به شاعران نوپا فرصت شناخته شدن دهید

به گزارش خبرنگار ایمنا، محمد حسین ملکیان (فراز) شاعر اصفهانی در گفت و گوی زنده اینستاگرامی صفحه مرکز آفرینش‌های ادبی قلمستان که با عنوان "شعر نیوش" برگزار شد، اظهار کرد: شعر جدی را با اشعار دفاع مقدس شروع کردم که شاید مذهبی و جانباز بودن پدرم در آن بی تأثیر نبود، اما تا به حال به کسی اصرار نکرده‌ام که شعر آئینی، انقلابی یا دفاع مقدس بنویسد؛ در واقع معتقدم که هرکس باید به مضمونی که علاقه دارد بپردازد در غیر این صورت به خود و مضمون شعر خیانت کرده است. اگر من اعتقادی به مضمون شعر دفاع مقدس نداشته باشم و در قالب آن شعر بسرایم به آن ضربه زده‌ام.

وی افزود: شاعرانگی مهم است، ممکن است من مضمونی را نپسندم، اما به این معنی نیست که به شاعرانگی سراینده آن احترام نگذارم. عرصه شعر باید به گونه‌ای باز باشد که تنها کسانی که شاعرانگی دارند در آن باقی بمانند و افرادی که شاعرانگی ندارند یا تلاش خود را بیشتر کنند و یا این عرصه را ترک کنند.

این شاعر در خصوص نوشتن اشعار سفارشی، گفت: شاعری که از پایتخت دور است، برای به دست آوردن تریبون و دیده شدن به ناچار باید در کنگره‌های مختلف استانی و کشوری شعر سفارشی بنویسد، این امر تا جایی که فرد شناخته شود وجاهت دارد، اما اگر این روند ادامه پیدا کند و فرد به صورت مداوم شعر سفارشی بنویسد؛ این امر به یک بیماری تبدیل می‌شود. در هنرهای دیگر به ندرت می‌بینیم که به عنوان مثال به کارگردانی ایراد گرفته شود که چرا سفارشی کار کردید، چراکه باید به ماهیت هنری اثر پی برد و آن را مورد نقد قرار داد.

ملکیان با اشاره به اینکه مخاطبان شعر و ادبیات کاهش یافته‌اند، ادامه داد: اگر شعری ضعیف باشد فرقی ندارد که سفارشی باشد یا خیر، همچنین اگر شعری قوی است اما به صورت سفارشی سروده شده باشد، این امر نباید از محبوبیت آن کم کند. شاید از جهتی بتوان گفت در این حالت شاعر هنر بیشتری نشان داده که به وسیله موضوعی از پیش تعیین شده، توانسته است شعر بسراید. ضمن اینکه شعر غیر سفارشی نداریم، شعر یا سفارش جامعه به شاعر، یا سفارش شاعر به خود و یا سفارش سازمانی خاص به شاعر است.

شاعر آئینی نسبت به بیان اعتراض وظیفه سنگینی دارد

وی افزود: در دهه حاضر تعداد شاعران نوپای اصفهان کم شده است، شاید یکی از دلایل آن این باشد که سایر شاعران به آنها فرصت شناخته شدن نداده‌اند، من به عنوان یک شاعر از جایی به بعد باید جشنواره‌های استانی و ملی را کنار بگذارم تا دیگری هم بتوانند تریبون به دست آورد، کسب تجربه کند، شناخته شود و شعرش دیده شود.

این شاعر با اشاره به مساله اعتراض در اشعار، گفت: از دید من کسی که به عنوان یک شاعر آئینی شناخته شده است، نسبت به موضوع بیان اعتراض وظیفه سنگین‌تری دارد. به علاوه سخن او در این خصوص بهتر شنیده می‌شود، چراکه او به عنوان شاعری که چهارچوب‌هایی را رعایت می‌کند، شناخته شده و در خصوص مسائلی می‌نویسد که ممکن است افراد بسیاری با آن مخالف باشند، بنابراین وقتی اعتراض می‌کند تأثیر بیشتری می‌گذارد.

ملکیان در خصوص اندیشه سیاسی خود گفت: شاید نسبت به مسائلی اعتراض داشته باشم و به اقتضای زمان نسبت به آن واکنش نشان داده باشم، اما همیشه به چهارچوب کلی نظام پایبند بوده‌ام. روزی به همراه پدرم در یک برنامه تلویزیونی شرکت کردم، مجری از پدرم پرسید که انتظار شما از مردم چیست و او جواب داد: مردم به یکدیگر رحم کنند. حال شما این جمله را بسط دهید انتظار پدر من از مسئولان چیست؟ این است که به مردم رحم کنند، چراکه تعداد بسیاری جانباز و شهید دادیم تا مردم آرامش و امنیت داشته باشند. امنیت صرفاً به این نیست که موشکی در کشور زده نشود، زمانی که فردی غذا نداشته باشد تا کودک خود را سیر کند نیز امنیت در خطر است.

وی با اشاره به روند اشعار عاشقانه گفت: در دوره‌ای شاعر معشوق را بالا برده و خود را بر زمین می‌زد به گونه‌ای که این احساس ضعف در شعر او نمود پیدا می‌کرد، یعنی شاعر خود را به پای معشوق پایمال می‌ساخت. در برخی دیگر از اشعار که شاید نتوان نام عاشقانه بر آن گذاشت شاعر به حدی خود را بالا می‌برد که باز هم شرایط شعر را نامتعادل می‌کرد. در زمانی نیز شاعران خود و معشوق را در یک سطح قرار می‌داند مثلاً ظهیر فاریابی می‌گوید: "میان خوب‌رویان سربلندی می‌سزد او را / ‏ که دارد چون ظهیری عاشق زاری، دعاگویی، " این یک شعر عاشقانه قوی است.