به گزارش خبرنگار ایمنا، بازیافت یعنی آماده‌سازی مواد برای بهره‌وری دوباره. مواد بازیافت‌پذیر هم طیف گسترده‌ای از پسماندها از جمله آهن‌آلات، پلاستیک، شیشه، کاغذ، مقوا و بعضی مواد شیمیایی را شامل می‌شود. تولید پسماند، بازیافت و مدیریت پسماند، سه ضلع مثلثی است که اگر به درستی به اصول آنها توجه شود تا حدود زیادی سلامت شهرنشینان را تضمین می‌کند. کاهش مصرف مواد خام، کاهش مصرف انرژی، کاهش آلودگی هوا حاصل از سوختن مواد و آلودگی آب‌ها حاصل از تدفین زباله در خاک و کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای از مزایای بازیافت مواد است.
بر اساس قانون شهرداری‌ها و قانون مدیریت پسماند، بازیافت بخشی از پسماندهای شهری بر عهده شهرداری‌هاست. مدیریت شهرها نیز بنا بر موقعیت و مکاناتی که در اختیار دارند و میزان پسماند تولید شده، تمهیدات مختلفی را برای مدیریت پسماندها اتخاذ می‌کنند که بهترین آنها، بازیافت است. هر چند تفکیک اصولی و بازیافت پسماندها از حدود دو دهه قبل به صورت ویژه مورد توجه سیاست‌گذاران شهری کشور قرار گرفته است، اما وضعیت شهرداری شهرهای مختلف در این زمینه یکسان نیست.
شهرهای سمنان از حدود یک دهه قبل فرایند جمع‌آوری، بازیافت و تفکیک پسماند را به شیوه‌ای اصولی و بر مبنای یافته‌های علمی آغاز کرده است، اما با وجود اقدامات گسترده‌ای که در این زمینه انجام شده است، گویا همچنان نارسایی‌هایی وجود دارد که نیازمند بررسی و مداقه بیشتر مسئولان است.
تجربه‌ای متفاوت برای انبارداران ضایعاتی
کریم شریفی از انبارداران ضایعات شهر سمنان است که در شهرک بازیافت غرفه‌دار است. او احداث این شهرک را از اقدامات شاخص شهرداری سمنان می‌داند و می‌گوید: ایجاد چنین شهرکی در شهر سمنان از نیازهای اساسی بود؛ زیرا با احداث شهرک بازیافت، ساماندهی خوبی در خصوص انبارهای ضایعاتی و افرادی که در این صنف فعالیت دارند انجام شد و هر انباردار در این شهرک دارای دفتری مجزاست و از امکانات و خدماتی مانند آب، برق، دفتر نگهبانی، دوربین مداربسته، دیوارکشی، آسفالت ریزی، قطعه بندی و پلاک بندی خیابان بهره می‌برد.
او تنها مشکل این شهرک را نبود شبکه گازرسانی عنوان می‌کند، ادامه می‌دهد: پیش از راه اندازی شهرک بازیافت، ضایعات فروشان شهر سمنان به غیر از جاده نظامی و خیابان احمد پناهی در اقصی نقاط شهر پراکنده بودند و کمتر کسی برای خود دفتر و محل کار مشخصی داشت. دفاتر برخی از ضایعات کاران از جمله بنده نیز با انبار فاصله زیادی داشت و انجام کار مشکل بود، اما با انتقال انبارهای ضایعات به این مکان، خرید و فروش برای صنف ضایعات فروشان و همچنین شهروندان با سهولت بیشتری انجام می‌شود.
اما جلال ماکوزه‌ای دیگر انباردار شهرک بازیافت سمنان عقیده دارد: زمانی که فعالیت صنف ضایعات فروشان در سطح شهر بود، خرید و فروش بیشتری انجام می‌شد و حتی روستاییان که به شهر می‌آمدند برای خرید اقلام مصرفی خود به ما مراجعه می‌کردند، اما با احداث شهرک بازیافت با وجود ساماندهی و امنیت بسیار خوبی که دارد، به دلیل مسافت نسبتاً زیاد آن با شهر کمتر کسی برای خرید حضوری مراجعه می‌کند، البته شیوع ویروس کرونا هم در رکود بر خرید و فروش مزید بر علت شده است.
او نبود لوله‌کشی آب و آنتن دهی ضعیف گوشی همراه را نیز از جمله معایب فعلی این شهرک عنوان می‌کند و می‌افزاید: آب از طریق تانکر و با افت فشار به دست ما می‌رسد و مصرف می‌شود و آنتن دهی ضعیف گوشی همراه و تلفن ثابت در این شهرک باعث شده تا برای استفاده از دستگاه کارت خوان با خطای دستگاه روبرو شویم.
