به گزارش ایمنا، عباس معروفی نویسنده برجسته و صاحب سبک ایرانی که با انتشار رمان سمفونی مردگان در دهه شصت مشهور شد از دیرباز در زمینه‌های فرهنگی و هنری فراوانی فعالیت داشت؛ معروفی در حال حاضر در آلمان زندگی می‌کند.
بیوگرافی عباس معروفی
عباس معروفی ۲۷ اردیبهشت ۱۳۳۶ در تهران به دنیا آمد. او فرزند آرام و سربه‌راه خانواده‌ای مرفه در محله بازارچه نایب‌السلطنه بود، اکثر ایام کودکی خود را در کنار مادربزرگش در همان محله گذراند و دوران مدرسه را با موفقیت پشت سر گذاشت.
عباس دیپلمش را در رشته ریاضی از دبیرستان مروی گرفت؛ بعد از سربازی، در رشته‌ٔ ادبیات دراماتیک در دانشکده هنرهای زیبا تهران مشغول به تحصیل شد. وی از سال‌های نوجوانی در مغازه‌های پدرش مشغول به کارهای مختلفی از طلاسازی گرفته تا خشک‌شویی و عطاری بود.
عباس معروفی به دلیل علاقه به ادبیات و مطالعه آثار نویسندگان بزرگ، از دوران مدرسه به نوشتن و دنیای نویسندگی نزدیک شد.
او در سال ۱۳۵۴، یعنی زمانی که هجده سال داشت، با محمد محمدعلی (نویسنده معاصر) آشنا شد، چهار سال بعد و در سال ۱۳۵۸، پس از تلاش‌های فراوان برای برقراری ارتباط با هوشنگ گلشیری (نویسنده معاصر)، توانست با او ملاقات کند و نمونه‌ای از نوشته‌هایش را به او نشان دهد. بعدها با جلب رضایت گلشیری و اجازه برای شرکت در کلاس‌های داستان‌نویسی‌اش، راه حرفه‌ای شدن در نویسندگی را در پیش گرفت. او همچنین در همین سال با محمد سپانلو (شاعر) آشنا شد و زیر نظر او به نوشتن ادامه داد.
عباس معروفی در سال ۱۳۵۹ موفق شد اولین مجموعه از داستان‌هایش به نام روبه‌روی آفتاب را منتشر کند، پس‌ازآن تا مدت‌ها داستان‌ها و اشعار خود را در نشریات منتشر می‌کرد.
وی در سال ۱۳۶۳ نوشتن رمان معروفش، سمفونی مردگان را آغاز کرد، نزدیک به پنج سال طول کشید تا این کتاب به چاپ برسد، در همین مدت، او هم‌زمان مشغول نوشتن کارهای دیگری بود که قبل از سمفونی مردگان منتشر شدند. ازجملهٔ این آثار نمایشنامه‌های وَرْگ، دلی بای و آهو، تا کجا با منی و مجموعه داستان آخرین نسل برتر بودند. با انتشار رمان سمفونی مردگان در سال ۱۳۶۸ نام عباس معروفی بر سر زبان‌ها افتاد.
معروفی فقط در زمینه نویسندگی فعالیت نمی‌کرد؛ او یازده سال در دبیرستان‌های هدف و خوارزمی تهران به تدریس ادبیات مشغول بود و در سال ۱۳۶۹ با تأسیس مجله‌ٔ ادبی گردون به فعالیت در زمینه مطبوعات ادبی پرداخت؛ مدیریت هنری از دیگر کارهایی بود که عباس معروفی از سال ۱۳۶۶ به آن مشغول شد. مدیر ارکستر سمفونیک تهران، مدیر روابط عمومی و مدیر اجراهای صحنه‌ای ازجمله این مسئولیت‌ها بودند که حاصلشان برگزاری کنسرت‌های مختلف در ایران بود. او همچنین در همین بازه زمانی، مجله موسیقی آهنگ را منتشر کرد که از جمله فعالیت‌های ارزشمند او در زمینه موسیقی به شمار می‌رود.
او در سال ۱۳۶۹ مجله ادبی گردون را پایه‌گذاری کرد و به‌طورجدی به کار مطبوعات ادبی روی آورد.
