برخورد جدی شود.
حجت شیوع کرونا و شرایط بد اقتصادی جامعه را دلیلی برای لزوم حفاظت بیشتر از تپه‌ها و محوطه‌های تاریخی ایران عنوان کرده است. البته به نظر می‌رسد که او شرایط سخت وزارتخانه را در نظر نگرفته است.
آنچه واضح است وجود تعداد بالای مکان و مناطق ارزشمند ایران و کمبود توان وزارت میراث فرهنگی در حفظ آن‌هاست. منابع محدود مالی، عدم تخصص گرایی در بین مدیران رده بالا، محدودیت اختیارات و نبود دغدغه‌ای به نام میراث فرهنگی در سه قوه عوامل مختلفی است که باعث شده تا آشفتگی در میراث فرهنگی به اوج برسد و بازمانده‌های تاریخ این سرزمین به یغما برود.
نظر شما