ماکوزه‌ای با بیان اینکه بازیافت پسماند در این شهرک مشکلات فراوانی را از نظر بهداشتی فراهم کرده است، می‌گوید: در زمان خالی کردن یا بارگیری پسماندها، زباله‌های زیادی از قبیل کارتن، پلاستیک و زباله‌های تر و خشک در فضای شهرک پراکنده می‌شود که این امر موجب به افزایش حشرات موذی منجر می‌شود؛ برخی فعالان صنف ضایعات نیز به این شهرک منتقل نشده‌اند و شبانه و به صورت مخفیانه در خیابان احمد پناهی فعالی، می‌کند که باید به آن رسیدگی شود.
ساماندهی ضایعات در سایه شهرک بازیافت
حسین ورامینی‌فرد، مدیر شهرک بازیافت شهرداری سمنان می‌گوید: هدف از احداث این شهرک، ساماندهی فروشندگان ضایعات و جمع‌آوری انبارهای ضایعاتی پلاستیک، آهن و کارتن بود که در خیابان‌های احمد پناهی، سیلو، قالی شویی و میدان دام شهر سمنان استقرار داشتند و با تولید پسماند و زباله و ضایعات، سیما و منظر شهری را مخدوش کرده بودند.
وی می‌افزاید: در این شهرک امکاناتی از قبیل آب، برق، دفتر نگهبانی و دوربین مداربسته وجود دارد که امنیت کامل آن را تأمین می‌کند و احتمال سرقت را در آن به صفر می‌رساند؛ اگر در شهر سرقتی رخ دهد و در شهرک بازیافت به صورت ضایعات و آهن‌آلات و اموال فرسوده به فروش برسد، با تمهیدات نیروی انتظامی و عواملی که در این شهرک حضور دارند اجناس فروخته شده رصد می‌شود و بسیاری از مالباختگان به اموال خود دسترسی پیدا می‌کنند.
مدیر شهرک بازیافت شهرداری سمنان با اشاره به ثبت ورود و خروج غرفه داران این شهرک، اظهار می‌کند: ساعت کاری در شهرک از شش صبح تا ساعت ۲۲ است، بنابراین خرید و فروش برای شهروندان و غرفه داران با سهولت بهتری انجام می‌شود.
ورامینی با اشاره به مشکلات و معایب مطرح شده از سوی غرفه داران شهرک بازیافت سمنان، می‌گوید: ساخت فاز دوم شهرک از یک ماه پیش آغاز شده و با اتمام عملیات سیمان‌کاری، فنس‌کشی و ساخت حمام و سرویس بهداشتی، ظرف یک ماه آینده به بهره برداری خواهد رسید و این مشکلات و معایب نیز رفع خواهد شد.
وی در خصوص مبارزه با شیوع ویروس کرونا در این مجموعه، می‌افزاید: روزانه فضای کلی شهرک، تمامی غرفه‌ها و سطل‌های زباله توسط خودروهای سم پاشی ضدعفونی می‌شود و بین غرفه داران و نیروهای موجود در غرفه‌ها، ماسک و دستکش توزیع می‌شود و از نظر نظافت و پاکیزگی هم هیچ مشکلی وجود ندارد؛ غربالگری و تست کرونا از تمام انبارداران ضایعاتی انجام شده و خوشبختانه تاکنون نمونه مثبتی گزارش نشده است.
از ایجاد رونق اقتصادی تا پلمب انبارهای غیر مجاز
حمیدرضا پیوندی، مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان نیز با بیان اینکه طرح احداث شهرک بازیافت سمنان در سال ۱۳۹۱ تدوین شد و در دستور کار سازمان پسماند قرار گرفت، خاطرنشان می‌کند: این شهرک در زمینی به مساحت ۲۰ هکتار با قابلیت استقرار انبار ضایعات و صنایع شامل آهن‌آلات، فلزات سنگین، پلاستیک، پت، کارتن و ضایعات کارخانجاتی احداث شد که شامل انشعابات آب و برق، فضای سبز، دو دستگاه باسکول ۵۰ تنی تمام اتوماتیک و واحد نگهبانی است.
