به گزارش ایمنا و به نقل از پایگاه اطلاع رسانی حوزه هنری، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یکی از سخنرانان این مراسم بود. وی در بخشی از سخنان خود گفت: وقتی به فعالیت ۴۰ ساله حوزه هنری نگاه کنیم تصویرهای مختلفی از آن میتوانیم روایت کنیم. من به اختصار به چند گزاره اشاره میکنم. نخست نقشی است که حوزه هنری در پاسداشت دفاع مقدس داشته است. دفاع مقدسی که گنج ایرانی ماست و با هیچ برههای از تاریخ ایران برابری ندارد. معدنی است که مواد خام کشف نشده زیادی دارد و نیازمند کاوشهای بسیار است.
وی افزود: حوزه هنری از اوایل تأسیس تاکنون مستمرا در حوزه ادبیات دفاع مقدس و انقلاب اسلامی کوشیده است. این نهاد حدود ۴۰۰ کتاب تولید کرده و از آن میان ۱۵۰ اثر را نیز ترجمه کرده است. شعر دفاع مقدس نیز از حوزه هنری و با اساتیدی چون حمید سبزواری، مهرداد اوستا، قیصر امین پور، سیدحسن حسینی و دیگران پا گرفت. یکی از ارکان سینمای دفاع مقدس نیز حوزه هنری با فیلمهای مؤثری است که تولید کرد.
صالحی ادامه داد: در حوزه هنرهای تجسمی از دهه ۶۰ هنرمندان در ۱۴ شاخه هنرهای تجسمی فعالیت چشمگیری داشتند. در حوزه هنرهای نمایشی با مؤلفه تئاتر بچههای مسجد حوزه هنری نقش مهمی در ترویج مفاهیم دفاع مقدس داشت. اگر ما به دفاع مقدس و مجموعه اتفاقاتی که در آن هشت سال ناب افتاد مدیونیم یکی از نهادهایی که تلاش کرده تا به آن ادای دین کند حوزه هنری است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در بخش دیگری از سخنان خود به مستند نگاری انقلاب، دفاع مقدس و وضعیت کشور در حوزه هنری اشاره کرد و گفت: گزاره دوم تلاش حوزه هنری در مستندنگاری و اجتماعی تاریخی ماست. آثار آقای فرهنگی و بهبودی از منابع ارزشمندی است و روش آنها نیز رهروان بسیاری پیدا کرده، ما شکلگیری جریان تاریخ شفاهی را مدیون حوزه هنری هستیم.
صالحی همچنین به نقش مؤثر حوزه هنری در تربیت نیروی انسانی اشاره کرد و ادامه داد: از دهه شصت تا کنون بخش عمدهای از کارکرد حوزه هنری چه در زمینه آموزشهای مستقیم و چه غیرمستقیم معطوف به تربیت نیروی انسانی بوده است. نکته مهم آنجاست که در این آموزش کل ایران تحت پوشش قرار گرفت و محصور به تهران نشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان گفت: در این ۴۰ سال مجموعه وسیعی کارنامه حوزه هنری را ساختند. مدیران مشغول در حوزه از حجت الاسلام زم تا دکتر بنیانیان و در این دهه اخیر نیز محسن مؤمنی شریف نقش اساسی در برنامههای حوزه داشتند. محسن مؤمنی شریف ترکیبی از خلوص، همراهی، همدلی، تعهد و دیگر ویژگیهایی است که کارنامه مدیران را درخشان میکند. به ایشان خسته نباشید میگویم، محمدمهدی دادمان نیز مسئولیتش پاسداری از یک کارنامه زرین و ارزشمند است. او در گام دوم انقلاب که مقطعی جدید و نقطه عطفی در تاریخ انقلاب است عهده دار مسئولیت شده است. امیدواریم در اولین دهه گام دوم انقلاب حوزه هنری همچنان درخشش خود را حفظ کند.