نهایتاً پس از توقف انتشار این مجله، عباس معروفی به آلمان رفت. معروفی پس از مدتی موفق به دریافت بورس خانه‌ی هاینریش بل شد و به مدت یک سال نیز مدیر آنجا بود. بعدتر به‌ناچار به شغل‌های دیگر روی آورد، مدتی مدیر شبانه هتل بود و مدتی در برلین به اداره بزرگ‌ترین کتاب‌فروشی ایرانی اروپا مشغول بود و در همان‌جا کلاس‌های داستان‌نویسی خود را برگزار کرد.
عباس معروفی بنیان‌گذار جوایز ادبی قلم زرین گردون و تیرگان است.
همسر عباس معروفی
عباس معروفی سال‌ها پیش با اکرم ابویی ازدواج کرد، ابویی در سال ۱۳۴۳ در تهران متولد شد. او فارغ‌التحصیل آکادمی هنر در آلمان است و علاوه بر تدریس نقاشی تاکنون نمایشگاه‌های انفرادی و گروهی مختلفی را برگزار کرده است.
سمفونی مردگان عباس معروفی
سمفونی مردگان شناخته‌شده‌ترین اثر عباس معروفی است. این اثر داستان خانوادهٔ تاجری اردبیلی را روایت می‌کند، رویدادهای کتاب هم‌زمان با جنگ جهانی دوم و اوضاع به‌شدت آشفتۀ کشور و مردم رخ می‌دهد.
در ابتدای کتاب سمفونی مرگان به‌جای مقدمه با تفسیری از آیه ۲۶ سوره مائده مواجه می‌شویم که:
قابیل گفت: من تو را البته خواهم کشت، هابیل در جواب گفت: مرا گناهی نیست که خدا قربانی پرهیزکاران را خواهد پذیرفت. اگر تو قصد کشتن مرا داشتی من هیچ‌وقت چنین قصدی برای تو نخواهم داشت، چراکه من از خدا می‌ترسم.
این کتاب یک حادثه را از منظر چند ناظر روایت می‌کند. شخصیت اصلی داستان شاعر جوانی است که گرفتار خشم پدر سنتی خود می‌شود. معروفی در این کتاب دردسرهای یک روشنفکر سال‌های ۱۳۱۰ تا ۱۳۳۰ را از منظر دید چند شخصیت مختلف داستان روایت می‌کند:
- اورهان، پسر کوچک خانواده و وارث تفکرات سنتی پدر نماینده نسل جدید قدیم اندیش
- آیدا، دختر خانواده، نماینده احساسات جامعه
- پدر، نماینده عوام تحت تأثیر مذهب
- زن همسایه روبرو، نماینده روشنفکران
- صاحب کارگاه چوب‌بری، نماینده روشن فکران محافظه کار
- آیدین یا سوجی، پسر خانواده، شاعر و نماینده نسل جوان درگیر در تناقضات
"به درخت‌های خشک پیاده‌رو خیره شد. برف شاخه‌ها را خم کرده بود و در بارش بعد حتماً می‌شکست شأن. آدم‌ها هم مثل درخت‌ها بودند. یک برف سنگین همیشه بر شانه‌های آدم‌ها وجود داشت و سنگینی‌اش تا بهار دیگر حس می‌شد. بدی‌اش این بود که آدم‌ها فقط یک‌بار می‌مردند و همین یک‌بار چه فاجعه دردناکی بود. " (ص ۱۷)
سال بلوا عباس معروفی
سال بلوا اثر شناخته‌شده معروفی است. این کتاب روایتی از وضعیت آن زمان زنان در جامعه است. نگاه جامعه به زن به‌خوبی در این کتاب به تصویر کشیده شده و به نوعی نقد شده است. داستان دربارۀ دختری به نام نوشا است. نوع روایت این داستان خاص است و معروفی از جریان سیال ذهن و رفتن به زمان‌های مختلف استفاده کرده است.