وی با بیان اینکه هدف از تشکیل این شهرک را راه‌اندازی صنایع تبدیلی و جلوگیری از خارج شدن مواد بازیافتی خام از شهر، ایجاد رونق اقتصادی و اشتغالزایی بوده است، می‌گوید: تاکنون انبارهای ضایعات زیادی و همچنین ضایعات فروشان فعال در جاده نظامی، خیابان احمد پناهی و خیابان دام و کشتارگاه سمنان به این شهرک منتقل شده‌اند.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان در ادامه از آغاز فاز دوم عملیات ساخت انبارهای ضایعات در شهرک بزرگ بازیافت خبر داده و می‌گوید: اجرای این عملیات با تفکیک فاز دوم این شهرک به ۳۰ پلاک زمین به مساحت ۲۴ هزار مترمربع آغاز شده است و اکنون با فعالیت یک دستگاه بیل مکانیکی و کامیون، مرحله حفاری، گودبرداری، سنگ‌ریزی و زیرسازی در حال انجام است.
پیوندی می‌افزاید: در فاز دوم برای جدول‌گذاری، تفکیک پلاک‌ها، زیرسازی بلوارها و خیابان‌های شهرک، انتقال شبکه برق و انشعاب آب اعتباری بالغ بر دو میلیارد ریال در نظر گرفته شده است، این در حالیست که مجموع اعتبار پیش‌بینی شده برای احداث این شهرک ۳۰ میلیارد ریال است.
وی با اشاره به اقدامات انجام شده در شهرک بازیافت، تصریح می‌کند: در این شهرک ۲۰ انبار پیش‌ساخته متعلق به این سازمان آماده بهره‌برداری توسط غرفه‌داران است و پنج باب مغازه تجاری نیز جهت رفاه حال و خدمات‌رسانی بهینه به انبارداران در عملیات عمرانی پنج ماهه ساخته شده است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان اضافه می‌کند: نصب دو عدد باسکول ۶۰ تنی در ورودی و خروجی شهرک، ایجاد سیل‌گیر و نصب لوله‌های زیرگذر در مسیر سیلابی جاده ورودی شهرک، انتقال شبکه برق و کانال‌کشی جهت کابل‌کشی و نصب پایه‌های برق، زیرسازی و بلوارسازی شهرک و کاشت هزار اصله نهال انجام شده است.
جلوگیری از خام فروشی مواد بازیافتی
پیوندی اظهار می‌کند: اکنون در شهر سمنان به دلیل خام فروشی مواد بازیافتی سود چندانی حاصل نمی‌شود، اما همین که این شهر ساز و کار پسماند شهری را دارد نعمتی است که دیگر شهرهای استان سمنان از آن بی بهره هستند.
وی اظهار می‌کند: در شهر سمنان اپلیکیشن بازیافت و حمل و نقل طراحی و تفکیک زباله از مبدا هم انجام می‌شود؛ آموزش‌های لازم در این زمینه از طریق مدارس و محلات ارائه شده است، این در حالی است که سایر شهرستان‌ها از بازیافت زباله صفر است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان می‌گوید: در شهرک بازیافت ضوابط خاصی مانند نصب دوربین‌های کنترلی، ثبت اطلاعات ورودی و خروجی پلاک خودروهای حامل پسماند و ثبت مشخصات خریدار و فروشنده به منظور تأمین امنیت در نظر گرفته شده است.
پیوندی ادامه می‌دهد: در سال گذشته یک‌هزار و ۶۱ تن انواع پسماند شهری و خانگی در شهر سمنان تولید و توسط شهرداری امحا شده است.
وی ابراز امیدواری می‌کند: میزان پسماند تولیدی در شهر سمنان در فروردین‌ماه سال گذشته ۸۳ تن، اردیبهشت‌ماه ۹۳ تن، خردادماه ۹۳ تن، تیرماه ۹۵ تن، مردادماه ۹۲ تن و شهریورماه ۸۹ تن بوده که در نتیجه می‌توان نتیجه گرفت در شش‌ماه اول نزدیک به ۴۵۰ تن پسماند شهری تولیدشده است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان می‌افزاید: میزان پسماند شهری و خانگی سمنان در مهرماه سال قبل، ۸۷ تن، آبان‌ماه ۸۵ تن، آذر ۸۰ تن، دی ۸۲ تن، بهمن ۸۰ تن و اسفندماه با بیشترین حجم افزایش، به میزان ۱۰۱ تن بوده است که در سال ۹۸ مجموعاً بیش از هزار تن پسماند را شامل می‌شود.
پیوندی می‌گوید: پسماندهای شهری و خانگی با استفاده از ۱۹ دستگاه خودرو مکانیزه و فعالیت ۲۰۲ پاکبان از شهر سمنان جمع آوری و پس از انتقال به ایستگاه موقت و بارگیری توسط دو دستگاه سیمی تریلر به مرکز دفن بهداشتی پسماندها به شیوه بهداشتی دفن و خاک‌ریزی می‌شود.