خداوند هنر را آفریده و انسان از هنر جدا نیست
غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم ضمن تبریک دهه کرامت گفت: مجلس برای قدردانی از یک مدیر خدمتگزار و آرزوی موفقیت برای مدیری دیگر است. حوزه هنری یک نهاد برآمده از انقلاب اسلامی است. برخی از دوستان به یاد ندارند اما در دی ماه ۱۳۵۷ که در آستانه پیروزی انقلاب اسلامی بودیم، بعضی از دوستان به فکر بودند که بعد از پیروزی باید چه کارهایی کرد. در این روزها بود که تدابیری برای انجام کارهای هنری پس از پیروزی انقلاب اندیشیده شد و اتفاقاتی در حال جوانه زدن بود. پس از تشکیل حوزه هنری بود که این نهاد جایگاه خود را در حوزه تدبیر آثار هنری تثبیت کرد.
وی افزود: این مکان رویشهای زیاد و ریزشهای زیادی هم داشته است و در اینجا به دلیل اینکه میخواهم به اختصار حرف بزنم، به چند گزاره اشاره و توجه مدیر جدید حوزه هنری را به این نکات جلب میکنم. اول اینکه خداوند هنر را آفریده و انسان از هنر جدا نیست. دوم اینکه در واقع حقیقت بر بال هنر پرواز میکند و انسان بدون هنر نمیتواند زندگی کند و نکته سوم اینکه هر جامعهای به هنر نیازمند است. این مطلب برای مدیران جامعه خیلی لازم است که بدانند که وظیفه آنها در تأمین نان و آب خلاصه نمیشود اما بدانند هنر برای جامعه ضرورت دارد. هنر لازمه زندگی است که در هر امری به هنر احتیاج داریم.
حدادعادل تأکید کرد: هر حکومتی چه دینی و غیردینی، برای تأمین هنر و ایجاد آثار هنری باید تدبیر و تمشیت داشته باشد. در جایی مانند حوزه هنری و اساساً در جمهوری اسلامی تمامی آثار هنری باید منطبق با شرع ما باشد و اگر ما تولید هنری نکنیم، جامعه به سمت تولیدات هنری دیگران میرود.
وی افزود: مطلب دیگر اینکه ما به دلایل تاریخی در عرصه هنر ضعیف بودهایم و ما را در این زمینه ضعیف خواستند، که متأسفانه بعد از مواجهه با غرب، دچار ضعف شدیم. ما از ناحیه هنر آسیب پذیریم و آسیب هم دیدهایم و میبینیم. شما ملاحظه کنید موسیقیهای زیرزمینی که خیلی هم زیرزمین نیستند، مشغول انجام کارهای خود هستند که همه برای ما هشدار و علامت هستند.
رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: همان طور که رهبر انقلاب امسال را سال جهش تولید اعلام کردند پس باید ما در حوزه، هم برای جهش تولید هنری تلاش کنیم. نکته دیگری که در این مجال میتوانم به آن اشاره کنم اینکه باید توجه کنیم که همه افراد جامعه مانند ما فکر نمیکنند. پس ما باید برای همه افراد یک جامعه اثر و خوراک هنری سالم تولید کنیم. در این راستا حوزههای علمیه باید به کمک حوزه هنری بیایند تا بلاتکلیفیها در حوزه هنر تمام شود. این شرایط باید پاسخگوی مسائل سیاسی و اجتماعی انقلاب اسلامی ما هم باشد. حوزه هنری باید عهده دار تولیدات آثار فاخر بوده و در جهت الگوسازی قدم بردارد. آن افرادی که به وضع فعلی موسیقی، سینما و تئاتر انتقاد میکنند بدانند که راه حل مساله، حل مساله است و نه پاک کردن صورت مساله. حوزه هنری هم برای این تأسیس شده که مساله را حل کند.
وی در پایان افزود: ما اگر چاره اندیشی نکنیم، قطعاً انقلاب اسلامی از این ناحیه ضربه خواهد خورد پس شهید دادهها به فکر باشید که هنر برای فرد فرد انسانها امری حیاتی بوده و به هیچ وجه حاشیهای نیست. من به سهم خودم از زحمات محسن مؤمنی شریف تشکر کرده و برای جناب دادمان هم آرزوی توفیق میکنم پس باید همه به محمدمهمدی دادمان کمک کنیم که ایشان حوزه هنری را به سرمنزل مقصود برساند.