"بچه که بودم خیال می‌کردم همه‌چیز مال من است، دنیا را آفریده‌اند که من سرگرم باشم، آسمان، زمین، پدر، مادر، درخت‌ها، اسب‌ها، کالسکه و حتی آن گنجشک‌ها برای سرگرمی من به وجود آمده‌اند. بعدها یکی‌یکی همه‌چیز را ازم گرفتند. مایعی در رگ‌هام جاری بود که می‌گفت این مال شما نیست، راحت باشید. پسری که عاشق کبوترها و خرگوش‌ها بود، خودش را به درختی دار زد. چرا؟ مادر گفت بماند برای بعد. کاش تولد من هم می‌ماند برای بعد؛ به کجای دنیا برمی‌خورد؟ "
عباس معروفی و خانه کتاب صادق هدایت
عباس معروفی در سال ۱۳۸۲ کتاب‌فروشی‌ای به نام خانه کتاب هدایت در خیابان کانت برلین تأسیس کرد. در سایت عباس معروفی، ماجرای تأسیس این کتاب‌فروشی و دلیل این نام‌گذاری این‌گونه روایت شده است: نویسنده بزرگ ایران، صادق هدایت، وقتی در هتل کانت، خیابان کانت برلین اقامت داشت، این شهر را برای داشتن یک کتاب‌فروشی ایرانی، مستعد یافت، تصمیم گرفت یک کتاب‌فروشی تأسیس کند؛ به دوستی نامه نوشت و از او کمک خواست، اما این خواسته‌اش عملی نشد، و او به پاریس رفت و سرانجام در آنجا به زندگی‌اش پایان داد. هفتادسال بعد در سال ۲۰۰۳ ادیب و نویسنده ایرانی، عباس معروفی، آرزوی هدایت را عملی کرد و در همان خیابان کانت یک کتاب‌فروشی به نام و برای "هدایت" تأسیس کرد و به آرزوی او جامه‌ی عمل پوشاند.
او درباره این کتاب‌فروشی گفته است: «کتاب‌فروشی بزرگی است که پنج کلاس هنری، ادبی، فرهنگی در آن برقرار است. واقعاً یک آکادمی هنری است که به هیچ شخص و جایی ارتباط ندارد. مال خودم است و روزی یازده ساعت در آن کار می‌کنم.
آثار عباس معروفی
برخی از آثار عباس معروفی عبارت‌اند از:
رمان
- سمفونی مردگان (۱۳۶۸)
- سال بلوا (۱۳۷۱)
- پیکر فرهاد (۱۳۸۱)
- فریدون سه پسر داشت (۱۳۸۲)
- ذوب شده (۱۳۸۸)
- تماماً مخصوص (۱۳۸۹)
- نام تمام مردگان یحیاست (۱۳۹۷)
مجموعه داستان
- روبروی آفتاب (۱۳۵۹)
- آخرین نسل برتر (۱۳۶۵)
- عطر یاس (۱۳۷۱)
- دریا روندگان جزیره آبی‌تر (۱۳۸۲)
- شاهزاده برهنه (۱۳۹۷)
- چرخ گردون با گل‌ریز عباس پور (۲۰۱۵)
- کتاب دوم با گل‌ریز عباس پور (۲۰۱۵)
نمایشنامه
- تا کجا با منی (۶۲–۱۳۶۱)
- ورگ (۱۳۶۵)
- دلی بای و آهو (۱۳۶۶)
- آونگ خاطره‌های ما (سه نمایشنامه) (۱۳۸۲)
- آن شصت نفر، آن شصت هزار (۱۳۶۱)
- و خدا گاو را آفرید (۱۳۹۷)
شعر
- نامه‌های عاشقانه و منظومه‌ی عین‌القضات و عشق (۲۰۱۱)
- چهل‌ساله‌تر (۲۰۱۸)
مقالات
این‌سو و آن‌سوی متن (تجربه‌ها و تکنیک‌های ادبیات داستانی) (۲۰۱۲)
مجله
- مجله موسیقی آهنگ
- مجله ادبی گردون
- مجله ادبی آئینه اندیشه
جوایز عباس معروفی
جوایز عباس معروفی عبارت‌اند از:
- جایزه هلمن هامت (مشترکاً با هوشنگ گلشیری) ۱۹۹۶
- جایزه روزنامه‌نگار آزاده سال، اتحادیه روزنامه‌نگاران کانادا، ۱۹۹۶
- جایزه بنیاد انتشارات ادبی فلسفی سور کامپ، برای رمان سمفونی مردگان ۲۰۰۱
- برنده جایزه بنیاد ادبی آرتولد تسوایگ در سال ۲۰۰۲
نظر شما