به گزارش ایمنا، انتظامی در این گفت و گو به پرسشهای متنوع جیرانی از ورود به عرصه مدیریت سینما تا نوع نگاهی که در حمایت از جوانان در سینما دنبال میکند و بحث داغ تهیه کنندگان سینما و شورای صنفی نمایش پاسخ داد. انتظامی در این مصاحبه با اشاره به بهرهگیری از تکنولوژی روز، یادآور شد از سیاست گذاری تا اجرای امور در سینما با بهرهگیری از این امکانات کاراتر و شفافتر خواهد بود و یادآور شد بسیاری از تحولات مدیریتی سینما و تصمیمات در این ماهها با هدف روز آمد سازی نظام اجرایی بر اساس بهرهگیری از این امکانات گرفته شده است. این مصاحبه توسط روابط عمومی سازمان سینمایی منتشر شده که در ادامه آن را میخوانیم.
لزوم وجود تنوع دیدگاهها در سینما
انتظامی در ابتدا و در پاسخ به این سوال که آیا در سیاستها و برنامههای او زمان ورود به عرصه مدیریتی سینما برطرف کردن مشکلات برخی فیلمها وجود داشته و آیا در این زمینه با وزیر فرهنگ صحبتهایی انجام داده بود، گفت: وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اساساً چنین دیدگاهی دارد که همه تفکرات در حوزه فرهنگ و سینما حضور داشته باشند. وزیر به دلیل عمق فکری بالا از وجود تنوع دیدگاهها استقبال میکنند و به عنوان مقام سیاستگذار و مجری از این جریان حمایت میکنند. سیاستهای کلی نظام هم همین است. بنابراین وقتی ما در چنین زمینهای در حال مدیریت هستیم، پیرو کلیت حاکم پیش میرویم.
او در پاسخ به اینکه آیا خود او نیز به عنوان یک شخص به لزوم این تنوع نگاهها قائل است یا خیر چنین پاسخ داد: بله حتماً اینطور است. حتی از جهت پسند شخصی هم اینطور نگاه میکنم که سخت گیری در حوزه فکر و اندیشه به گسترش ابتذال میانجامد. همه این اعتقاد را دارند که طرفدار آزادی هستند، اما مهم این است که چقدر به این حرف عمل میکنند.
حمایت از ورود نسل جدید در زمینه تهیه کنندگی، کارگردانی و بازیگری
انتظامی در مورد ورود نسل جدید در سه عرصه کارگردانی و تهیه کنندگی و بازیگری به سینما و سیاستها برای حمایتها از این نسل اظهار کرد: سال گذشته جلسهای با کارگردانان متولد بعد از انقلاب داشتم. این همه استعداد و خلاقیت در میان کارگردانان این نسل برایم جالب بود. در آن جلسه قول دادم چند کار باید برای آنان انجام دهم. از جمله مساله تهیه کنندگی. آنان این شکایت را داشتند که طی روند یافتن تهیه کننده و از سوی دیگر پیدا کردن سرمایهگذار به مشکلاتی میخورند که در نهایت اغلب مجبور میشوند از ساخت فیلم صرف نظر کنند. آنان خواهان این بودند تعدیلاتی در نظام تهیه کنندگی رخ دهد، و نیاز بود در این زمینه اصلاحاتی انجام شود که نتیجه آن به تازگی منتشر شده است.
رئیس سازمان سینمایی کشور ادامه داد: فیلمسازان جوان به دنبال کارهایی با بودجه کم (لو باجت) هستند، و گاه به اشتباه این تصور به وجود آمده که صرف بودجههای زیاد (بیگ پروداکشن) ارزش است. علاوه بر این به دلیل مناسبات غلطی که در سالهای اخیر به وجود آمده هزینه تولید گاه بسیار بالا رفته است. به همین دلیل ما طرح "لو باجت" را دنبال کردیم. بر اساس این طرح اعلام شد فیلمسازانی که به دنبال ساخت فیلم خلاق باشند، در سال ۱۳۹۸ از ۱۰ فیلم و در سال ۱۳۹۹ هم از ۱۰ فیلم حمایت ویژه خواهد شد که البته در سال ۱۳۹۸ به دلیل اینکه طرح از نیمه سال اعلام شد، دو تا سه فیلم تولید شدند. امسال در تلاش هستیم تمامی ۱۰ فیلم مورد حمایت قرار گیرند.