وی با بیان اینکه افزایش روزافزون تولید زباله در سمنان نیز مشاهده می‌شود، عنوان می‌کند: جمع‌آوری زباله‌ها و پسماند، بخش قابل‌توجهی از بودجه شهرداری‌ها را به خود اختصاص داده و مشکلات زیست محیطی را نیز در پی دارد به طوری که برای شهر سمنان در سال گذشته رفت و روب، جمع‌آوری، حمل و نقل و دفع زباله‌ها هزینه‌ای بالغ بر ۹ میلیارد ریال در پی داشته است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان می‌گوید: از شهروندان درخواست داریم با توجه به آغاز فصل گرما و ورود میوه‌های آبدار به بازار، به دلیل جلوگیری از به وجود آمدن شیرابه و کاهش هزینه‌های مازاد و خسارت به ماشین آلات و سطل‌های زباله و همچنین کاهش میزان آلودگی زیست محیطی و حفظ سلامت عمومی شهروندان آنها را تفکیک کنند، زیرا تفکیک زباله‌های تر از خشک و قرار دادن در کیسه زباله ضخیم و بیرون نهادن آنها رأس ساعت ۲۰ شب می‌تواند به ارتقای بهداشت عمومی شهر سمنان کمک کند.
پیوندی تصریح می‌کند: ۳۰ درصد این زباله‌ها، خشک و ۷۰ درصد آن تر و غیرقابل بازیافت است و تقریباً ۲۷ درصد از ۳۰ درصد زباله خشک این شهر قابلیت بازیافت و استفاده مجدد را دارد.
مشارکت ۳۸ درصدی شهروندان در تفکیک پسماندها
وی با بیان اینکه میزان مشارکت شهروندان سمنانی در تفکیک زباله‌ها ۳۸ درصد است، می‌افزاید: مابقی زباله‌ها متأسفانه تفکیک نشده و به سطل‌های زباله ریخته می‌شود.
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری سمنان، راه خلاصی شهر از معضلات ناشی از زباله‌گردها را تفکیک زباله‌ها از سوی شهروندان می‌داند و ادامه می‌دهد: اگر شهروندان زباله‌ها را در مبدا تفکیک و از ریختن آن در سطل‌های زباله اجتناب کنند، دیگر شاهد پدیده غیربهداشتی زباله‌گردی که سلامت عمومی را به خطر می‌اندازد نخواهیم بود.
پیوندی از تعداد بالای دفعات جمع‌آوری زباله به عنوان یک معضل برای شهرداری یاد می‌کند و می‌گوید: چنانچه فرآیند تفکیک از مبدا به درستی و از سوی بخش قابل توجهی از شهروندان سمنانی انجام شود، شاهد کاهش چشمگیر زباله‌گردهای دوره‌گرد و کاهش جدی هزینه‌های شهر خواهیم بود.
وی از امضای قرارداد جمع‌آوری، خرید و فروش پسماند بین شهرداری سمنان و یک پیمانکار بخش خصوصی خبر می‌دهد و می‌افزاید: این پیمانکار موظف به آموزش شهروندان در پشت درب منازل آنهاست.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان از ایجاد شهرک بازیافت در سمنان به عنوان یک رویداد مفید یاد می‌کند و می‌گوید: متأسفانه تعداد زیادی از فعالان این بخش مقاومت کرده و از انتقال انبارهای خود به شهرک اجتناب می‌کنند که در همین راستا شهرداری با کمک دادستانی، نیروی انتظامی و دیگر دستگاه‌های متولی به برخورد با متخلفین می‌پردازد، چرا که جدا از تهدید بهداشت عمومی این واحدها و با وجود اینکه شرکت طرف قرارداد شهرداری عوارض پرداخت می‌کند، این کارگاه‌ها به صورت غیرمجاز فعالیت می‌کنند.
پیوندی از الزام انتقال صنوف مزاحم به محدوده شهر خبر می‌دهد و خاطرنشان می‌کند: صنوف مزاحم براساس قانون باید در مکانی استقرار یابند که سلامت شهروندان را به مخاطره نیندازند.
وی در ادامه از پلمب انبارهای غیرمجاز در سمنان خبر می‌دهد و اضافه می‌کند: بنا به دستور دادستانی سمنان فک پلمب این انبارها منوط به انتقال به شهرک بازیافت است؛ متأسفانه برخی از صاحبان این کارگاه‌ها در اقدامی خلاف، در برابر حکم قانون مقاومت می‌کنند.