«حوزه هنری» مخاطب عام دارد
عزت الله ضرغامی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی هم در این مراسم بیان کرد: خیلی از افرادی که به مدیریت میرسند، اگر نگوییم خیانت اما خدمت نمیکنند. متأسفانه در این حوزه عمل خائنانه زیاد داریم، که باعث ضربههای زیادی شده و میشود. کسانی هم هستند که مدیران خوب و توانمندی هستند اما کارشناس حوزه مدیریتیشان نیستند. اینها هم جور دیگری در کارنامه کاریشان ناتوان میمانند.
وی افزود: اما هستند جماعتی که هم مدیرند و هم توانمندی مدیریتی دارند و در کار خود نیز کارشناس و حرفهایاند. من بهترین تعبیری که درباره آقای مؤمنی شریف میتوانم بگویم این است که ایشان یکی از مدیران و کارشناسان خوب حوزه هنر محسوب میشوند که در حوزههای مدیریتی بسیار خوب کار کردند.
ضرغامی درباره ویژگیهای مدیریتی محمد مهدی دادمان هم گفت: من محمد مهدی دادمان را چند سالی است که میشناسم. البته با پدر بزرگوار ایشان هم آشنا بودم ولی باید بگویم توانمندی او هیچ ربطی به جایگاه پدر شهیدش ندارد. او آقازاده هست اما نه به معنای آقازادگی که میشناسیم. او فردی با تجربه در مجموعه جوانان و رویشهایی هستند که از نظر من جز نعمتهای بزرگ انقلاب اسلامی است که حتی این آقازادگی مانع از انجام کارهای بسیار ویژه او در عرصههای مختلف شده است. او از روحیات اخلاقی بسیار ممتازی برخوردار است که در حوزه تعامل و تواضع و رفتار یکی از متخصصان حوزه نیروی انسانی هستند. موضوعی که در حوزه مدیریت فوقالعاده از اهمیت برخوردار است.
ضرغامی اینکه یک مدیر توانایی مدیریت و شبکهسازی را داشته باشد را از نکات برجسته یک مدیر دانست و گفت: در زمانی که موجسازیها نیازمند یک سازماندهی درست در مساله نیروی انسانی و ایجاد تشکیلات به ویژه در استانهاست حضور مدیر جوانی چون محمد مهدی دادمان برای برنامهریزی جوانان در فضای مجازی و عصر فعلی میتواند ثمر بخش باشد. من به این مدیر جوان یادآوری میکنم که مخاطب حوزه هنری، مخاطب عام است. برخی از دوستان دچار اشتباهی شدند فکر کردند که باید در مجموعههای مدیریتیشان مخاطب خاص و ایدئولوژیک داشته باشند. امروز توصیه رهبری این است که هم قشر سفید هم قشر خاکستری و هر رنگ دیگری باید مخاطب برنامههای ما باشند.
وی در بخش دیگری از صحبتهای خود به دورههای مختلف مدیریتی حوزه هنری نیز اشاره کرد و گفت: ما باید در این زمینه حقشناسی کنیم که در دوره مدیریتی حجت الاسلام زم در حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی که حتی در زمان مدیریتیام با او اختلاف داشتم، انصافاً خدمات زیادی صورت گرفت. اتفاقاً یکی از اشتباهات من در آن زمان درباره فیلم «آدم برفی» بود که اگرچه اصلاحات اعلام شده به آن در نهایت انجام نشد، اما من بر این باورم اگر درباره آن فیلم کوتاه میآمدم و جلوی آن را نمیگرفتم قطعاً این فیلم میتوانست همان زمان پیامهای ارزشمندی داشته باشد.
مدیر اسبق رسانه ملی تصریح کرد: امروز خلأ یک برنامه که دربرگیرنده مخاطبان عام جامعه در جهت پیامهای اولویتدار نظام جمهوری اسلامی ایران نداریم و متأسفانه دیگران این کار را انجام دادهاند. پس امروز نهادی چون حوزه هنری در مدیریت محمد مهدی دادمان میتواند جای خالی تولید این برنامهها را پر کند.