او در مورد نوع کمک صورت گرفته نیز چنین توضیح داد: ما اعلام کردیم در ازای پیش خرید رایت نمایش خانگی این آثار ۳۰۰ میلیون تومان به آنها کمک میکنیم. برداشت ما این است که خود این کمک کننده است. همچنین این عدد در سال ۱۳۹۹ اصلاح میشود. در ضمن اعلام ما چنین بود که اگر فیلمی در اولویتهای سازمان سینمایی جای بگیرد، مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی وارد جریان مشارکت در ساخت آن میشود و برای وام چهار درصد آن را معرفی میکند. این وام عمدتاً متعلق به فیلمسازان جوان است تا آنان سهم بیشتری در سینمای ایران پیدا کند.
تغییر شیوه نظارتها در سینما
انتظامی رئیس سازمان سینمایی درباره تفاوت مدیریت نظارتی سینما در دهه ۹۰ با دهههای گذشته چنین توضیح داد: واقعیت این است که در دهه ۹۰ نمیتوان همانند دهه ۷۰ در سینما و عرصههای فرهنگی مدیریت کرد. تغییرات ایجاد شده در جامعه و در زمینه تکنولوژی در اصل اجازه نمیدهد شیوه نظارت همانند گذشته باشد.
او ادامه داد: وقتی شرایط عوض میشود باید مقررات هم تغییر کند. در پارادایم سابق نهاد سیاستگذار و دولت به استناد اسناد بالادستی و وظیفهاش چنین اعلام میکرد که شما باید مجوز بگیرد تا منتشر شوید، اما در پارادایم جدید وظیفه دولتها عموماً صیانت از تولید است و دولت باید بگوید که اگر از طریق من عبور کنی من از اثر تو صیانت میکنم تا کپی اتفاق نیفتد. از این رو خالق اثر ترجیح میدهد به خاطر اینکه اثرش مشمول صیانت شود، از این مسیر عبور کند.
جزئیات آئین نامه تهیه کنندگی و لزوم عقب نشینی به نفع صنوف
انتظامی درباره آئین نامه تهیه کنندگی و شکلگیری تشکل واحد تهیه کنندگی چنین توضیح داد: شکلگیری تشکل واحد یک ضرورت است. این پیشنهاد هم برگرفته از مذاکرات خود تهیه کنندگان است. آنان معتقدند اگر یک صنف یکپارچه داشته باشند امکان اثرگذاری بیشتری دارند. باید به این نکته اشاره کنم که سیاست عمومی دولت و یا لااقل من این است که واگذاری اختیارات به صنوف اتفاق بیافتد، یعنی عقب نشینی به نفع صنوف. بنابراین اگر تشکل واحدی وجود داشته باشد، بسیاری از کارها را میتوان به آنان واگذار کرد. تهیه کنندگان چند سال است که قصد دارند متحد شوند، اما به هر حال این روند هنوز به نتیجه نرسیده است و ما باید به تسریع این روند کمک کنیم.
او در مورد انتقاداتی که نظام نامه تهیه کنندگی صورت میگیرد، گفت: یکی از کارهایی که ما در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دنبال میکنیم این است که وقتی میخواهیم مقرراتی بگذاریم خودمان را عقل کل نمیدانیم و بعد از رفت و آمدها و جلساتی که با فعالان داریم، متن پیش نویس را روی سایت میگذاریم و از همه خواهش میکنیم به ما کمک کنید اشکالاتی برطرف کنیم. در این میان برخی نظرات خود را حضوری اعلام میکنند و برخی در ایمیلی که در سایت گذاشته شد، دیدگاه خود را بیان میکنند. نظام نامه تهیه کنندگی هنوز رسمی نشده است.
رئیس سازمان سینمایی تاکید کرد این نظام نامه بعد از دریافت نظرات مختلف نهایی و اعلام خواهد شد.
بازگشایی سینماها و اکران بعد از کرونا
انتظامی درباره زمان بازگشایی سالنهای سینما و شروع نمایش فیلمها گفت: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیشنهاد خود را برای زمان بازگشایی سینماها به ستاد ملی کرونا داده است. اگر شرایط در مورد بیماری کرونا همین روندی باشد که اکنون شاهد هستیم طی یکی دو هفته آینده سینماها باز خواهد شد، اما بسته به تغییر وضعیت بیماری، امکان تصمیمگیری تازه نیز وجود دارد.
او ادامه داد: در زمینه سامانه فروش بلیتهای سینما کارهای لازم را انجام دادهایم و فیلمها مشخص و شرکتهای پخش در جریان قرار خواهند گرفت، تا کارهای لازم را برای اکران انجام دهند.
انتظامی در مورد فیلمهایی که در این زمان اکران خواهند شد گفت: اولویت با فیلمهایی است که قرار بود اکران شوند و همچنین یکی دو فیلم جدید هم در جدول اکران جای میگیرد. در دوره پس از بازگشایی به دلیل وضعیتی که در این ماهها وجود داشته باید فیلمهای پرقدرتی روی پرده بروند تا همانند یک لوکوموتیو اکران را به حرکت درآورد.