مدیرعامل سازمان پسماند شهرداری سمنان با اشاره به الزام پیمانکار طرف قرارداد شهرداری به آموزش و کدگذاری وانت‌بارها و گاری‌های دوره‌گرد، می‌گوید: تلاش شهرداری بر این است که این دوره‌گردها با شرایط بهداشتی در محل سطل‌های زباله حضور یابند تا حداقل ریسک سلامتی را داشته باشند.
پیوندی با بیان اینکه دستگاه‌های متعددی در این حوزه مسئولیت دارند ادامه می‌دهد: با توجه به تعدد دستگاه‌های مسئول، نیازمند تعامل و هماهنگی بین دستگاهی هستیم تا با ایجاد شرایطی متفاوت و بهتر، سلامت عمومی شهروندان به مخاطره نیفتد.
وی با تأکید بر لزوم بسته‌بندی زباله‌های عفونی بیماران کرونایی در منزل می‌گوید: با شیوع کرونا شاهد افزایش ۶۲ درصدی زباله‌های عفونی شهر سمنان بودیم.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان عنوان می‌کند: در شرایط معمول ماهانه ۱۹ الی ۲۰ تُن زباله عفونی از بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی درمانی، درمانگاه‌ها و مطب‌های پزشکان در سمنان جمع‌آوری می‌شد.
پیوندی با تأکید بر اینکه زباله و پسماند می‌تواندیکی از عوامل انتقال ویروس کرونا باشد، خاطرنشان می‌کند: تمام زباله‌های عادی افراد مبتلابه ویروس کرونا جزو پسماندهای عفونی محسوب می‌شود و پسماندهای عفونی در بیمارستان شهرهای سمنان، در جزین و مهدیشهر توسط یک دستگاه خودرو مجهز و مخصوص زباله‌های عفونی جمع‌آوری و به بیمارستان کوثر انتقال می‌یابد و پس از انجام مراحل اتوکلاو به شیوه کاملاً بهداشتی طبق پروتکل‌های بهداشتی وزارت بهداشت، این پسماندها مجدداً توسط سازمان مدیریت پسماند بارگیری و به مرکز امحاء پسماندهای عفونی منتقل می‌شود.
وی اظهار می‌کند: از شهروندان می‌خواهیم پسماندهای معمولی روزانه خود به‌ویژه زباله‌های بیماران کرونایی بستری‌شده در خانه را به‌طور کامل ضدعفونی و بسته‌بندی کنند و رأس ساعت ۲۲ شب در درون اولین سطل زباله قرار دهند.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان رعایت بهداشت فردی و اجتماعی ازجمله دور انداختن دستکش‌ها و ماسک‌های مصرفی با ملاحظات زیست‌محیطی را از الزامات مقابله با ویروس کرونا می‌داند و اضافه می‌کند: شهروندان با حفظ بهداشت فردی و عمومی، توجه ویژه به نکات بهداشتی و مدیریت صحیح پسماندهای خانگی در حفظ سلامت خود و خانواده و پاکبانان کوشا باشند.
پیوندی با اشاره به قانون مدیریت پسماند عنوان می‌کند: بی‌خطر و عادی‌سازی پسماندهای بیمارستانی و پزشکی بر عهده تولیدکننده است و در شهر سمنان هم این امر توسط دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستان‌ها انجام‌شده و تحویل پسماند می‌شود.
وی بابیان اینکه پسماندهای بیمارستانی پس از بی خطرسازی توسط تجهیزات و ماشین‌آلات استاندارد سازمان پسماند حمل می‌شود، اضافه می‌کند: روزانه لباس‌های مخصوص گان، ماسک لایه دار و دستکش ضد اسیدی بین کادر پاک‌سازی توزیع‌شده و روزانه ۵۰ لیتر مواد ضدعفونی‌کننده جهت ضدعفونی خودرو حمل پسماندهای عفونی و خودروهای جمع‌آوری زباله مصرف می‌شود و به دلیل شیوع کرونا ویروس، شهرک بازیافت سمنان به صورت مداوم ضد عفونی شده و تمام کارکنان شاغل در آن شهرک، چه اتباع افغان و چه هموطنان ایرانی مورد غربالگری و تست کرونا قرار می‌گیرند که خوشبختانه تا کنون مورد مثبتی گزارش نشده است.
مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری سمنان یادآور می‌شود: پاکبانان زحمت‌کش در خط مقدم مقابله با کرونا قرار دارند و شهروندان باید بر ضدعفونی و بسته‌بندی مناسب پسماندهای بیماران کرونایی که در منزل و در دوره نقاهت به سر می‌برند اهتمام بیشتری بورزند.
نظر شما