پشتوانه اصلی «حوزه هنری» اهتمام و محبت رهبر انقلاب است
محسن مؤمنیشریف رئیس سابق حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی در این برنامه گفت: به یاد دارم ۱۰ سال پیش که قرار بود این امانت را از دکتر بنیانیان تحویل بگیرم، در میان مهمانان عزیزی که در آن مراسم حضور داشتند، شخصیت محترمی حضور داشت که من به او خیلی ارادت داشتم. یک مبلغ پیشگام که او را در سودان دیده بودم. فردی که میلیونها نفر را ارادتمند مکتب اهل بیت کرده بود. حجت الاسلام شیخ ابراهیم انصاری که بعدها به لبنان رفتند و به عنوان رایزن فرهنگی مشغول به کار شدند. او به درجه رفیع شهادت رسید و امروز جایش بسیار خالی است.
وی افزود: امروز من در جایی صحبت میکنم که سردار سلیمانی، سردار ابومهدی المهندس و شهید همدانی در آن صحبت کردند و امروز من در اینجا حضور دارم. من امروز سپاسگزار خداوندی هستم که رهبر عظیم الشانی را به زمانه ما هدیه کردند که این عرصه را میشناسند و اهمیت حوزه هنری را میدانند و اگر اهتمام ایشان نبود، بارها حوزه هنری یا ادغام، یا حذف شده بود. در این سالها مقام معظم رهبری با اهتمام و محبتی که به حوزه هنری داشتند برای ما پشتوانهای بزرگی ساختند که بر این باورم میتواند پشتوانه بزرگی برای جناب دادمان باشد.
مؤمنی در ادامه بیان کرد: من در این انتصاب جز مشاوران آقای قمی بودم. بالاخره باید شرایطی فراهم میشد که جا برای جوانان خالی شود. اگرچه این فرآیند تغییر طول کشید اما به هر حال در این هشت ماهی که ماجرای تغییر مدیران زمان برد، من از همه مدیران حوزه بیعت خواستم تا همراه آقای دادمان باشند. البته تا زمانی که ایشان مایل باشند قطعاً همه همکاران من در حوزه هنری همراه این مدیر جوان و خوش ذات هستند. او مدیر خوش ذاتی است که این در هر کسی پیدا نمیشود. من هم به عنوان یک برادر در کنارش هستم و این انتصاب را برای آینده حوزه بسیار خوب میدانم که قطعاً آینده حوزه هنری بهتر خواهد بود.
مدیر سابق حوزه هنری در بخش دیگری از صحبتهای خود گفت: قطعاً از زمان آقای زم با مسائل آن زمان مواجه بودهایم. اما شما بدانید اینجا در حوزه هنری همه زحمت کشیدند و امروز بسیار خوشحالیم که مدیریت حوزه هنری را به یک مدیر جوان تحویل میدهیم. امیدوارم دوستان کاستیهای ما را ببخشند. من فقط یک نکته را درباره حوزه هنری اعلام میکنم. یادم هست وقتی دوستان برای حوزه هنری مشغول نگارش چشمانداز بودند پیش من آمدند و گفتند اگر بخواهید هنرمندی را به عنوان ویترین حوزه هنری انتخاب کنید آن فرد چه کسی است. من هم درنگی کردم و گفتم: سید مرتضی آوینی که او برای من اسطوره نبود. من از مرتضی آوینی حرف میزنم که یک آوینی واقعی بود. که با ایمان و باورهایش، که علاوه بر معاد و ایمانش به انقلاب اسلامی به مسئولیت انسان در دنیای امروزی اعتقاد راسخ داشت. او هنرمندی بود که در حوزه اخلاق بسیار مقید بود و هنر را بهانهای برای بیاخلاقی نمیدانست. او در کنار همه اینها دارای دانش گستردهای بود که باعث برجستگی و ممتاز بودن او شد.