رئیس سازمان سینمایی کشور در مورد جبران ضرر سینماها در مورد تعطیلی گفت: ما در این مدت توانستیم بخشی از ضررها را جبران کنیم. واقعیت این است که سینما فقط همان سالن سینما را شامل نمیشود، زنجیرهای را تشکیل میدهد که ما باید همه آن را میدیدیم. برای این موضوع از روزهای اول ستاد کرونا را از روزهای نخست تشکیل دادیم و تاکنون هشت نه جلسه داشتیم. در آن جلسه به اولویتهایی درباره فعالان سینما و سیاست گذاریها در نظر داریم.
انتظامی در مورد مسائلی که در این جلسات مورد توجه قرار گرفته چنین توضیح داد: یکی از ویژگیهای سینما این است که فعالان به شکل فصلی کار میکنند و بنابراین طی گفت و گو با خانه سینما سایتی تعیین شد که افراد در صورت نیاز، فرم خوداظهاری را تکمیل کنند تا به کمک آن اطلاعات کمک به افراد صورت بگیرد. اطلاعات آنان با اطلاعات ثبت شده از صنوف در خانه سینما تطبیق داده شد و ۱۷۰۰ نفر تعیین شدند و بستههای حمایتی از طریق خانه سینما در اختیار آنان قرار گرفت.
رئیس سازمان سینمایی گفت: از طرفی ۲۱ فیلم برای اکران نوروزی آماده و متقاضی بودند، از میان این فیلمها قرار بود هفت فیلم اکران شود، همه این فیلمهای آماده به جهت معطل ماندن سرمایه شأن برای گرفتن وام چهار درصد معرفی شدند و البته حمایتهایی هم صورت گرفت و فیلمهایی هم در اکران آنلاین و شبکه نمایش خانگی قرار گرفتند، و در این حوزه با این حمایتها برنامه هر روز یک فیلم تحقق پیدا کرد. این حمایت برای اکران آنلاین ۵۰ میلیون تومان بعلاوه ۱۰ میلیون تومان اگر امکان پخش تیزر در تلویزیون را دارا نباشند تعیین شد.
بهره گیری از فرصت اکران آنلاین
او درباره اکران آنلاین دیدگاه خود را چنین بیان کرد: اکران آنلاین یک ظرفیت جدید برای سینما است. در شرایط عادی نمیتوانیم فیلم زیادی در طول سال بسازیم، زیرا محدودیت اکران داریم. وقتی تعداد تولیدات به بیشتر از ۱۰۰ فیلم میرسید سینماگران نگران وضعیت اکران میشدند، اما با اضافه شدن ظرفیت اکران آنلاین و اینکه این باور به وجود آمد که اکران آنلاین و پیوستن به شبکه VOD میتواند به کمک نمایش فیلمها بیاید، امکان تولید بیشتری نیز برای سینمای ایران فراهم میشود.
انتظامی در پاسخ به اینکه آیا سیاست حمایت از اکران آنلاین از سوی سازمان سینمایی پیگیری میشود، گفت: بله حتماً چنین است و همین طور ما بحثهای حقوقی را هم در این زمینه پیگیری میکنیم. تا پیش از این وقتی فیلمها ساخته میشد، رایت تلویزیون، دی وی دی و وی او دی داشت و حالا از نگاه من اکران آنلاین خود یک ظرفیت جداگانه است و باید به لحاظ حقوقی این موضوع بررسی وتقویت شود.
او در مورد جلوگیری از دانلود فیلمها گفت: به طور طبیعی راهکار آن یافته میشود. اگر دستگاه سیاستگذار بگوید وظیفه من این است که فیلم به طور غیرقانونی منتشر نشود، اتفاقاً بیشتر پدری خود را نشان میدهد. با گسترش اکران آنلاین یکی از وظایف ستاد صیانت از آثار این است که همانند یافتن سر حلقه قاچاق فیلمهای سینمایی، با همکاری پلیس فتا و دادستانی و سایر بخشهای مرتبط و همچنین فیلتر کردن سایتهای دانلود، مانع از این کار شود. و در همین مدت نیز این کار انجام شد.
انتظامی در مورد آماری که از فروش فیلمها به صورت آنلاین وجود دارد، گفت: آمار با جزئیات فروش فیلمها در مورد اکران عمومی در دسترس علاقه مندان و محققان وجود دارد، ومن از دوستان خواسته ام این وضعیت در مورد اکران آنلاین هم به وجود آید. باید داده کاوی درستی در این زمینه صورت بگیرد چون هم فعالان سینما و هم حتی جامعه شناسان و گروههای دیگر به این اطلاعات نیاز دارند. یکی دو تا از این فیلمهایی که اخیراً اکران آنلاین داشتند حتی فراتر از انتظار افراد خبره فروختند و این نکته مهمی است.