این نویسنده و پژوهشگر با اشاره به ویژگیهای دیگر شهید مرتضی آوینی تصریح کرد: گرچه از سوی برخی تنگ نظران برای او ایجاد مزاحمت میشد اما او نگاه تمدنی به انقلاب اسلامی داشت. پس امروز لازم است با توجه به این رویکردهای شخصیتی سید مرتضی آوینی به محمد مهدی دادمان در دوره مدیریت جدید کمک کنیم. ما امروز شاهد حضور هنرمندانی هستیم که اکنون در بسیاری از بخشهای فرهنگی تبدیل به مدیر شدهاند. امروز حوزه هنری به تعبیر فرمایشات مقام معظم رهبری یک مجموعه جهادی است که لازم است برای رسیدن به این نقطه از همه حمایتها تشکر کنیم. من از حجت الاسلام خاموشی و از حجت الاسلام قمی تشکر میکنم که خود را از نوجوانی از مخاطبان حوزه هنری میدانند لذا من آینده حوزه هنری را قطعاً خوب میبینم. امیدوارم در بخش بعدی از زندگیام به خاطر آنچه برای آن به حوزه هنری آمده بودم، برسم، البته مأموریتهای دیگری هم در این زمینه دارم که امیدوارم به آنها هم برسم. از همه حلالیت میطلبم.
حوزه هنری باید مکتب هنر انقلاب را تأسیس کند
آیتالله صادقی رشاد عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در این مراسم گفت: برای من حوزه هنری یکی از خاطرهانگیزترین نهادهای شبکه فکری و عملی انقلاب اسلامی است. پیش تر زمانی که جوان بودم و کار ذوقی داشتم، به اینجا رفتوآمد داشته و با اصحاب اندیشه و هنر مراوده میکردم و امروز در جلسه تکریم مدیری مخلص هستم و معارفه مدیر جوانی که از نمادهای رویش نسل سوم انقلاب است.
وی افزود: انقلاب در همه چیز تحول ایجاد کرده اما در برخی عرصهها این تحول بسیار عمیق و پیشرونده بوده است. در برخی از زمینهها نیز وضعیت به نسبت قبل به طور اساسی تغییر کرده است. در برخی عرصهها مکتبهایی پدید آمده است. به طور مثال در حوزه حکمت و فلسفه، مکتب جدیدی متولد شده است. مکتب یا گفتمان فلسفی نوصدرایی که حکمت و مبانی استوار آن را به ساحت مناسبات و عمل امتداد بخشیده و باعث تولید دهها فلسفه مضاف شده است. در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اصحاب فکر و اندیشه حدود ۷۰ فلسفه مضاف را در قالب مقالات و کتب متعدد کار کردهاند.
آیتالله صادقی رشاد ادامه داد: در حوزه الهیات و کلام هم تحول اساسی رخ داده است. مؤسس فلسفه نوصدرایی علامه طباطبایی است و مؤسس کلام جدید آیتالله مطهری. الهیات اجتماعی را که آیتالله مطهری بنیان نهاد، الهیاتی نو با تعاریف خودمان است. فلسفه فقه هم پا گرفته که مؤسس آن حضرت امام (ره) است. نگاه ایشان به فقه باعث تحولات زیاد و رفتن این علم به قلمروهای جدید شد. امام (ره) از حکمت، اخلاق و عرفان آغاز کرد و سپس به فقه منتقل شد و پس از آن انقلاب را بنیان نهاد.
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به تحولات اساسی در برخی شاخههای علوم انسانی اشاره کرد و گفت: به جد میتوان گفت که در برخی شاخهها، علم انسانیِ اسلامی تأسیس شده است. در حوزه دفاع هم انقلاب اسلامی و جبهه مقاومت دستاوردهای مهمی داشت که میتوان آن را در قالب یک مکتب بازخوانی کرد اما در حوزه هنر چندان که باید موفق نبودهایم؛ گرچه در برخی شاخهها از جمله ادبیات داستانی و شعر عملکرد درخشانی داشتهایم و به ویژه برخلاف برخی، معتقدم که در حوزه شعر، مکتب جدیدی بنا نهاده شده است و شعر این ۴۰ سال در تاریخ ادبیات ایران متمایز است و هرگز تاریخ شخصیتهایی چون علی معلم دامغانی، حمید سبزواری، قیصر امینپور و امثالهم را فراموش نخواهد کرد.