شورای صنفی نمایش و چالشهایی که با خواندن نظام نامه اکران برطرف میشود
رئیس سازمان سینمایی کشور در مورد اهمیت صنف و مسائلی که درباره شورای صنفی نمایش مطرح شده بود، چنین پاسخ داد: اینکه صنف در اولویت قرار گیرد علاوه بر اینکه عقیده شخصی من است، سیاست عمومی وزارتخانه دولت است و علاوه بر آن عقل هم این روش را میپسندد. به همین جهت آن اختلافی که پیش آمد، من بلافاصله گفتم محل برگزاری جلسات شورای صنفی نمایش در خانه سینما است و آن مسیر باید دنبال شود. در حال حاضر نیز بر اساس برنامههای اعلام شده این موضوع دنبال خواهد شد.
او درباره نظام نامه اکران نیز گفت: نکتهای که من در دو سه هفته گذشته مواجه شدم این بود که خیلی از افرادی که در مورد شورای صنفی نمایش صحبت میکردند اصلاً نظام نامه جدید اکران را نخوانده بودند. مطابق این نظام نامه بسیاری از اختیارات سنتی که در ذهنها در مورد شورای صنفی نمایش وجود دارد خود به خود به ماشین واگذار شده است.
انتظامی وظایف شورای صنفی نمایش را بعد از این تغییرات چنین برشمرد: ما دو شورای کارگروه صنفی نمایش و شورای عالی اکران را که در دولت تشکیل میشد در هم ادغام کردیم و مجموع وظایف آنان به پنج مورد رسیده است که از جمله آن تعیین سرگروه است که براساس این نظام نامه آن ادعای برخی مبنی بر سلطنت سرگروهها نیز پایان مییابد و فیلمها به شکل قرعه به سرگروه داده میشود، بحث کف فروش هم در سمفا دیده میشود. انتخاب فیلمها از میان متقاضیان اکران هم بر اساس قرعه از سه گلدان فیلمهای کمدی، فیلمهای عام به معنای اجتماعیهای پرفروش و بعدی که عنوان سایر دارد، صورت میگیرد. اصلی ترین وظیفه شورای صنفی با وجود سمفا این است که اگر اختلافی بین پخش و سینمادار باشد، در این شورا مطرح میشود. در اصل ۹۰ درصد اختلافات مرسوم به صورت اتوماتیک در این سیستم حذف میشود.
رده بندی سنی فیلمها از سرگرفته میشود
رئیس سازمان سینمایی درباره سرنوشت رده بندی سنی فیلمهای سینمایی که چندی پیش از سوی قوه قضائیه با چالشی رو به رو شده بود، گفت: این چالش برطرف شده است. ریشه آن هم به گروهی بر میگشت که این سو تفاهم را به وجود آورده بودند که دولت میخواهد به فیلمهای خلاف اخلاق با عنوان دادن رده بندی سنی مجوز دهد. در حالی که بحث اصلاً چنین نبود.
او در ادامه با اشاره به سازوکار شورای پروانه نمایش، شکل کار در کارگروه رده بندی سنی را چنین شرح داد: شورای پروانه نمایش بر اساس موارد قانونی به فیلمساز میگوید بخشی از فیلمش مجاز است در فیلم باشد یا نه، اما موضوع ما در بحث رده بندی سنی این است که بعضی موضوعات مغایرت قانونی ندارد، اما برای یک طیف خاص سنی نیازمند توجه است.
انتظامی درباره ۳۰ نفری که شورای رده بندی را تشکیل میدهند، گفت: در این شورا، جامعه شناس، روانشناس، فیلمساز، روزنامه نگار دیده میشود. این ترکیب فیلم را میبینند و میگویند این پلان یا سکانس برای چه سنی مناسب نیست و در نهایت لیست به فیلمساز داده میشود و به کارگردان گفته میشود اگر میخواهد فیلم بدون رده بندی سنی اکران شود این بخشها باید حذف شود و اگر مایل به حذف نیست پس رده بندی اعمال میشود.
او بازوی اجرایی رده بندی سنی را هم خود خانوادهها اعلام کرد و یادآور شد هدف از این طرح فرهنگ سازی است و قرار نیست نیروی خارجی ممانعت و محدودیتی برای نمایش فیلمها ایجاد کند، بلکه کمک به خانواده است.
نظر شما