وی بیان کرد: در بسیاری از شاخههای هنر هنوز مبتدی هستیم و در حیرت به سر میبریم. حوزه هنری باید مؤسس مکتب هنری انقلاب شود. چنین توقعی از حوزه میرود و میرفت. ایکاش در این سالهای فعالیت عنوان «اندیشه» را از حوزه هنری برنمیداشتند چرا که تأسیس مکتب هنری نیازمند فلسفه، اخلاق، الهیات، فقه و علم هنر است. اگر ما به پرورش نیروهای هنری و آموزش نهادهای هنری و سرانجام خلق آثار هنری میپرداختیم، میتوانستیم در تأسیس مکتب هنر انقلاب قدم برمیداریم. عنوان «حوزه» پیشتر حوزه «اندیشه و هنر انقلاب» بود. ایکاش «اندیشه» را از عمل و برنامههای حوزه هنری حذف نکنیم.
آیتالله صادقی رشاد در بخش دیگری از سخنان خود به ضرورت توجه به دستاوردهای دهه پیش حوزههای هنری اشاره کرد و گفت: اگر آنچه در دهه ۶۰ رواج داشت، ادامه پیدا میکرد، تحولات عظیمی رخ میداد. من به یاد دارم که آن زمان فیلمی تولید شده به نام «توبه نصوح» که امروزه خصوصیات تکنیکیاش بسیار ساده مینمایاند اما این فیلم در دوره خود به شدت تأثیرگذار بود. به یاد دارم که این فیلم را در مساجد محلات نمایش میدادند و برخی افراد که به شرارت شهره بودند، با دیدن این فیلم توبه کردند. فیلم ساده بود اما روح داشت و نیت سالم افراد در ساخت آن دخیل بود. سازندگان این فیلم قربه الی الله و با روحیه جهادی، آن را تولید کردند.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی ادامه داد: آقایان مؤمنی شریف و دادمان شبیه به هم هستند؛ هر دو سابقه طلبگی دارند و از نخبهها بوده و هستند. مؤمنی شریف به نسل دوم انقلاب تعلق دارد و دادمان به نسل سوم البته مزین به شرف فرزندی شهید نیز است. آقای دادمان خوشفکر و آشنا با مباحث دینی است و عنصر شجاعی در جذب و بازماندهی نیرو است. تقاضا دارم از همه اهالی حوزه هنری که برای تولید و صورتبندی هنر انقلاب، با ایشان همکاری کنند. ایشان وظیفه دارد مؤلفههای بیرونی و سازمانی حوزه هنری به ویژه در دهه ۶۰ را تدوین کند. حوزه علمیه تهران حاضر به مشاوره با حوزه هنری است. در پایان نیز در محضر خدا و شما شهادت میدهم که آقای مؤمنی شریف هم محسن است، هم مؤمن است و هم شریف.
هویت ما جهادی است
محمدمهدی دادمان رئیس جدید حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی آخرین سخنران این مراسم تودیع و معارفه بود که ضمن تبریک دهه کرامت گفت: پیش از همه وظیفه خودم میدانم از استادم محسن مؤمنی شریف که به حق، بر گردن من حق استادی دارند تقدیر کنم. خوشبختانه در این جلسه از وصف ایشان زیاد صحبت شد، اما من میخواهم امروز به مدیریتی در این ۱۰ ساله اشاره کنم. هر کسی حوزه هنری را میشناسد شهادت میدهد که حوزه هنری بالندهتر، رشیدتر از دورههای گذشته خود شده است.
وی افزود: بسیار از عزیزان در حوزه ادبیات انقلاب و دفاع مقدس تشکر میکنم بابت تلاشهای بسیاری که کردهاند. امروز همه هویت ما که بهصورت همه جانبه تحت هجوم هستیم، به عنصر جهاد وابسته است.
دادمان در پایان تأکید کرد: اگر من و همکارانم در حوزه هنری کاری کنیم که جهاد را روایت کنیم، قطعاً در راه خود موفق خواهیم بود.
نظر شما